Til heiðurs Kristjáns Eldjárns á fæðingardegi hans á morgun 6. Desember mun Félag fornleifafræðinga og Þjóðminjasafnið standa fyrir hátíðardagskrá. Börn Kristjáns munu afhenda skautbúning móður sinnar, Halldóru Eldjárn. Búningurinn verður uppsettur á gínu meðan á viðburðinum stendur.
Dagskráin hefst kl. 12 í fyrirlestrarsal Þjóðminjasafnsins. Harpa Þórsdóttir Þjóðminjavörður ávarpar gesti og Guðrún Hildur Rosenkjær og Ragnheiður Traustadóttir flytja erindi.
Af yðar mynd er Ísland kallað fjallkonan fríð
Í erindi sínu fjallar Guðrún Hildur Rosenkjær um hugmynd Sigurðar ”málara” Guðmundssonar um nýjan þjóðbúning kvenna. Skautbúningur var fyrst borinn 1859 en náði fljótt miklum vinsældum um land allt. Í ljósi þess er áhugavert að skoða samstarf Sigurðar og kvennanna sem hann hvatti til dáða. Hverjar voru konurnar og hvernig leystu þær verkefnið að skapa þjóðbúning á fjallkonur Íslands?
Ljósmynd: Aðsend
Skautbúningar bera í sér marglaga heimildir um framúrskarandi þekkingu, magnað handverk og listræn tilbrigði. Hver búningur er með sínu lagi eftir efnum og ástæðum, tísku og tíðaranda. Konur nutu tækifærisins að skapa magnaða búninga sem þær unnu af alúð, báru með stolti og gáfu af ástúð, þakklæti og virðingu. Hver og einn skautbúningur er sjálfstætt listaverk sem erfist á milli kynslóða, gjöf frá konum til kvenna, tákn um vináttu.
Guðrún Hildur Rosenkjær er klæðskeri/kjólameistari og sagnfræðingur. Hún hefur unnið við þjóðbúningagerð og kennslu frá 1997 og rekið fyrirtækið Annríki – Þjóðbúningar og skart frá árinu 2011.
Spegill fortíðar: Höfðingjakonan í Firði og hlutverk kvenna
Ragnheiður Traustadóttir fjallar um fornleifauppgröftinn í Firði, þar sem fundist hafa minjar sem varpa ljósi á líf og hlutverk kvenna á fyrri öldum. Sérstök áhersla verður lögð á kuml höfðingjakonunnar, haugfé hennar og einstakar textílleifar sem hafa varðveist. Auk þess verður rætt um gripi sem fundust í skálanum og tengjast vinnu og daglegu lífi kvenna í þessu mikilvæga samfélagi fortíðar.
Ljósmynd: Aðsend
Ragnheiður Traustadóttir er fornleifafræðingur og stjórnandi hjá Antikva ehf. Viðburðurinn er haldinn í samstarfi við Félag fornleifafræðinga.
Mynd: Pétur Thomsen-Friðriksson (1910-1988). Lpr/2003-243-3