Í yfirlýsingu frá Jóhanni Rúnari Skúlasyni tekur hann fram að hann hafi verið sýknaður. Yfirlýsinguna má lesa í heild sinni hér.
„Ákærði hefur við rannsókn málsins hjá lögreglu og fyrir dómi viðurkennt að hafa haft kynferðismök, önnur en samræði, við stúlkuna,“er meðal þess sem kemur fram í dóminum.
„Þá verður ekki annað séð en að þroski Y, á þeim tíma sem hér skiptir máli, hafi verið eðlilegur og hvorki meiri né minni en almennt þekkist varðandi stúlkur á hennar aldri“.
Hér að neðan má lesa dóminn í heild sinni og þar á meðal frásögn knapans.
Um opinber gögn er að ræða.
DÓMUR
- september 1994
Mál nr. Ákærandi:
S-15/1994: Ríkissaksóknari (Ingvar Þóroddsson fulltrúi)
Ákærði:
X
(Steingrímur Þormóðsson hdl.)
Dómari:
Halldór Halldórsson héraðsdómari
Ár 1994, föstudaginn 23. september, er dómþing Héraðsdóms Norðurlands vestra háð í dómhúsi Héraðsdóms Reykjavíkur, af Halldóri Halldórssyni, héraðsdómara, sem dómsformanni og meðdómsmönnunum Ólafi Berki Þorvaldssyni og Þorgeiri Inga Njálssyni, héraðsdómurum.
Fyrir er tekið: Mál nr. S-191/1994
Ákæruvaldið
gegn
X
Í málinu er kveðinn upp svofelldur
DÓMUR:
Ár 1994, föstudaginn 23. september, er á dómþingi Héraðsdóms Norðurlands vestra sem háð er í dómhúsi Héraðsdóms Reykjavíkur af Halldóri Halldórssyni héraðsdómara, sem dómsformanni, ásamt meðdómendunum Ólafi Berki Þorvaldssyni og Þorgeiri Inga Njálssyni, héraðsdómurum, kveðinn upp dómur í héraðsdómsmálinu nr. S-191/1994: Ákæruvaldið gegn X, sem tekið var til dóms að loknum munnlegum flutningi 1. september sl.
Mál þetta er höfðað með ákæru ríkissaksóknara, dagsettri 17. maí 1994, gegn ákærða, „X, […], […], […], fæddum […], fæðingarnúmer […], fyrir kynferðisbrot með því að hafa, aðfaranótt föstudagsins 20. ágúst 1993, haft samræði eða önnur kynferðismök við stúlkuna Y, sem þá var 13 ára, í bifreið ákærða í A í D.
Telst þetta varða við 1. mgr. 202. gr. almennara hegningarlaga nr. 19, 1940, sbr. 10. gr. laga nr. 40, 1992.“
Ákærði krefst sýknu af kröfum ákæruvaldsins og að allur sakarkostnaður, þar með talin málsvarnarlaun skipaðs verjanda hans, greiðist úr ríkissjóði.
Málavextir:
Mánudaginn 30. ágúst 1993 kl. 14.30 kom stúlkan Y, 13 ára gömul, ásamt móður sinni á lögreglustöðina á B og kærði ákærða fyrir nauðgun sem hún kvað hafa átt sér stað aðfaranótt 20. s.m. Ákærði var handtekinn og tekin af honum skýrsla hjá lögreglu þá um kvöldið.
Ákærði skýrir svo frá að hann hafi verið við vinnu í versluninni E á B umrætt kvöld. Stúlkan Y hafi komið í verslunina ásamt vinum sínum og verið þar dágóða stund eða allt fram að lokun verslunarinnar. Y hafi m.a. skoðað myndbandsspólur í rekka þar inni og hafi ákærði bent henni á góðar myndbandsspólur. Þar hafi Y gefið honum undir fótinn m.a. með því að núa sér utan í hann.
