Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra í Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur skrifaði að margra mati hreint út sagt ótrúlega færslu á Facebook í gær. Þar veltir hann þeirri spurningu upp hvort fjórða valdið, fjölmiðlar, séu yfir lög hafin og hvort lögreglan megi ekki yfirheyra blaðamenn eins og aðra þegna þessa lands. Viðbrögðin við færslunni hafa verið gríðarleg en sitt sýnist hverjum um ágæti hennar.
Þess má geta að lögbann var sett á frétt Stundarinnar úr gögnum sem tengdust Bjarna og fengin úr Glitni árið 2017. Tímasetningin þótti grunsamleg en Alþingiskosningar voru á næsta leyti. Sjálfur neitaði Bjarni alfarið að hafa komið nálægt því að leggja lögbann á Stundina. Lögbannið var að lokum dæmt ólöglegt.
Í færslu Bjarna í gær talar hann um nýlegt mál þar sem lögreglan á Norðurlandi boðaði fjóra blaðamenn til yfirheyrslu.
„Nú berast fréttir af því að lögreglan á Norðurlandi eystra hafi tekið mál til rannsóknar og með símtali í gær boðað fjóra fréttamenn til yfirheyrslu. Það eina sem fram er komið frá lögreglunni er að embættið sé með brot á friðhelgi einkalífs til rannsóknar.
Það verður að segjast eins og er að svo virðist sem þessi hefðbundu vinnubrögð og lögmál eigi ekki við, að minnsta kosti ekki að öllu leyti, í tilviki blaðamannanna sem fengu símtal í gær.“
Þá bendir Bjarni einnig á í færslunni að engar fréttir hafi verið fluttar af því hvað það er sem lögreglan kann að hafa í höndunum. Segir hann að þeir sem eru til rannsóknar stjórni sjálfir umræðunni um málið.
„Engar fréttir hafa verið fluttar af því sem mestu máli skiptir og flesta þyrstir að vita hvað lögreglan kunni að hafa undir höndum sem gefi tilefni til rannsóknar. Þeir sem stjórnað hafa þeirri umræðu eru þeir hinir sömu og nú eru til rannsóknar. Það eina sem þeir hafa fram að færa hins vegar eru getgátur um það hvað lögreglan muni mögulega vilja spyrja þá um og álit þeirra á eigin getgátum um það. Þeir segja okkur að þeim sé gefið að sök að hafa nýtt gögn til að skrifa fréttir. En hvað vita þeir svo sem um það á þessu stigi máls?“
Í næsta kafla færslu Bjarna gagnrýnir hann Ríkisútvarpið harðlega.
„Ríkisútvarpið tók málið skrefinu lengra og fékk lögmann til að lýsa því yfir að ef málið snerist um það sem blaðamennirnir sjálfir telja, þá sé nær útilokað að ákæra verði gefin út og svo les maður fréttir af dómafordæmum um að slík mál séu vonlaus frá upphafi. ,,Afar ólíklegt að blaðamennirnir fjórir verði ákærðir,“ segir í fyrirsögn fréttar á ruv.is. Þetta er áður en nokkur maður veit hvaða gögn lögreglan hefur eða hvaða spurninga hún leitar svörum við. Eru einhver fordæmi fyrir svona vinnubrögðum fréttastofu?
Öll fréttin er að gefnum forsendum þeirra sem fengu símtal í gær. Hefði Ríkisútvarpið ekki mátt láta þess getið að sumir þeirra sem eru með kenningar um það hvað málið snýst hafa starfað á Ríkisútvarpinu. Hefði það ekki sýnt lágmarks viðleitni til að gæta hlutleysis í máli sem virðist á algjöru byrjunarstigi?“
Þvínæst skýtur fjármálaráðherra á Blaðamannafélag Íslands og spyr spurninga um lögvarðan rétt fjölmiðlamanna.
„Formaður Blaðamannafélagsins hefur komist að því að máið sé alvarlegt og óskiljanlegt. Gott ef ég heyrði ekki að það væri búið að senda bréf til útlanda til að vekja athygli á þessu alvarlega máli.
Ef fjölmiðlamennirnir eiga þann lögvarða rétt sem þeir gefa sér að eigi við í þessu máli, að svara ekki spurningum lögreglunnar, vilja þeir þá ekki bara gera það, neita að svara. Er það mjög íþyngjandi? Meira íþyngjandi en almennir borgarar þurfa að þola í málum sem eru til rannsóknar lögreglu?“
Að lokum spyr Bjarni hvort ekki sé hægt að gera þá kröfu að allir séu jafnir fyrir fjölmiðlunum.
Færslan hefur vakið gríðarlega athygli enda ekki á hverjum degi sem ráðherra í ríkisstjórn tjáir sig með þessum hætti á opinberum vettvangi um mál af þessu toga.
