„Þetta er allt svo hræðilegt að maður er enn þá í algjöru sjokki,“ sagði systir mannsins sem fannst myrtur í Suður-Afríku í júlí árið 2005. Hann hét Gísli og var 54 ára gamall.
Gísli var ókvæntur en lét eftir sig son búsettan á Íslandi. Gísli hafði búið í Suður-Afríku í 10 ár og var þar með eigin atvinnurekstur. „Ég hef verið mjög náin Gísla, sem var litli bróðir minn og við höfum alltaf haldið sambandi,“ segir systirin, sem er næst Gísla í aldri af fjórum systkinum.
Hún segir að áður en Gísli var myrtur hafi hann verið í heimsókn hjá henni í Bandaríkjunum þar sem hún býr ásamt fjölskyldu sinni. „Hann fór heim 24. maí og það lítur út fyrir að hann hafi verið myrtur sama dag og hann kom aftur til Suður-Afríku,“ segir hún. Gísli notaði tækifærið og bauð syni sínum út til Bandaríkjanna á sama tíma og hann heimsótti systur sína. „Þeir áttu hér saman innilegan tíma,“ sagði hún og kvað þá feðga hafa verið í góðu sambandi þótt langt væri á milli. „Maður verður bara að þakka fyrir þennan tíma sem þeir fengu saman.“
Samkvæmt upplýsingum lögreglu í Suður-Afríku hafði Gísli nýverið selt íbúð í Jóhannesarborg og parið sem grunað er um að hafa myrt hann reynt að komast yfir peningana sem hann fékk fyrir íbúðina. Katla segist hafa heyrt af þessu og áréttaði að í því fælist engin vísbending um að Gísli hafi verið á förum frá landinu eða eitthvað slíkt.
„Ég veit að hann var nýlega búinn að selja raðhús og ekki farinn að festa kaup á öðru húsi. Þess vegna var hann með allan þennan pening í banka. Hann starfaði við að kaupa íbúðir, gera þær upp og selja svo aftur, þannig að hann var ekki á förum. Hann fékk bara gott verð fyrir húsið og seldi það.“ Systir hans segir að lík Gísla hafi verið flutt heim til Íslands til greftrunar jafnskjótt og lögregla í Suður-Afríku heimilaði.
Skipulögðu kveðjuveislu áður en hann fór vestur um haf
Örvænting vegna skorts á peningum til að greiða fyrir skólagöngu barna Desiree Oberholzer rak hana til að fallast á ráðagerð um að myrða Gísla, sem fannst myrtur í Suður-Afríku í júlí 2005 eins og fyrr segir. Kom þetta fram í vitnisburði Desiree fyrir hæstarétti Jóhannesarborgar, að því er vefútgáfa suður-afríska dagblaðsins Mail & Guardian greindi frá.
Desiree sagði að meðákærði hennar, Willie Theron, hefði sagt sér frá ráðagerðinni eftir að hún sagði honum að hún hygðist fara aftur út í vændi til að afla sér fjár. Desiree afplánar nú 20 ára dóm fyrir morð að yfirlögðu ráði sem hún játaði. Dómurinn var kveðinn upp 20. október 2005.
Sagði Desiree fyrir réttinum í gær að Willie hefði boðið henni 100.000 rand (936 þúsund kr. á þáverandi gengi) ef hún vildi aðstoða hann við að myrða Gísla. Willie sýndi henni bankayfirlit Gísla með þrefaldri þeirri innistæðu. Í fyrstu kvaðst Desiree hafa tekið þessu sem gríni, en fallist svo á að aðstoða Willie við morðið áður en Gísli færi til Bandaríkjanna.
Þau skipulögðu kveðjuveislu fyrir Gísla kvöldið áður en hann ætlaði vestur um haf. Þar laumaði Desiree muldum valium-töflum í drykk Gísla, að beiðni Willies. Þau biðu þess svo að Gísli færi í lítið timburhús sem hann bjó í í Kempton Park að sofa. Þegar þau komu þar síðar um nóttina var Gísli enn vakandi og að lesa. Þau fóru að sækja þriðja mann til að aðstoða sig og þegar þau sneru aftur var Gísli enn vakandi. Ákváðu þau þá að fresta ódæðinu þar til Gísli sneri aftur frá Bandaríkjunum.
Líkið sett í tunn fyllt af steypu
Meðan Gísli dvaldi þar bað Willie Desiree að útbúa símbréf þess efnis að Gísli ætlaði ekki að snúa aftur til Suður-Afríku. Í símbréfinu voru einnig fyrirmæli um hvernig ráðstafa ætti eigum hans.