Eftir að ákærði hafi lokað versluninni kveðst hann hafa ekið suður að versluninni F. Þar hafi hann hitt vin sinn og ekið honum heim til hans. Ákærði kvaðst hafa tekið eftir E, þar sem hún sat austan við veginn gegnt G ásamt annarri stúlku. Hann hafi veitt því athygli að hún fylgdist með honum koma og fara. Hann hafi tekið greinilega eftir því að hún horfði á hann. Ákærði kvaðst hafa ekið H tvisvar til þrisvar sinnum þar til Y, sem þá var orðin ein á ferð, hafi verið komin á opið svæði vestan við götuna. Hann hafi þá ekið til hennar og boðist til að aka henni heim en hún svarað því til að hún væri á leiðinni að I. Hann hafi því ekið henni þangað. Þegar þangað var komið voru vinir Y ekki þar og kveðst ákærði þá hafa boðist til að aka henni eitthvert annað. Því hafi hún svarað á þá leið að hann ætti bara að setja sig einhvers staðar úr. Ákærði kveðst þá hafa slegið því fram í gríni hvort hann ætti að aka henni út í A og hún jánkað því. Ákærði kveðst þá hafa ekið sem leið liggur yfir […] og beygt síðan út í A.
Ákærði kveður þau hafa talað eitthvað saman á leiðinni. Hann hafi m.a. spurt hana að nafni og einnig hvað hún væri gömul. Þeirri spurningu hafi hún svarað á þá leið „að það skipti engu máli, hún (væri) nógu gömul“. Síðan hafi hann sagt að sér þætti hún falleg og hún hafi sagt það sama um sig. Þá hafi hann spurt hana hvort hann mætti kyssa hana en hún hafi svarað „ekki á ferð“. Þá kveðst ákærði hafa spurt hvort hann mætti það ef hann stöðvaði bifreiðina og því hafi hún játað. Þá hafi hann beygt inn á afleggjara við veginn, stöðvað og drepið á bifreiðinni. Þar hafi þau byrjað að kyssast og faðmast og hún tekið jafnan þátt í því og hann. Síðan hafi eitt leitt af öðru. Ákærði kvaðst hafa farið með hendurnar undir peysu Y og síðan með aðstoð Y klætt hana úr peysunni. Einnig hafi hún farið úr buxunum en þó alltaf verið í annarri buxnaskálminni og hann þá fært sig yfir í farþegasætið, þar sem Y var. Hann hafi spurt Y hvort hann mætti hafa við hana samfarir. Því hafi hún neitað og hafi hann „virt það við hana“. Síðan kveðst ákærði hafa farið með tvo fingur inn í kynfæri Y. Ekki kvaðst hann vita hversu lengi það stóð yfir en það gæti hafa verið u.þ.b. 15 mínútur. Síðan hafi hann beðið Y um að fróa sér og það hafi hún gert þar til hann hafði sáðlát. Kvaðst ákærði hafa orðið var við blóð á fingrum sínum eftir að þetta var yfirstaðið en hann kvaðst ekki hafa orðið var við blóð á fötum Y en blóðblettir hafi verið í farþegasæti bifreiðarinnar.
Við svo búið hafi þau ætlað að halda heim á leið, en hann þá fest bifreiðina í skurði og ekki náð henni upp án aðstoðar. Skömmu síðar hafi komið þar að tveir menn og ákærði fengið far með öðrum þeirra til B og náð í aðstoð við að draga bifreiðina upp. Ákærði kveður sig og Y hafa verið sammála um að hún feldi sig bak við hól þar skammt frá þar til búið væri að ná bifreiðinni upp úr skurðinum. Að því loknu hafi hann ekið Y að götunni þar sem hún býr. Á leiðinni þangað hafi þau lítið talað saman en þegar Y fór út úr bifreiðinni hafi hún spurt hvort hún ætti ekki að þegja yfir þessu og hafi hann samþykkt það.
Ákærði kveður Y hafa sjálfviljuga tekið þátt í og notið atlota þeirra, en hann hafi ekki þekkt hana neitt fyrir þetta kvöld.