Færslunni hefur verið deilt 66 sinnum þegar frétt þessi er skrifuð, 197 hafa skrifað athugasemdir við hana og 913 hafa líkað við hana. Í athugasemdum kennir margra grasa.
Einar Steingrímsson stærðfræðingur og þjóðfélagsrýnir svarar Bjarna:
„Nei, þetta þykir alveg sjálfsagt mál, Bjarni. Til dæmis í Rússlandi. Og Tyrklandi:
„Eru fjölmiðlamenn of góðir til að mæta og svara spurningum lögreglu eins og almennir borgarar? Hvernig getur það talist alvarlegt mál að lögregla óski eftir því að þeir gefi skýrslu?“,“.
Árni Finnsson náttúruverndarfrömuður spyr Bjarna til baka.
„„Má gera þá kröfu að allir séu jafnir fyrir fjölmiðlunum líka?“ spyr formaður Sjálfstæðisflokksins.
Vísar formaðurinn þá til þess að hallað hafi á skæruliðadeild Samherja í umfjöllun fjölmiðla?“
Trausti nokkur skrifar athugasemd sem sló rækilega í gegn:
„Réttarríki segirðu? Hvers vegna er þá sjávarútvegsfyrirtækjum ekki refsað fyrir það lögbrot að fara yfir leyfilega hlutdeild í kvótakerfinu? Þeim er sagt að þau hafi 3 ár til að snúa þessu við. Þetta er lögleysa og ringulreið í löggæslumálum. Með lögum skal land byggja, en þegar kemur að stórfelldum efnahagsbrotum og samkeppnisbrotum eru viðurlögin nánast engin undir forystu Samherjaflokksins. Siðleysa og siðblinda einkennir þig og þinn flokk. Og nú skal fara að gaslýsa þjóðina í svona 1000 skiptið eins og ykkur einum er lagið.“
Björn Leví Pírati leiðrétti Trausta að bragði:
„6 ár, ekki 3. En annars þumall.“
Heimir nokkur spyr Bjarna hvort hann sé orðinn talsmaður ákveðins fyrirtækis á landinu:
„Ert þú núna orðinn talsmaður eins ákveðins fyrirtækis í landinu?
Ég sé ekki betur en þú sért með þessu að gera lítið úr blaðamannastéttinni sem er eini vettvangur almennings til að veit þér og þínum aðhald.“
Ágúst vill bendla Sjálfstæðisflokkinn við þetta mál:
„Hver er ástæðan að Fjármálaráðherra tjáir sig núna á þennan hátt,getur verið að ákveðinn stjórnmálaflokkur standi á bakvið þetta.Nú kemur hver flokksgæðingurinn á fætur öðrum og reynir að réttlæta árásir á lýðræðið og frjálsa fjölmiðlun.Þetta minnir á ríki þar sem reynt er að þagga sannleikann sem kemur sér illa fyrir valdastéttina.“
Ekki eru allir þó ósammála Bjarna en hann á sér víða aðdáendur enda í stærsta flokki landsins.
Óðinn R. Valdimarsson, lögmaður er einn af þeim sem tekur undir með Bjarna:
„Nákvæmlega. Svo gleymist það (viljandi eða af sökum fákunnáttu) að réttarstaða sakbornings er ákveðin gæði þegar það kemur að rannsóknum sakamála. Sakborningar geta neitað að tjá sig og mega segja ósatt, ef þeim sýnist svo, sér að refsilausu. Vitni þurfa að segja satt og þeim er hægt að refsa, segi þau ósatt.“
Hjörtur nokkur svarar Óðni með góðri spurningu:
„þannig að ef Páley, sem er innmúruð í sjálfstæðisíþróttafélagaflokkinn og ráðin af tengslaneti Samherja, vildi í raun komast að sannleikanum þá hefðu þau verið boðuð sem vitni… Meikar þessi aðgerð bara sens ef Bjarni Rað-gjaldþrot Benediktsson mælir svo um?“
Pétur svarar svo Hyrti: „Ómar er ekki beittasti lögfræðingurinn í flokknum, hlutir eins og að meika sens eru ekki alltaf efst á borði.“
María er líka á sama máli og Bjarni. „einstaklega dapurlegt að fylgjast með RUV sem er með þetta til umfjöllunar í fjölda þátta í dag og Þórður Snær fékk sérstakan þátt fyrir sig í morgunþættinum á rás 1 til að lýsa furðu sinni á að lögreglan skuli voga sér að spyrja hann nokkurra spurninga, hlutdrægni RUV er svo augljós að það er ekki einu sinni reynt að fela hana á nokkurn hátt.“