Hvað er eiginlega að gerast hjá Þjóðkirkjunni?
Þjóðkirkjan er í mikilli kreppu – æ færri kjósa að vera innan raða hennar og stjórnarhættir þar minna lítið á kærleikann sem Kristur boðaði.
Hneykslismál hafa með reglulegu millibili komið upp og eðlilega ratað í fjölmiðla; stærsta dæmið er að sjálfsögðu tengt Ólafi heitnum Skúlasyni biskup, sem var sakaður um kynferðisbrot af ýmsum toga – margir þekkja þá sögu vel.
Fjölmörg önnur mál hafa komið upp sem hafa ekki bætt ímynd stofnunarinnar – of langt mál væri að telja þau öll upp; en Þjóðkirkjan hefur vissulega ekki borið þess bætur. Stöðug fækkun er staðreynd og ekkert sem bendir til þess að þeirri þróun verði snúið við á næstunni.
Í stað þess að takast á við þau hneykslismál sem komið hafa upp innan Þjóðkirkjunnar hefur Agnes M. Sigurðardóttir biskup frekar kosið að reyna allt hvað hún getur til að þagga niður öll erfið mál er tengjast stofnuninni; sópa þeim undir teppið.
Nú er svo komið að Agnes biskup og hennar hjörð svarar engum fyrirspurnum sem þykja óþægilegar, nema frá fjölmiðlum sem eru henni þóknanlegir, og velja að spyrja ekki óþægilegra spurninga.
Mannlíf hefur síðan í september fjallað um mál er varðar séra Gunnar Björnsson, sem er sestur í helgan stein. Óskað var eftir því að séra Gunnar fengi að jarðsyngja konu í Hveragerðiskirkju, en ósk konunnar látnu og fjölskyldu hennar var virt að vettugi án þess að nokkrar haldbærar skýringar fengjust frá Agnesi og Þjóðkirkjunni.
Mannlíf hefur ítrekað reynt að fá viðbrögð frá Þjóðkirkjunni en án árangurs. Þjóðkirkjan reynir gamalkunnuga aðferð, sem mögulega hefur reynst henni vel hingað til; að hunsa einfaldlega þá sem spyrja erfiðra spurninga.
Mannlíf sendi þann 8. september síðastliðinn tölvupóst til Péturs Markans biskupsritara, sem var afar einfaldur og stuttur:
„Komdu sæll og blessaður Pétur, og afsakaðu ónæðið. Svanur Már Snorrason heiti ég og er blaðamaður á Mannlífi.
Með áðurnefndri tilvísun í upplýsingalög er þess krafist að Þjóðkirkjan svari eftirfarandi spurningum er varða mál séra Gunnars Björnssonar, sem neitað var um að jarðsyngja Sigríði Erlu Ragnarsdóttur í Hveragerðiskirkju 5. september sl.
Mannlíf hefur leitað eftir svörum Þjóðkirkjunnar vegna þess að prestinum var meinað um að starfa í kirkjunni. Engin svör hafa borist. Pétur Markan biskupsritari hefur fengið fyrirspurn í tölvuskeyti en hunsað það. Þá virðist sem biskup eða kirkjuyfirvöld hafi sagt syrgjendum ósatt í misvísandi svörum.
Ekkert svar hefur borist frá kirkjunnar þjónum.
Hins vegar hefur Þjóðkirkjan tjáð sig um áðurnefnt mál séra Gunnars Björnssonar við Stundina, í grein sem blaðamaðurinn Freyr Rögnvaldson ritar; virðist sem sú grein sé eins konar varnargrein fyrir Þjóðkirkuna og Agnesi biskup.
Í það minnsta hefur biskupsritari svarað spurningum Stundarinnar vegna málsins, og í áðurnefndri grein miðilsins segir meðal annars:
„Biskup Íslands hefur haft skýra afstöðu gegn því að sr. Gunnar Björnsson athafni í kirkjum þjóðkirkjunnar“ (úr svari Péturs Georgs Markan biskupsritara).
Einnig:
Í skriflegu svari Péturs Georgs Markans biskupsritara við fyrirspurn Stundarinnar vegna málefna Gunnars segir að í samþykktum um innri málefni þjóðkirkjunnar sé skýrt kveðið á um að það sé ákvörðun sóknarpresta í hverri kirkju að veita öðrum leyfi til athafna í þeim kirkjum.
Hins vegar hafi séra Agnes M. Sigurðardóttir, biskup Íslands, í sinni biskupstíð tekið „skýra afstöðu með þolendum og hefur hafnað öllu ofbeldi innan kirkjunnar og tekið ákveðið og fast á þeim ofbeldismálum sem hafa komið upp.
Það er á þeim grundvelli sem biskup Íslands hefur haft skýra afstöðu gegn því að sr. Gunnar Björnsson athafni í kirkjum þjóðkirkjunnar.
Biskup Íslands hefur gert sóknarprestum þetta ljóst þegar það hafa komið upp tilfelli þar sem óskað hefur verið eftir að sr. Gunnar Björnsson sjái um athafnir. Um þetta hefur verið fullur samhugur á milli biskups og sóknarprests hverju sinni, í öllum tilfellum.“
Þá stendur eftir þessi spurning: Hvers vegna svaraði Agnes biskup eða Pétur Markan biskupsritari ekki fyrstu fyrirspurn Mannlífs né þeirri annarri?
Mannlíf átti í samskiptum við séra Ninnu Sif Svavarsdóttur sem er prestur í Hveragerðiskirkju, þar sem áðurnefnd kona var jarðsungin. Séra Ninna Sif varpaði ábyrgðinni á máli séra Gunnars Björnssonar yfir á Agnesi biskup, en Agnes kenndi hins vegar séra Ninnu Sif um.
Séra Ninna Sif sagði í smáskilaboðum til syrgjenda að Þjóðkirkjan vildi ekki að séra Gunnar annaðist athafnir í kirkjunni. Bannið væri „ákvörðun“ Þjóðkirkjunnar. „Ég er ekki að setja skilyrði heldur Þjóðkirkjan,“ segir Ninna Sif í smáskilaboðunum.
Þegar Mannlíf leitaði eftir viðbrögðum hennar vegna málsins var svarið einfalt:
„Ég tjái mig ekki um það mál við fjölmiðla.“
Í svarbréfi til Guðmundar Jóns Sigurðssonar, sonar hinna látnu, segir Agnes ástæðu bannsins væntanlega vera framkomu Gunnars „sem rataði í fjölmiðla fyrir einhverjum árum meðan hann var enn embættismaður þjóðkirkjunnar.“
Það sem eftir stendur er að fjölskylda konunnar sem séra Gunnari Björnssyni var neitað um að jarðsyngja hefur fengið misvísandi svör frá þjónum Þjóðkirkjunnar, og að Mannlíf hefur einfaldlega ekki fengið nein svör sem gætu varpað ljósi á málið.
Þessu til viðbótar er Þjóðkirkjan í vanda vegna stjórnleysis í fjármálum. Biskup fer sínu fram en gripið hefur verið fram fyrir hendur hans til að stöðva óráðssíu.
Mannlíf mun halda áfram að fjalla um málið þangað til svör frá æðstu stjórnendum Þjóðkirkjunnar hafa borist miðlinum.