Stúlkan Y greindi frá málavöxtum nokkuð á sama veg og ákærði varðandi akstursleið og með hvaða hætti hún fór upp í bifreið ákærða. Hún kvaðst hins vegar aldrei hafa gefið ákærða undir fótinn. Um orðaskipti þeirra í bifreiðinni segir Y, að eftir að í ljós kom að vinir hennar voru ekki við I hafi ákærði spurt hvort hann ætti að aka henni út í A. Hún hafi tekið því sem gríni og svarað játandi í svipuðum tón, án þess þó að vilja fara þangað. Ákærði hafi spurt sig um aldur og hún svarað „þú veist það alveg“. Kvaðst Y hafa talið að ákærði myndi snúa við en orðið hrædd við ákærða þegar hann ók austur Í í stefnu að A. Þegar út í A var komið hafi ákærði sagt, að honum þætti hún sæt og skömmu seinna spurt hvort hann mætti kyssa hana. Hún hafi ekki þorað að svara neitandi, en sagt honum að stöðva bifreiðina. Það hafi ákærði gert og byrjað að kyssa hana og síðan klætt hana úr peysunni. Jafnframt hafi hann sagt að hann ætlaði „ekkert ætla að gera“ og hún hafi sagt honum „að gera það ekki“. Síðan hafi ákærði klætt hana úr öllum fötunum. Þó hafi hún mögulega verið í annarri buxnaskálminni. Þá kveður hún ákærða hafa reynt að hafa samfarir við sig og sett getnaðarlim sinn inn í kynfæri sín. Kvaðst Y hafa fundið fyrir samfarahreyfingum en ákærða hafi þó ekki orðið sáðfall. Kvaðst Y hafa verið stíf af hræðslu við ákærða og ekki þorað að mótmæla honum í neinu og gert það sem hann bað um. Nánar aðspurð um atburðina út í A sagði Y svo frá fyrir dómi „Ég man bara þegar hann klæddi mig úr og ég man ekki röðina alveg. Ég man bara þegar hann fór að reyna að hafa samfarir með mér. Ég sagði honum að gera þetta ekki. Hann sagði mér að vera ekki svona stíf. Ég bað hann um að hætta þessu, grátbað hann um það. Hann hélt áfram. Svo hætti hann því. Ég man ekki hvort hann sagði ég nenni þessu ekki lengur eða eitthvað. Og þá puttaði hann mig. Ég hágrét allan tímann. Svo bað hann mig um að runka sér. Ég sagði ekki neitt. Ég bara gerði það. Og eftir það klæddi ég mig“. Í framburði Y kemur einnig fram, að þegar hún hafi verið að klæða sig hafi hún orðið vör við blóð á líkama sínum, fötum og í sæti bifreiðarinnar. Hafi hún þurrkað sér með handklæði sem hún hafði meðferðis.
Þá kvað Y ákærða hafa bakkað bifreið sinni ofan í skurð þegar halda átti heim á leið. Hafi ákærði sagt henni að fela sig meðan hann leitaði aðstoðar. Hún kvaðst ekki hafa þorað að gefa sig fram við aðstoðarmennina.
Y kvaðst að fyrra bragði hafa boðist til að þegja yfir atburðinum en það hafi hún gert vegna þess að hún hræddist ákærða og óttaðist að hann gerði eitthvað” ef hún segði frá.
Þá kom fram hjá Y að hún hafi hitt móður sína þegar heim var komið, og hafi hún spurt Y um ástæðuna fyrir blóðblettunum á buxum hennar. Kvaðst Y hafa gefið þá skýringu, að hún hefði dottið á stöng á hjóli.
Y kvaðst hafa þekkt ákærða sem bróður vinkonu sinnar, en ekki á annan hátt.
Í málinu liggur frammi greinargerð J kvensjúkdómalæknis og K, barnalæknis, dags. 30. september 1993, varðandi Y. Greinargerðin er svohljóðandi: “ Um er að ræða 13 ára gamla stúlku sem er innlögð á Barnaspítala Hringsins að beiðni heilsugæslulækna á B þ. 01 09 93 til rannsóknar vegna nauðgunar sem stúlkan mun hafa orðið fyrir 27.08.93. Mun ekki hafa látið foreldra eða neinn annan vita um atburðinn fyrr en 2 dögum fyrir komu á deildina og rannsókn þá strax hafin.
