„Þessar framkvæmdir hafa ekki mikil áhrif á aðrar ár eða stofninn í heild sinni,“ sagði Jón Helgi Björnsson, formaður Landssambands veiðifélaga, í samtali við Fréttablaðið um fyrirhugaðar framkvæmdir Jim Ratcliffe.
Ratcliffe er breskur auðjöfur og landeigandi á Íslandi sem vill stækka hrygnarsvæði laxa á Norðausturlandi. Þá segir hann ástæðu fyrirhugaðra framkvæmda að vernda laxastofna. Stefnt er að byggingu nýrra laxastiga í Hafralónsá í Þistilfirði og Hofsá og Miðfjarðará í Vopnafirði. „Þessir laxastigar hafa svo sem sannað ágæti sitt í öðrum ám sem og hrognasleppingar. Þessar aðgerðir geta haft góð áhrif á þann lax sem lifir í þessum ám,” sagði Jón Helgi. Hann bendir á að framkvæmdir sem þessar sem stækki búsvæði laxins séu vitaskuld af hinu góða fyrir laxastofna.
Í yfirlýsingu segir að Ratcliffe standi að „ítarlegri langtímarannsókn á afkomu íslenska laxins í ánum og í norðanverðu Atlantshafi. Rannsóknir fara fram í samstarfi við Hafrannsóknastofnun og háskóla innan lands og utan.“ Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri hjá Hafrannsóknastofnun, hefur staðfest að samningaviðræður séu í gangi milli Ratcliffe og stofnunarinnar um styrki til að rannsaka laxinn á Norðausturlandi.
Vilja hertari löggjöf um eignarhald á jörðum
Ratcliffe hefur sölsað undir sig jarðir ásamt viðskiptafélögum sínum á Norðausturlandi. Samkvæmt samantekt Morgunblaðsins í fyrra eiga þeir hátt í 40 jarðir á Íslandi. Um 30 þeirra eru í Vopnafirði og liggja margar hverjar að gjöfulum laxveiðiám. Meðal þeirra eru Selá, Vesturá, Hofsá og Sunnudalsá. Samanlögð stærð landsins, samkvæmt skráningu Nytjalands frá 2006, er ríflega 1000 ferkílómetrar. Það er um 1% alls landsvæðis Íslands.
Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknarflokksins, telur mikilvægt að hraða vinnu um eignarhald einstaklinga á jörðum. „Það var skipaður starfshópur sem hefur að mínu mati ekki unnið nægilega hratt,” sagði Sigurður í samtali við Fréttablaðið. „Ráðherrar munu ræða þessi mál á vinnufundi ráðherra á fimmtudag sem verður í Mývatnssveit sem og að rætt verður við sveitarstjórnarmenn á svæðinu.” Þá segir hann mikilvægt að lagafrumvarp komi fram næsta vetur. Flestir ráðherrar í ríkisstjórn vilja hertari löggjöf um eignarhald á jörðum.
Á meirihluta veiðiréttar í Hafralónsá, Hofsá og Selá
Ratcliffe keypti eignarhaldsfélagið Grænaþing síðast liðinn nóvember. Með kaupunum eignaðist hann 86,67 prósenta hlut í veiðifélaginu Streng ehf. sem heldur utan um leigu á Selá og Hofsá. Félagið á sex jarðir í Vopnafirði að hluta eða að öllu leyti. Þá á Strengur einnig veglegt veiðihótel við Selá.
RÚV greindi frá kaupum fjárfestingafélagsins Sólarsalir á Brúarlandi 2 í Þistilfirði síðastliðinn júlí. Félagið er í eigu Ratcliffe. Eftir kaupin eiga félög í hans eigu meirihluta veiðiréttar í Hafralónsá sem er vinsæl laxveiðiá í Þistilfirði. Fyrir á Ratcliffe jarðirnar Hvamm eitt, þrjú og fjögur í Þistilfirði. Jóhannes Sigfússon, bóndi á Gunnarsstöðum og formaður veiðifélags Hafralónsár sagði í samtali við RÚV að ekkert samráð hafi verið haft við landeigendur við kaupin. „Alla vega hefur enginn hugmynd um þetta fyrr en það er búið að ganga frá þessu.”
Eins og þetta með að Brúarland sé byggt út úr Gunnarsstöðum og í óskiptu landi, þá höfum við ekki hugmynd um þetta fyrr en okkur er tilkynnt um þessa sölu,” sagði Jóhannes. „Ég held að skatturinn ætti nú að skoða þessi mál. Það er eini aðilinn sem hefur til þess tæki til hvernig þetta fer fram. Ég held að það sé svolítið mikið um það að þetta sé bara borgað allt með seðlum.“