Kristinn Rúnar Kristinsson, nemi í fjölmiðlafræði við Háskólann á Akureyri, starfsmaður í Mathofinu og fyrirlesari, gaf út bókina Maníuraunir í fyrra.
Á Klikkuð menning, hátíð á vegum Geðhjálpar, sem haldin var í lok september, hélt Kristinn Rúnar uppistand, fyrsta maníuuppistandið á Íslandi, en líklega ekki það síðasta. Þar kemur meðal annars fram að hann var með snuð til sex ára aldurs, en Kristinn Rúnar er á leið í kjálkaskurðaðgerð á næsta ári, sem er líklega afleiðing langrar snuðanotkunar.
„Mamma fékk smá sting í hjartað við að heyra þetta, en það er allt í lagi hún er að borga þetta úr eigin vasaa,“ segir Kristinn Rúnar en bætir þó við að hann fái 95% endurgreitt þar sem tilvik hans er það alvarlegt.
Þetta og margt fleira kemur fram í uppistandi Kristins Rúnars sem má horfa á hér fyrir neðan.
Nanna Kristín Magnúsdóttir framleiðir, skrifar, leikstýrir og leikur eitt aðalhlutverka í þáttunum Pabbahelgar sem byrja á RÚV 6. október.
Um er að ræða gamansama þætti með dramatísku ívafi sem fjalla um Karen, sem Nanna leikur, 38 ára hjónabandsráðgjafa og þriggja barna móður. Karen stendur frammi fyrir erfiðri ákvörðum þegar hún kemst að því að eiginmaður hennar hefur verið henni ótrúr. Það versta sem hún getur hugsað sér eru pabbahelgar.
Í tilefni af útkomu nýrrar plötu Bubba Morthens, Regnbogans stræti, sem kom út 9. ágúst sl. verða haldnir útgáfutónleikar á völdum stöðum um landið.
Með Bubba í för verða þeir frábæru tónlistarmenn sem spiluðu á plötunni með honum. Næstu tónleikar Bubba verða í Hlégarði þann 3. október og hefjast þeir klukkan 20.30.
Hljómsveitin Sælir Bois var að senda frá sér sína fyrstu plötu sem ber heitið Season.
Sveitin er skipuð þremur bestu vinum úr Hafnarfirði, tvíburunum Brynjari og Andra Jónassonum og Róbert Leó Sigurðarsyni.
Reynir Haraldsson sér um allar útsetningar. „Við höfum alltaf verið miklir teknóhausar og vorum búnir að ræða að gera lög saman en við kynntumst í gegnum fótboltann sem við allir æfum. Þá var ekki aftur snúið. Season inniheldur sjö lög, bara teknó, ekkert rugl.“
Aron Leví Beck, borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, varð faðir í sumar og hefur einnig nýlega tekið upp málaralistina. Hér ljóstrar hann upp fimm staðreyndum um sjálfan sig.
Ég var markmaður í landsliðinu í íshokkí, æfði í rúm 10 ár.
2. Ég spila á harmónikku. Árið 2014 bjó ég erlendis og fékk þá flugu í hausinn að læra á harmónikku svo ég keypti mér eina slíka, sat yfir YouTube og spila í dag.
3. Ég er jafnvígur á báðar hendur. Þegar ég byrjaði að læra að skrifa skipti ég um hönd í hvert skipti sem ég var orðinn þreyttur. Ég var sendur til iðjuþjálfa til þess að skera úr hvort ég ætti að skrifa með vinstri eða hægri hendinni. Í dag skrifa ég með vinstri en get málað með hægri og vinstri.
Ég er lærður málarameistari og hef tiltölulega nýverið tekið upp myndlist.
Ég er með mótorhjólapróf og skotvopnaleyfi en hef aldrei átt mótorhjól og fer nánast aldrei í skotveiði.
Auður Önnu Magnúsdóttir framkvæmdastjóri Landverndar segir að Greta Thunberg hafi sýnt með eldmóð og einurð að henni sé alvara í því að krefjast raunverulegra aðgerða til þess að sporna við hamfarahlýnun.
„Hún bendir á vanda sem við vitum öll af en höfum of lengi leitt hjá okkur og stungið höfðinu í sandinn,“ segir Auður.
