Viðamiklum framkvæmdum á norska fræbankanum á Svalbarða er lokið en kostnaður við þær nam um 2,8 milljörðum íslenskra króna. Ráðist var í framkvæmdirnar þegar 130 metra löng göngin inn í fræhvelfinguna fóru að leka árið 2017 en hvelfingin hýsir nú um 1.050.000 milljón afbrigði um 5 þúsund tegunda af nytjaplöntum.
Fræbankinn var settur á laggirnar árið 2008. Honum er ætlað að varðveita eins margar tegundir og mögulegt er af nytjaplöntun en hugsunin er sú að hann sé nokkurs konar síðasta von ef aðrir fræbankar í heiminum bregðast. Það hefur þegar gerst, t.d. árið 2016, þegar vísindamenn neyddust til að yfirgefa einn mikilvægasta fræbanka heims í í bænum Tal Hadya, um 25 mílur vestur af Aleppo, undir sprengjuárásum sýrlenska stjórnarhersins.
Fyrir utan stríð og pestir þá er hamfarahlýnun ein helsta ástæða þess að fræbankarnir gætu reynst lífsnauðsynlegir. En ófyrirséð hlýnun var einmitt ástæða þess að hvelfingin á Svalbarða fór að leka; það gerðist þegar sífrerinn umhverfis fór að bráðna. Samkvæmt norskum stjórnvöldum, sem eiga bankann, er hvelfingin nú fullkomlega vatnsheld en þau útiloka ekki að aðstæður gætu kallað á frekari framkvæmdir á næstu áratugum.
Um 60 þúsund afbrigði bættust við safn bankans í vikunni, frá um 36 áttum, þeirra á meðal fræ 27 villtra planta úr görðum Karls Bretaprins og kartöflufræ frá Perú. Hver „innlögn“ telur um 500 fræ.