Stúlkan hefur eðlilega fyrri heilsufarssögu, blæðingar hófust fyrir um það bil 1 ári og hafa verið nokkuð reglulegar.
Daginn eftir komu fór stúlkan í kvenfræðilega skoðun hjá J, kvensjúkdómalækni. Í samtali við hana upplýsir stúlkan að maðurinn hafi farið með getnaðarliminn upp í leggöng, það hafi verið slæmt og blætt. Veit ekki hvort um sáðlát hafi verið að ræða, telur að hann hafi ekki notað verjur.
Við skoðun sást að kynþroski er kominn vel á veg, það voru engin merki um áverka, op á meyjarhafti var vítt og eftirgefanlegt og var meyjarhaftið rofið aftantil og til hægri hliðar. Slímhúð legganga var eðlileg.
Ræktanir frá svæðinu voru allar eðlilegar. Almenn skoðun barnalæknis á deildinni leiddi ekkert athugavert í ljós.
Í kjölfar skoðunarinnar hafði L sálfræðingur á barna- og unglingageðdeild Landspítalans viðtal við stúlkuna. Fann hún ekki ástæðu til áframhaldandi afskipta af málinu en foreldrarnir (svo) og stúlkunni var bent á að hafa samband við barna- og unglingageðdeild ef tilfinningaleg vandamál koma upp.
Niðurstaða skoðunar samrýmist frásögn stúlkunnar um það sem gerst hefur“.
Fyrir dómi staðfesti vitnið J framanritaða greinargerð. Kvað hún meyjarhaft Y vera rofið og gæti það hafa gerst með þeim hætti sem Y greindi frá. Hins vegar gat hún ekki fullyrt neitt um það hvort rof meyjarhaftsins væri eftir getnaðarlim eða fingur, einungis að sennilegt væri að það hafi rofnað eftir að eitthvað hafi farið upp í leggöng Y. Ekki væri hægt að segja til um það með neinni nákvæmni hversu mikil blæðing kæmi með rofi á meyjarhafti, en flestar stúlkur finndu til sársauka við rof á meyjarhafti.
M, sálfræðingur, kom fyrir dóminn sem vitni. Hún kvaðst ekki hafa gert svokallaða persónuleikaprófun á Y og því væri erfitt fyrir sig að leggja mat á sögu stúlkunnar, sem hún taldi þó trúverðuga. Hún hafi einungis haft Y í stuðningsviðtölum vegna þessa.
Í gögnum málsins eru að finna 4 ljósmyndir af Y sem teknar voru mánudaginn 30. ágúst 1993. Staðfestu ákærði og Y að þar hafi Y verið eins til fara og umrætt sinn. Einnig er í gögnum málsins mynd af farþegasæti bifreiðar ákærða þar sem glöggt má sjá blóðbletti.
Auk þeirra vitna sem hér að framan er getið, komu fyrir dóminn við aðalmeðferð málsins, móðir Y, nokkrir vinir og kunningjar Y sem voru með henni umrætt kvöld, svo og móðir ákærða og systir hans. Engin efni eru til að rekja framburð þessara vitna sérstaklega.
III. Ákærði hefur við rannsókn málsins hjá lögreglu og fyrir dómi viðurkennt að hafa haft kynferðismök, önnur en samræði, við stúlkuna Y, fædda […], þá er þau voru stödd í bifreið ákærða í nágrenni B aðfaranótt föstudagsins 20. ágúst 1993. Er lýsing ákærða á háttsemi hans gagnvart Y áður rakin. Ef frá er talinn framburður Y, gengur frásögn ákærða af samskiptum hans og stúlkunnar að þessu leyti ekki gegn því sem upplýst hefur verið undir rekstri málsins. Ákærði og Y eru ein til frásagnar um atburðarás. Að þessu virtu og með vísan til 45. og 46. gr. laga nr. 19/1991, þykir verða að leggja til grundvallar við úrlausn málsins þá staðhæfingu ákærða, að hann hafi ekki haft samræði við stúlkuna. Með þessum framburði ákærða, sem fær stoð í framburði Y og öðrum gögnum málsins, telst hins vegar nægjanlega sannað, að ákærði hafði við stúlkuna kynferðismök í umrætt sinn og á þann veg sem hann hefur sjálfur lýst.