„Greta byggir ákvarðanir sínar á vísindaniðurstöðum og hefur einstakt lag á því að skýra á mannamáli hvað þær þýða fyrir okkur öll. Hún hefur engra persónulegra hagsmuna að gæta umfram það að vilja lifa í friði á jörðinni og er því mjög trúverðug. Allt þetta gerir það að verkum að hún hefur haft mikil og jákvæð áhrif á umræðuna um hamfarahlýnun og hún hefur skapað þrýsting á fyrirtæki og stjórnvöld heimsins um að grípa til aðgerða sem ekki hefur sést áður. Við getum því fylgt hennar góða fordæmi og gripið til okkar eigin aðgerða í okkar nærumhverfi, þrýst á stjórnvöld og stjórnendur fyrirtækja að hennar hætti. Við verðum nefnilega að krefjast breytinga öll saman.
Henni hefur oft verið líkt við barnið í sögu H.C. Andersen sem bendir á að keisarinn sé nakinn; hún vekur okkur til raunveruleikans og hjálpar okkur að sjá ástandið eins og það er. Greta sjálf er ekki lausnin á loftslagsvánni, heldur er það samtakamátturinn sem rís þegar við höfum öll vaknað til vitundar um hvar við erum stödd sem leiðir af sér lausnina. Greta hjálpar okkur að vakna.“
Íris flytur lög hinnar heimsþekktu Beyoncé. Mynd / Ólöf Erla||
Íris Hólm, söng- og leikkona, keppti 17 ára gömul í X Factor og hefur staðið á sviði síðan þá í fjölda verkefna. Í byrjun október mun hún heiðra sína uppáhaldssöngkonu, Beyoncé, með tónleikum á Hard Rock en Íris segir hana heilla sig bæði sem söngkona og manneskja.
„Beyoncé hefur alltaf verið í uppáhaldi hjá mér. Ég er mjög heilluð af henni sem manneskju. Hún er samkvæm sjálfri sér, leggur hart að sér í öllu sem hún gerir og lætur engan segja sér að hún geti ekki gert hlutina,“ segir Íris, og bætir við að Beyoncé sé ekki eingöngu góð söngkona og listamaður, heldur semji hún einnig flott lög og texta. „Mitt uppáhaldslag með henni er lagið I Care.“
„Beyoncé hefur alltaf verið í uppáhaldi hjá mér.,“ segir Íris.
Áheyrnarprufa var hvatning
Fyrr á þessu ári fór Íris í áheyrnarprufu fyrir talsetningu á kvikmyndinni The Lion King. Þar las hún hlutverk Nölu, en Beyoncé talar og syngur fyrir Nölu í enskri útgáfu myndarinnar. „Ég gekk út úr áheyrnarprufunni og ákvað þá að ég ætlaði mér að skella í þessa tónleika, áheyrnarprufan var kannski hvatningin sem ég þurfti. En ég sendi umheiminum greinilega einhver skilaboð þennan dag þar sem ég fékk síðan hlutverkið. Kannski umheimurinn hafi líka verið að senda mér mjög skýr skilaboð.
Söngurinn heilun
Íris er 30 ára og fædd og uppalin í Mosfellsbæ, einhleyp og almennur nautnaseggur að eigin sögn. Hún er einnig móðir sex ára lífskrafts.
„Ég byrjaði að syngja mjög ung og það má eiginlega segja að söngurinn hafi verið mín heilun sem barn og unglingur,“ segir Íris sem keppti 17 ára gömul í þáttunum X Factor og segir boltann hafa byrjað að rúlla eftir það. Hún hefur verið viðloðandi Söngvakeppni Sjónvarpsins nánast árlega frá árinu 2007 og tekið þátt í ýmis konar verkefnum.
„Söngurinn og ég erum eitt.“
„Það eru algjör forréttindi að geta starfað við söng, finnst mér. Auðvitað er maður búinn að leggja hart að sér og æfa sig í mörg ár. En að fá að vinna við það sem maður raunverulega elskar er hreint út sagt æðislegt. Söngurinn og ég erum eitt. Söngurinn hefur bjargað mér á mínum erfiðustu tímum og þess vegna gæti ég ekki lifað án hans.“
Auk þess að syngja semur Íris heilmikið af textum og ljóðum og segist finna mikla ró í því. Árið 2015 sótti hún um leiklistarskóla í New York og stundaði nám þar í tvö ár. Og í dag kennir hún leiklist, auk þess að talsetja barnaefni og kvikmyndir.
