Skoðun
Höfundar /Sveinn Aðalsteinsson, framkvæmdastjóri Hæfniseturs og Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins og María Guðmundsdóttir, formaður Hæfniseturs og fræðslustjóri Samtaka ferðaþjónustunnar.
Hæfnisetur ferðaþjónustunnar var sett á stofn árið 2017 á grundvelli skýrslu Stjórnstöðvar ferðamála sem stjórnvöld og Samtök ferðaþjónustunnar ýttu úr vör um hæfni í ferðaþjónustu. Markmiðið er að auka framleiðni og gæði í ferðaþjónustu sem og starfsánægju og fagmennsku starfsfólks, einkum framlínustarfsmanna og millistjórnenda í þessari mikilvægu atvinnugrein. Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið (ANR) kostar verkefnið til ársloka 2020. Verkefnið er vistað hjá Fræðslumiðstöð atvinnulífsins ehf. (FA) sem er í eigu aðila vinnumarkaðarins.
Í greiningu KPMG, Framtíð ferðaþjónustunnar á Íslandi árið 2030 – sviðsmyndir og áhættugreining, er skortur á hæfu starfsfólki talinn meðal helstu áhættuþátta. Þar kemur fram að verði vöntun á starfsfólki með viðeigandi menntun eða reynslu í ferðaþjónustu muni það hafa alvarleg langtímaáhrif á upplifun ferðamanna og ímynd landsins.
Árið 2018 hefur Hæfnisetrið unnið hörðum höndum einkum á tveimur verkefnasviðum. Í fyrsta lagi fór fram mikil vinna við að aðstoða og koma á tengslum fræðsluaðila og fyrirtækja. Á árinu var samið við um 70 fyrirtæki í ferðaþjónustu með tæplega 2.000 starfsmenn. Tengt því verkefni er þróun starfsfólks Hæfnisetursins á rafrænum tækjum til að nota í fræðslu, meðal annars með vinnslu fagorðalista, þjálfunarefnis og smáforrita.
Í öðru lagi var fundað með ótal fyrirtækjum í ferðaþjónustu, skólum, stéttarfélögum og starfsfólki í eins konar rýnihópum sem Hæfnisetrið setti á stofn til að meta þarfir ferðaþjónustunnar fyrir breytt eða nýtt nám í formlega skólakerfinu.
Niðurstöður úr vinnu hópanna, sem nýverið voru kynntar í skýrslunni Hæfni er grunnur að gæðum, sýna ótvírætt að atvinnulífið vill staðfesta hæfni til starfa. Þá kom fram að mikilvægt væri að samtalið verði virkt áfram og mörkuð heildstæð stefna fyrir greinina. Skýrslan er innlegg atvinnulífsins í mótun mennta- og hæfnistefnu fyrir ferðaþjónustuna.
Ferðaþjónustan hefur skýra framtíðarsýn um menntun í greininni. Hún byggir á sveigjanlegu og þrepaskiptu námi sem hefur greinilega tengingu við hæfniramma um íslenska menntun. Aðilar samtalsins milli atvinnulífs og menntakerfis eru sammála um eftirfarandi:
- Atvinnulíf og menntakerfi vilja vinna saman.
- Þörf er á breytingum á námsframboði þannig að það spegli betur þarfir atvinnulífsins.
- Raunfærnimat verði útbreidd og viðurkennd aðferð til að meta hæfni.
- Vottun á námi/hæfni verði á öllum þrepum og slík vottun hafi gildi á vinnumarkaði og í frekara námi.
Hæfnisetur ferðaþjónustunnar sem hefur leitt þessa vinnu með öflugum stuðningi ráðuneyta, aðila vinnumarkaðarins, fræðsluaðila, skóla og fyrirtækja, er reiðubúið til að koma að þessari vinnu áfram enda er umgjörð og hugmyndafræði Hæfnisetursins vel til þess fallin að stuðla að frekara samstarfi.
Hæfni er grunnur að gæðum og hana þarf að gera sýnilega og styrkja, til góðs fyrir einstaklinga, stofnanir og fyrirtæki.