Jón Baldvin Hannibalsson, fyrrverandi ráðherra og sendiherra, var í morgun sýknaður í því sem hann sjálfur hefur kallað „Rassastrokumálið“. Héraðsdómur hefur komist að þeirri niðurstöðu að Jón Baldvin hafi ekki beitt Carmen Jóhannsdóttur kynferðislegri áreitni með því að strjúka henni „utan klæða upp og niður eftir rassi.“
Brotin sem Jón Baldvin var ákærður fyrir áttu sér stað á Spáni en nú hefur ráðherrann fyrrverandi verið sýknaður í málinu. Óljóst er hvort ákæruvaldið komi til með að áfrýja málinu á næsta dómstig.
Jón Baldvin hefur verið sakaður um fjölmörg kynferðisbrot, yfir margra ára tímabil. Fjölmargar konur hafa deilt sögum sínum af fyrrum ráðherranum. Sögurnar eru bæði gamlar og nýjar. Elstu eru frá 13 til 14 ára nemendum Jóns er hann kenndi við Hagaskóla á sjöuna áratugnum.
Fyrr á árinu hvatti Jón Baldvin meðal annars íslensku þjóðina að rísa upp gegn Metoo byltingunni, en kom það fram í aðsendri grein hans í Fréttablaðinu. Þá sakaði hann konur um að hafa hreint og beint logið í greininni.
Nýlega sendi Jón svo aðra grein þar sem hann fjallaði ítarlega um mál Carmenar gegn honum en þar kallaði hann málið Leikhús fáránleikans. Hér fyrir neðan má sjá fullyrðingar hans um ásakanirnar á hendur sér sem leiddu til sýknidóms fyrir héraðsdómi í gær:
Þeim sem fylgjast með pólitísku argaþrasi, t.d. á Alþingi Íslendinga, lærist fljótt, að tilgangur ræðumanna er einatt ekki að skýra mál, heldur flækja; ekki að greina aðalatriði frá aukaatriðum, heldur að drepa málum á dreif. Tilgangurinn er iðulega að afvegaleiða áheyrandann fremur en að upplýsa hann. Eina ráðið er að forðast sparðatíninginn og einbeita sér að aðalatriðum. Að greina kjarnann frá hisminu.
Þessi reynsla leitaði á hugann meðan ég var að lesa skýrslur, hlýða á vitnaleiðslur og hlusta á málflutning í „rassstrokumálinu“, eins og almenningur hefur uppnefnt það.Pappírsstaflarnir hlaðast upp. Hvílík sólund á pappír, tíma og fjármunum skattborgara.
Til upprifjunar ber að nefna helstu persónur og leikendur. Gestgjafarnir (við Bryndís), gestirnir (Laufey Ósk og Carmen Jósefa). Og ekki má gleyma handhöfum ákæruvaldsins (varasaksóknarar: Anna Barbara Andradóttir, Dröfn Kjærnested, Kolbrún Benediktsdóttir) og fulltrúi lögreglu, sem stýrði yfirheyrslum, Rannveig Einarsdóttir. Það er við hæfi, að eini karlmaðurinn, sem kemur þarna við sögu, er í hlutverki sakbornings! Alla vega fer ekki mikið fyrir karlaveldinu þarna.
Rannsóknarspurningin er einföld: Snerti (sakborningur) rass eða ekki? Sakborningur (ég) segi nei, kærandinn segir jú- víst. Fullyrðing gegn fullyrðingu. Voru vitni á staðnum? Já, en þeim ber ekki saman. Þá snýst málið um að kanna trúverðugleik vitna.
Kjarninn og hismið.
Tvö vitni styðja framburð sakbornings. Þeim ber saman um aðalatriði: sætaskipan við veisluborð og sjónmál þeirra yfir allt sem gerðist, á innan við mínútu, í upphafi borðhalds, á heimili okkar Bryndísar í Salobrena í Andalúsíu. Ekkert hefði getað farið framhjá vitnum. Og ekkert saknæmt gerðist þar, að þeirra sögn. Reyndar hefði ekkert slíkt getað gerst samkvæmt bæði vettvangslýsingu kæranda og aðalvitnis.
Ákæruvaldið leyfir sér að tortryggja framburð gestgjafans (Bryndísar) með vísan til þess, að hún er eiginkona sakbornings. En ákæurvaldið gerir engar athugasemdir við, að kærandi og eina vitnið, sem var á staðnum og styður framburð þess, eru mæðgur. Hvað þá heldur, að þrjú aukavitni voru kölluð til,þ.á.m. systir kæranda og fyrrverandi sambýlismaður.Þau eiga það líka sameiginlegt að hafa verið víðsfjarri vettvangi og geta þ.a.l. ekki borið vitni um eitt eða neitt, sem þar gerðist. (Tilkvaðning aukavitna er að sögn heimil m.a. í nauðgunarmálum, þar sem vitnum verður yfirleitt ekki viðkomið – en enn sem komið er hefur enginn lýst þessu borðhaldi sem nauðgun).