„Ég er mikil félagsvera, en kann samt rosalega vel að meta það að vera ein. Ég vel afþreyinguna svolítið út frá því að geta verið umvafin fólki en samt með fókus á mig. Eins og til dæmis sund, hot-jóga, spila „pool“, fara í leikhús og á tónleika.“
Mynd / Aðsend
Langar í sálfræði
En hvert væri plan B, ef söngurinn myndi klikka? „Ég hef mjög gaman af því að kenna. Mig hefur líka lengi dreymt um að fara í háskólanám og þá í sálfræði.“
Íris hefur áður tekið þátt í tónleikum þar sem tiltekinn listamaður var heiðraður, hún söng á Whitney Houston-heiðurstónleikum árið 2012 og hefur tekið þátt í Freddie Mercury-heiðurstónleikum Rigg-viðburða frá upphafi.
„Það er virkilega lærdómsríkt að fara yfir feril ákveðinna tónlistarmanna í gegnum tónlistina þeirra. Lögin þeirra eru sögur og frásagnir og það er svo fallegt að læra um listamennina á þann hátt.“ Það eru næg verkefni fram undan hjá Írisi sem flytur ásamt glæsilegum hópi þekktustu lög Bee Gees á Hótel Grímsborgum í vetur, síðan mun hún stíga á svið á jólatónleikum Siggu Beinteins í Eldborg. „Það er yndislegt að fá að syngja inn jólin með Siggu.“
Ragnheiður Haralds- og Eiríksdóttir, hjúkrunarfræðingur og blaðamaður, veit fátt betra en að hlusta á góða hlaðvarpsþætti, enda segist hún gefin fyrir að stýra sinni fjölmiðladagskrá og löngu hætt að fylgjast með línulegri dagskrá sjónvarps og útvarps.
Hér eru þrjú podköst sem hún mælir með fyrir þá sem hafa svipuð áhugamál og hún; raðmorðingja, geðheilsu og költ.
Unfu*k your brain
„Umsjónarkonan er Kara Loewentheil sem nennti ekki lengur að vinna sem lögfræðingur og varð í staðinn markþjálfi og femínísk súperstjarna, eins og hún segir sjálf. Þættirnir hennar fjalla um alls konar verkefni sem koma upp í hendur meðalmanneskjunnar á lífsleiðinni – óöryggi, aldurskomplexa, kvíða, erfið samskipti, kvart og kvein, einmanaleika, foreldrahlutverkið og reiði, svo fátt eitt sé nefnt.“
Kara Loewentheil.
I got the hell out
„Költ eru óendanlega heillandi rannsóknarefni, að mínu mati. Það er ótrúlega áhugavert að skyggnast inn í hópa af þessu tagi gegnum frásagnir þeirra sem komist hafa út. Í þessari seríu hlustum við á samtal tveggja vinkvenna, en önnur þeirra eyddi áratug í bókstafstrúarkölti. Heilög nærföt, nafnabreytingar, brostin tengsl við ættingja, og hreint ótrúleg afskiptasemi leiðtoganna af minnstu smáatriðum í lífi fylgjendanna eru meðal þess sem vinkonurnar tala um á meðan þær drekka kokteila – áfenga að sjálfsögðu.“
Ragnheiður mælir með I got the hell out.
The Murder Squad
„Hér eru tvær rokkstjörnur á ferð, Paul Holes sem starfaði áður hjá FBI og Billy Jensen sem er virtur glæparannsóknablaðamaður, en báðir áttu þátt í að hinn hrottalegi raðmorðingi og nauðgari Joseph James DeAngelo var handsamaður í fyrra. Sá ódámur er með að minnsta kosti 13 morð og 50 nauðganir á samviskunni og gekk undir nafninu The Golden State Killer.
Fyrir áhugasama um málið bendi ég á bókina I’ll Be Gone in the Dark: One Woman’s Obsessive Search for the Golden State Killer eftir Michelle McNamara. Paul og Billy fjalla í þessu hlaðvarpi um óupplýst mál og enda hvern þátt á að gefa hlustendum verkefni sem gætu aukið líkur á að brotamennirnir verði handsamaðir af laganna vörðum.“
Árni Sigurgeirsson var ættleiddur frá Indónesíu af íslenskum foreldrum þegar hann var fjögurra mánaða gamall. Hann hefur aldrei þekkt annað en íslenskt umhverfi, hefur aldrei komið til Indónesíu, og segir það því hafa verið nokkuð skondið þegar hrópað var á hann að koma sér heim þegar hann var á gangi á Laugaveginum.