Willie Theron játaði fyrir réttinum að fégræðgi hefði rekið sig til að draga fé með sviksamlegum hætti af reikningi Gísla í júlí 2005. Willie sætti sex ákærum fyrir fjársvik og játaði sig sekan af þeim öllum. Theron er einnig ákærður ásamt þremur öðrum, eiginkonu sinni Lindu Theron, Andre Frederick Koekemoer og Hendrik Johannes Breedt, fyrir að hafa skotið Gísla til bana í maí 2005. Eftir morðið eru þau talin hafa ekið líki Gísla að húsi Breedts í Boksburg og sett það í tunnu sem fyllt var af steypu. Þau hafa öll neitað aðild að morðinu.
Rannsóknin umfangsmikil
Krufningin leiddi í ljós að hann hefði verið skotinn í höfuðið. Andy Pieke, talsmaður lögreglunnar í Boksburg, sagði í samtali við Fréttavef Morgunblaðsins, að krufning hafi farið fram um klukkan 10 að staðartíma sama morgun.
Ættingjar mannsins, óskuðu eftir því að fá lík hans flutt til Íslands.
En lögreglustjóri sagði rannsóknina væri mjög umfangsmikil og var henni áætlað að ljúka fyrir 22. ágúst 2005. Þá í kjölfarið var svo réttað á ný í máli þeirra Desereé Oberholzer og Willie Theron, sem hafa verið ákærð fyrir morðið. Lík mannsins var svo að lokum fllutt heim til Íslands.
Fram komur í suður-afrískum fjölmiðlum í dag að Henkie Breedt, húseigandinn í Boksburg sem fann lík Gísla Þorkelssonar um helgina, hafi sagt lögreglu að hann hafi um páskana farið í útilegu ásamt Gísla og þeim Desereé Oberholzer og Willie Theron, sem hafa verið ákærð fyrir morðið á Gísla.
Sagði Breedt að Gísli hefði þá tilkynnt þeim að hann ætlaði til Bandaríkjanna og varð það að samkomulagi að þau Oberholzer og Theron myndu aka Gísla á flugvöllinn og sækja hann þegar hann kæmi frá Bandaríkjunum þar sem hann heimsótti systur sína.
Breedt sagði, að Gísli hefði nýlega selt eina af fasteignum sínum, en hann hefði verið tiltölulega fjáður og átt nokkrar fasteignir. Talið er að þau Oberholzer og Theron hafi myrt Gísla til að komast yfir fé hans. Í ljós hefur komið að þau seldu bíl sem hann átti og reyndu að fá aðgang að bankareikningum hans, að því er haft er eftir Henk Strydom, saksóknara.
Málið komst upp þegar tunnan var færð í garðinum
Málið komst upp þegar Breedt var að vinna í garði sínum og færði til tunnu sem Theron hafði beðið hann um að fá að geyma í garðinum. Tunnan opnaðist og komu þá í ljós fætur sem stóðu upp úr steinsteypu í tunnunni.
Oberholzer játaði í gær aðild að málinu fyrir friðdómara. Fram kemur í blaðinu The South African Star, að Oberholzer, sem var 43 ára, hafi verið yfirveguð í réttarsalnum og ekki sýnt svipbrigði. Theron, sem var 28 ára, var hins vegar taugaóstyrkur að sjá þegar hann kom í réttarsalinn í ökklajárnum í fylgd tveggja lögregluþjóna.
Strydom sagði að fólkið hefði verið ákært fyrir morð að yfirlögðu ráði og fjársvik. Theron hafnaði fyrst aðstoð lögmanns en síðar fóru bæði hann og Oberholzer fram á lögfræðilega aðstoð. Þau lýstu því yfir, að þau myndu ekki óska eftir því að verða leyst úr haldi gegn tryggingu. Gæsluvarðhald yfir þeim var framlengt til 22. ágúst sama ár.
Heimildir:
Innlent. 1. febrúar. 2007. Réttað vegna morðs á Íslendingi í Suður-Afríku. Morgunblaðið.
Innlent. 14.júlí. 2005. Sá sem fann lík Gísla þekkti hann og meinta morðingja. Morgunblaðið.
Innlent. 14. júlí. 2005. Staðfest að Íslendingur var skotinn í höfuðið. Morgunblaðið.
Innlent. 13. Júlí. 2005. Var myrtur við komuna frá BNA. Vísir.