Þá er eftir eitt vitni, sem af hreinni tilviljun var viðstödd borðhaldið og enginn getur bendlað við vensl eða eiginhagsmuni af nokkru tagi. Hún er þ.a. l. STJÖRNUVITNI í málinu. Hugrún Auður Jónsdóttir heitir hún og eiðsvarinn vitnisburður hennar hljóðar svo:
„Ég undirrituð (nafn og kennitala) staðfesti hér með, að ég var gestur við borðhald á heimili Bryndísar og Jóns Baldvins í Salobrena, laugrdaginn 16. Júní, 2018. Þegar sest var að borðum, sat Jón Baldvin mér á vinstri hönd. Ég sá því allt sem fram fór við borðhaldið. Ásakanir um, að Jón Baldvin hafi áreitt gestkomandi konu við upphaf borðhalds, eru HREINN TILBÚNINGUR OG TÓMT RUGL. Slíkt hefði ekki getað farið fram hjá mér. Þetta staðfesti ég með undirskrift minni“.
Svo mörg voru þau orð. Hér þarf ekki frekar vitnanna við. Hvers vegna var málinu ekki vísað frá þá þegar?
Líkamlega ógerlegt!
Þar sem engin vettvangsrannsókn fór fram á Spáni, eins og vera ber í sakamálum (enda ósannað enn í dag, að málið heyri undir íslenska lögsögu), og yfrheyrslur og vitnaleiðslur hófust ekki fyrr en mörgum mánuðum síðar, segir það sig sjálft, að víða gætir ónákvæmni í framburði beggja aðila. Í þessu samhengi er óþarfi að elta ólar við allan þann sparðatíning. Hinsvegar skiptir meginmáli, að vitnum beri saman um aðalatriði: Hvað gerðist, á INNAN VIÐ MÍNÚTU (30 sekúndum, að sögn kæranda) við upphaf borðhaldsins?
Þetta gerir gæfumuninn. Vitnunum tveimur, sem votta það, að ekkert saknæmt hafi gerst á þeim stað og stundu, og að ekkert slíkt hefði getað farið fram hjá þeim, ber saman um kjarna málsins. Það sama verður hins vegar ekki sagt um kærandann og aöalvitni hennar (mæðgurnar). Vettvangslýsingar þeirra eru í veigamiklum atriðum gerólíkar, svo mjög reyndar, að samkvæmt framburði aðalvitnisins GÆTI EKKERT SAKNÆMT hafa gerst á þessum stað og stundu.
Öllum ber saman um sætaskipan við borðið. Kærandinn (Carmen) sat á vinstri hönd sakborningi í meira en eins metra fjarlægð. Kæran hljóðar hins vegar upp á, að sakborningur hafi notað hægri hönd sína til að strjúka rass kæranda, þar sem hún stóð við borðið (honum á hægri hönd) og segist hafa verið að skenkja í glös gestanna. Ef þetta stenst ekki, þá hefur ekkert saknæmt getað gerst við upphaf þessa borðhalds.
Áðurnefnd tvö vitni (gestgjafinn Bryndís og Hugrún Auður) staðfesta framburð sakbornings um, að gestir hafi hvergi komið nærri því að skenkja í glös. Hver trúir því, að gestkomandi kona, sem þekkir ekki til gestgjafa, rjúki til og taki ófrjálsri hendi hvítvínsflösku í eigu gestgjafa og fari að hella í glös, óumbeðin? Vill einhver ætla henni slíkan ruddaskap? Við ætlum henni ekki það, enda er þetta hreinn tilbúningur. Staðreyndin er sú, að sakborningur (eiginmaður gestgjafa) hafði, að fyrirmælum húsfreyju, lagt á borð og skenkt í glös fyrir upphaf borðhalds, enda lyfti húsfreyja glasi og skálaði við gestina, þegar í upphafi.