Stúlkan Y var komin vel á 14. aldursár þá er atburður sá varð sem hér er um fjallað. Ákærði hefur jafnan haldið því fram, að honum hafi ekki verið kunnugt um aldur Y í greint sinn, en ekki talið hana svo unga sem raun ber vitni. Kvaðst ákærði telja að Y hafi verið 16 til 17 ára gömul þá er fundum þeirra bar saman hið umrædda kvöld. Samkvæmt framburði Y sagði hún ákærða ekki til um aldur sinn, en telur honum hafa verið kunnugt um að hún væri ekki orðin 14 ára. Ekkert hefur hins vegar komið fram við meðferð málsins sem afdráttarlaust styður þess fullyrðingu Y. Þá verður ekki annað séð en að þroski Y, á þeim tíma sem hér skiptir máli, hafi verið eðlilegur og hvorki meiri né minni en almennt þekkist varðandi stúlkur á hennar aldri.
Þegar framburður ákærða og vitna fyrir dómi er virtur í heild sinni og jafnframt litið til annarra gagna málsins og þess sem sérstaklega er rakið hér að framan, þykir varhugavert að telja sannað, að á verknaðarstundu hafi verið fyrir hendi ásetningur hjá ákærða í skilningi refsiréttar til að hafa kynferðismök við stúlku yngri en 14 ára. Verður ákærði því ekki sakfelldur fyrir að hafa með ásetningi, að því er tekur til aldurs Y, brotið gegn því ákvæði almennra hegningarlaga nr. 19/1940 sem tilfært er í ákæru. Svo sem hér hagar til verður hins vegar að virða ákærða það til stórfellds gáleysis, að hann skeytti nær engu um þann möguleika, að stúlkan væri svo ung sem raun ber vitni. Verður því í öllu falli að líta svo á, ákærði hafi í greint sinn haft kynferðismök, önnur en samræði, við stúlkuna Y í gáleysi um aldur hennar. Með þeirri háttsemi sinni vann ákærði sér til refsingar samkvæmt 1. mgr. 202. gr., sbr. 204. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 10. og 11. gr. laga nr. 40/1992, en málið var að frumkvæði dómsins flutt með hliðsjón af því, að verknaður ákærða kynni að verða heimfærður til refsiákvæða á þann veg, sbr. 1. mgr. 117. gr. laga nr. 19/1991 um meðferð opinberra mála.
- Samkvæmt sakavottorði ákærða gekkst hann þann 18. ágúst 1988 undir dómsátt vegna brots gegn 1. sbr. 3. mgr. 45. gr. umferðarlaga nr. 50/1987. Öðrum refsingum hefur ákærði ekki sætt.
Refsing ákærða þykir hæfilega ákveðin fangelsi í fjóra mánuði, en fresta skal fullnustu þriggja mánaða af refsingunni og sá hluti hennar niður falla, að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dóms þessa, haldi ákærði, almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955.
Með vísan til 1. mgr. 165. gr. laga nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála, ber ákærða að greiða allan sakarkostnað, þ.m.t. málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Steingríms Þormóðssonar, héraðsdómslögmanns, 100.000 krónur og saksóknarlaun til ríkissjóðs, 50.000 krónur.
Við ákvörðun málsvarnarlauna er sérstakt tillit tekið til ferðalaga verjandans.
Af hálfu ákæruvalds annaðist Ingvar Þóroddsson, fulltrúi sýslumannsins á B, sókn málsins.
Dómsuppsaga hefur dregist um einn dag vegna anna dómenda.
DÓMSORÐ:
Ákærði, X sæti fangelsi í fjóra mánuði, en fresta skal fullnustu þriggja mánaða af refsingunni og sá hluti hennar niður falla, að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dóms þessa, haldi ákærði, almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955.
Ákærði greiði allan sakarkostnað, þ.m.t. málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, Steingríms Þormóðssonar, héraðsdómslögmanns, krónur 100.000 og saksóknarlaun til ríkissjóðs krónur 50.000.