Simpansinn Yoko, sem var rænt frá fjölskyldu sinni sem simpansaungi, alinn upp af eiturlyfjabaróni, og síðan sendur í dýragarð, hefur lifað síðustu tvö ár sín í einangrun. Hann hefur nú fengið frelsi.

Hann missti síðasta vin sinn, Chita, árið 2023 þegar hún slapp úr dýragarðinum ásamt Pancho, erkióvini Yoko en þau voru bæði skotin af hermönnum af öryggisástæðum.

Á sunnudaginn var hinn 38 ára gamli Yoko fluttur til Brasilíu þar sem hann fær loksins að vera með öðrum simpönsum í athvarfi þar.

En mun hann ná að eignast vini?

Yoko er að mörgu leyti mannlegri en simpansi, segja umönnunaraðilar hans. Hann notar hníf og gaffal, spilar boltaleiki, horfir á sjónvarp og teiknar með litum á pappír og striga.

Hann er sérstaklega hrifinn af sælgæti og kjúklingi.

Vegna þess að ræningi hans, eiturlyfjabarónn sem ekki hefur verið nafngreindur, gaf honum óhollan mat, hefur Yoko aðeins fjórar tennur eftir af þeim 32 sem simpansar eiga að hafa.

Á tíunda áratugnum var algengt að fíkniefnabarónar á borð við Pablo Escobar ættu framandi dýr sem gæludýr, þar á meðal tígrisdýr, ljón og jafnvel flóðhesta og gíraffa.

Yoko var kennt að reykja og klæddur í föt, sem olli húðsjúkdómi og því að hann missti hluta af feldinum.

„Yoko ... er mjög mannlegur simpansi, hann er mjög tamin ... Hann hegðar sér í rauninni eins og barn,“ segir dýralæknirinn Javier Guerrero.

Guerrero fylgdi Yoko á fyrstu hluta ferðar hans, sem kölluð var „Operation Noah’s Ark“, frá Ukumari-dýragarðinum í borginni Pereira í Kólumbíu.

Bros er ekki bros

Sérfræðingar óttast að Yoko eigi erfitt með að aðlagast lífi með öðrum simpönsum í Sorocaba í brasilíska ríkinu São Paulo, sem er stærsta athvarf stórapa í Suður-Ameríku.

Þar eru yfir 40 simpansar, en dýralæknar og hegðunarsérfræðingar hafa áhyggjur af því að Yoko passi ekki inn í hópinn.

„Yoko ... er ekki simpansi í eiginlegri merkingu... hann samsamar sig mun meira við menn en aðra simpansa,“ segir Cesar Gomez, þjálfunarstjóri Ukumari.

„Til dæmis, bros er eitthvað jákvætt fyrir menn, en fyrir simpansa er það neikvætt merki, og Yoko skilur ekki svona samskipti,“ bætti hann við.

Yoko var bjargað úr búri eiganda síns af lögreglu árið 2017 eftir óljósa dvöl þar og var síðan fluttur á athvarf sem flæddi yfir áður en hann kom í dýragarðinn í Pereira.

„Honum var neitað um að vera simpansi og alast upp með fjölskyldu sinni,“ sagði Alejandra Marin, aðstoðardýralæknir, við AFP.

Í náttúrunni í Afríku verða simpansar um 40–45 ára gamlir, en þeir geta lifað allt að 60 ár í góðri umönnun í haldi manna.

Simpansar eru á lista Alþjóðlegu náttúruverndarsamtakanna (IUCN) yfir tegundir í útrýmingarhættu.

Með flutningi Yoko á sunnudaginn varð Kólumbía fyrsta landið í heiminum til að losa sig við alla fangaða stórapa, samkvæmt samtökunum Great Ape Project.

„Stórapar eru simpansar, órangútanar, górillur og bonobo-simpansar, engin þessara tegunda á náttúrulegt heimili í landinu okkar og þær hafa enga ástæðu til að vera hér,“ sagði Andrea Padilla, kólumbískur öldungadeildarþingmaður fyrir Græna bandalagið, sem hafði umsjón með flutningi Yoko.

„Frá unga aldri var Yoko fórnarlamb mansals og ólöglegra viðskipta, færður frá einum eiturlyfjabaróni til annars,“ bætti hún við.

Á mánudagsmorgun tilkynnti Padilla á samfélagsmiðlinum X að Yoko væri lentur í Brasilíu, „öruggur og heill á húfi og við það að hefja nýtt líf með sínum eigin.“