Ótrúverðugur vitnisburður
Framburður móðurinnar (aðalvitnis ákæruvaldsins) er ekki einasta ótrúverðugur, heldur fær hann einfaldlega ekki staðist. Samkvæmt honum á kærandinn (dóttirin) að hafa staðið álút við borðsendann (hægra megin við JBH). við að skenkja í glös allra gesta. Að hennar sögn „teygði (dóttirin) sig yfir til að hella í hjá mér“. Milli þeirra var borðlengd , tæpir tveir metrar (því að Laufey hafði fært sig nær Bryndísi við enda borðsins og stóð þar, þegar hún hóf að formæla JBH). Borðið var hlaðið veisluföngum. Til þess að ná til móðurinnar hefði dóttirin, sem er ekki ýkjahá í loftinu, orðið að leggjast ofan á borðið og teygja sig í átt að móðurinni, allt að þvi tvo metra. Allt hefði þetta tekið sinn tíma. En á meðan á sakborningur að hafa framið ódæðisverkið, skv. þessari lýsingu aðalvitnis, móðurinnar:
„Já, hann gerði þetta svona sko, ég man ekki hvort hann fór inn í klofið á henni, eða hvort hann, hérna byrjaði þar, eða fór upp, eða byrjaði upp og fór niður í klofið á henni, skilurðu, eða aftan á rassinn og inni í klofið á henni, en þannig var það, hvað hann gerði það oft, ætli það hafi ekki verið svona þrisvar sinnum, eitthvað svona þrisvar, já.“
Þetta er reyndar allt önnur verknaðarlýsing en hjá meintum brotaþola sjálfum, (dótturinni Carmen), sem taldi í sínum framburði, að áreitnin hefði tekið 30 sekúndur. Skv. framburði móðurinnar hefði þetta heldur betur tekið tímann sinn, og ekki getað farið fram hjá neinum viðstöddum – og alls ekki framhjá stjörnuvitninu, sem átti að hafa þetta fyrir augunum. Trúir því einhver, að meðan að á þessu stóð, hafi dóttirin haldið áfram, eins og ekkert hefði í skorist, að hella í glös gesta. Og síðan dregið sig kurteislega í hlé, sest í sætið sitt og skálað við húsfreyju fyrir ánægjulegri samverustund.
Er hér ekki einum of mikið lagt á trúgirni fólks?
Og hver er niðurstaðan?
Það er sjálft stjörnuvitni ákæruvaldsins (móðirin), sem ónýtir allan málflutning þess. Það er ekki bara, að það gerðist ekkert saknæmt. Skv. þessum framburði gæti það ekki hafa gerst. „Hreinn tilbúningur og tómt rugl“, eins og hið eina óhlutdræga vitni, Hugrún Auður Jónsdóttir, vottaði.
Annarlegar hvatir
Þar með ætti þessu máli að vera lokið samkvæmt þeirri ófrávíkjanlegu grundvallarreglu ákæruvaldsins, að kæra ekki nema yfirgnæfandi líkur séu á sakfellingu fyrir refsiverða háttsemi. En þá vaknar spurninging: Eru konurnar – handhafar ákæruvaldsins í þessu máli – að breyta því, í ýfirlýstu stríði gegn „feðraveldinu“ svokallaða? Einnig er eftir að setja þessa fjandsamlegu innrás á heimili okkar í sitt rétta og skiljanlega samhengi. Hvers vegna dróst það mánuðum saman, að Carmen legði fram kæru? Voru hún og Laufey (móðir hennar) þar einar að verki? Eða stóðu aðrir að baki þeim, þegar betur er að gáð?
Fyrsta spurning Rannveigar Einarsdóttur, lögreglufulltrúa, við yfirheyrslur og vitnaleiðslur eru í flestum tilvikum um TENGSL þeirra mæðgna, Laufeyjar og Carmenar, við gestgjafana, Bryndísi og Jón Baldvin. Svarið við þeirri spurningu er klárt og kvitt: Laufey og elsta dóttir okkar Bryndísar, Aldís, voru bernskuvinkonur á Ísafjarðarárum okkar. Þeim mun undarlegra er, að í hvert sinn sem sú saga er rakin, reynir lögreglufulltrúinn að þagga málið niður. „Við skulum halda Aldísi fyrir utanþetta“, segir hún við yfirheyrslu (sjá bls.117). Hvers vegna? Laufey hefur nefnilega áður komið við sögu okkar Bryndísar með sérstökum hætti.
Það er ekkert launungarmál, þegar hér er komið sögu, að Aldís hefur, af ástæðum sem hér eru ekki til umræðu, lagt hatur á foreldra sína og fjölskyldu. Til marks um það er, að fimm sinnum á s.l. tuttugu árum hefur hún haft frumkvæði að, eða staðið að baki, lögreglukærum á hendur föður sínum, ævinlega fyrir meint kynferðisbrot. Þeim hefur öllum verið vísað frá að rannsókn lokinni, þar sem ekki fannst tilefni til sakfellingar.
Eina skiptið, sem dómur hefur fallið í hennar málum, var í meiðyrðamáli okkar gegn RÚV og Aldísi sem heimildarmanni. Sá dómur var uppkveðinn þann 12. mars s.l., þar sem svívirðilegustu ásakanir hennar um meinta misnotkun mína á þremur dætrum mínum ungum, voru dæmdar „DAUÐAR OG ÓMERKAR“. Aldís treysti sér ekki til að áfrýja þeim dómi. Þar með voru ítrekaðar tilraunir hennar til að koma á mig barnaníðingsstimpli kveðnar niður.
Þegar Aldís hóf þessa aðför að mannorði mínu og fjölskyldunnar, blandaði hún Laufeyju, vinkonu sinni inn í málið með því að segja hana hafa orðið fyrir áreitni af minni hálfu. Það er Laufeyju til hróss, að hún dró þetta ljúgvitni til baka með afdráttarlausri yfirlýsingu. Hún hljóðar svo: „Ég hef aldrei orðið fyrir kynferðisofbeldi af hálfu Jóns Baldvins, og hann hefur aldrei káfað á mér“. – Eftir stendur, að hún hefur áður borið ljúgvitni í sambærilegu máli. Við þetta urðu vinslit milli þeirra vinkvenna.
Undir fölsku flaggi
Laufey ræktaði hins vegar vináttu við okkur Bryndísi, og á Bryndís í sínum fórum mörg bréf til vitnis um það.Eitt sinn, þegar ásakanir Aldísar af þessu tagi voru í hámæli í fjölmiðlum, segir Laufey í bréfi til Bryndísar (5. okt. 2011): „… að Aldís sé mjög veik og haldin miklum ranghugmyndum. Þetta er svo sorglega ljót og grimm aðför að ykkur, að þið eigið engan annan kost en að standa þétt saman og verjast af hörku! Með innilegri samúðarkveðju, Laufey Ósk“.
Í öðru bréf, dagsettu 1.jan. 2018 segir Laufey:
„Kæra Bryndís – það gaf mér mikinn lífsstyrk að fá að kynnast ykkur sem unglingur. Fá að eiga ykkur að í huga og hjarta var svo sannarlega gott að hafa í farteskinu, þegar lagt var af stað frá litla þorpinu, Ísafirði (sic!) – út í heim. Ég gat því borið höfuðið hátt og verið stolt, því að innst inni vissi ég, að ykkur þætti vænt um mig“.
Þetta skýrir, hvers vegna Laufey og fjölskylda voru boðnar velkomnar í heimsókn á okkar heimili um sömu helgi og HM í knattspyrnu var haldið árið 2018. Kvöldið áður en veislan á þakinu var haldin gestum okkar til heiðurs, hélt Laufey áfram að lofsyngja gestgjafa sína og þakka þeim fyrir vináttu og velvild á liðinni tíð.
Daginn eftir, þegar við snerum heim á leið, hafandi horft á HM – keppni Íslands og Argentínu – á stórum skjá á þorpstorginu – og settumst að veisluborði í boði Bryndísar, var Laufey orðin að umskiptingi. Hún hafði áður trúað bæði Bryndísi og Hugrúnu Auði fyrir því, að hún væri á sterkum verkjalyfjum og mætti, að læknisráði, alls ekki drekka áfengi ofan í lyfin.
Sjónarvottar, kunningjar okkar á þorpstorginu, sögðu okkur síðar, að þeir hefðu tekið eftir því, að þessi kona í okkar félagsskap hefði drukkið sterka drykki ótæpilega, meðan á leiknum stóð. Það er sem kunnugt er baneitraður kokkteill. Þetta kann að vera hluti af skýringunni á hamskiptum Laufeyjar. Að hún hafi verið í annarlegu ástandi og þess vegna ekki verið sjálfrátt. Var hún kannski að drekka í sig kjark? Allavega þarfnast það skýringa, hvernig vinarþel breyttist í einu vetfangi í svikabrigsl og bölbænir.
Okkur, sem urðum að sitja undir þessum ósköpum var sýnilega meira brugðið en dótturinni, Carmen, sem lét sig hverfa af vettvangi með þeim ummælum, að hún „gæti talað fyrir sig sjálf“.
Sjálfur var ég öskureiður yfir þessari beisku blöndu af óheilindum og dónaskap, sem ekkert okkar átti von á, né taldi sig verðskulda. Og Bryndís var niðurbrotin og ekki mönnum sinnandi næstu dægrin. Það er svo umhugsunarefni, að fyrr en varði voru gestirnir á bak og burt með allt sitt hafurtask, eins og aldrei hefði staðið til að gista yfir helgina.Innrásinni var lokið. En stóðu gestir okkar einir að verki? Eða stóðu aðrir að baki? Þeirri spurningu er svarað í næstu grein.