„Ég svaraði sallarólegur að ég væri nú einmitt að drífa mig heim í Garðabæinn,“ segir hann og glottir. „Það þaggaði mjög snögglega niður í þeim sem æpti.“
Árni ólst upp í Mosfellsbænum til sautján ára aldurs, bjó skamma hríð í Kópavogi en flutti síðan til Akureyrar, þar sem hann fór í Verkmenntaskólann og síðan í nám í lögfræði, og þar bjó hann til 2011 þegar hann flutti til Reykjavíkur. „Þannig að það má eiginlega segja að ég hafi búið hálfa ævina á Akureyri,“ útskýrir hann.
Alltaf skilgreindur út frá húðlitnum
Spurður um uppvaxtarárin í Mosfellsbæ, hvort hann hafi orðið fyrir fordómum þar sem barn, segist hann auðvitað hafa fundið fyrir þeim stundum og þá aðallega þegar hann var að keppa í handbolta.
„Það var enginn í mínum árgangi ættleiddur,“ segir hann. „Enda var það ekki orðið algengt á þeim tíma. Ég var eini brúni strákurinn í bekknum og á þeim tíma gerði ég mér enga grein fyrir því hvað fordómar voru, en það kom fyrir að maður varð fyrir einhverju fordómatengdu aðkasti. Ég var mikið í íþróttum og alltaf einn af hópnum en þegar kom að keppnisleikjum í handboltanum var maður oft kallaður ýmsum nöfnum, bæði af krökkum í hinum liðunum og foreldrunum á línunni. Það var reyndar tekið fyrir þetta á endanum en það var þó nokkuð algengt að leikmenn hins liðsins væru hvattir af áhorfendum til að „taka svarta blettinn úr umferð“ og svo framvegis. Maður var alltaf skilgreindur út frá húðlitnum á vellinum. Sem betur fer voru þjálfarar og aðrir foreldrar fljótir að bregðast við og þetta varð smám saman minna áberandi.“
Árni er þrjátíu og sex ára þannig að þetta tímabil sem hann er að vísa til var fyrir um það bil tuttugu og fimm árum en hann segir svona framkomu sumra ekki hafa breyst mikið. Þó sjái hann stóran mun á kynslóðum hvað þetta varðar.
„Þetta var og er aðallega miðaldra fólk,“ fullyrðir hann.
„Maður finnur ekki mikið fyrir fordómum frá ungu fólki í dag en þegar ég var unglingur fór þetta að aukast og þá urðu fordómar annarra leikmanna meira áberandi. Kannski einhver misskilinn töffaraskapur til að reyna að brjóta mann niður en að sjálfsögðu á svona orðræða aldrei að líðast.“
Naut stuðnings frá vinahópnum
Höfðu foreldrar þínir áhyggjur af því að þú yrðir fyrir aðkasti vegna húðlitarins? „Nei, ég varð allavega ekki mikið var við það,“ segir Árni. „Ég var mikil félagsvera og átti stóran vinahóp og það kom í veg fyrir að það væru miklir fordómar í gangi hjá jafnöldrum mínum. Þegar ég var svona tíu, ellefu ára fóru hins vegar eldri strákar að taka mig fyrir, bíða eftir mér eftir skóla og ráðast á mig en það entist ekki lengi þar sem við í mínum vinahóp vorum bæði stærri og stæltari en þeir.“
„Oft í verslunum er fólk til dæmis að tala um mann í kringum mann og gerir ráð fyrir því að maður sé útlendingur og skilji það ekki.“
Spurður hvort hann finni meira fyrir fordómum eftir að hann varð fullorðinn segir Árni að hann hafi að minnsta kosti farið að gera sér betur grein fyrir því hvað fordómar væru.
„Maður lendir í ýmsu,“ segir hann. „Oft í verslunum er fólk til dæmis að tala um mann í kringum mann og gerir ráð fyrir því að maður sé útlendingur og skilji það ekki. Það er enn þá aðallega eldra fólk sem er að hnýta í mann, en ég reyni alltaf að tækla þetta með húmor og falla ekki í sömu gryfju og það.“
Alltaf ókunnugt fólk
Þetta hlýtur samt að hafa áhrif á þig, eða hvað? „Jú, jú, þetta hefur þau áhrif að þú gerir þér grein fyrir að þú ert öðruvísi,“ segir Árni.
„Þótt ég sé auðvitað Íslendingur og hafi aldrei litið öðruvísi á það, þá er ég ekki fæddur hér og það gerir það að verkum að ég stend svolítið út. Ég veit að ég á ekki að hugsa þannig, en þetta áreiti síast inn og vekur þessa hugsun. En það minnkar nú sem betur fer með aldrinum að maður taki þetta inn á sig. Ég hef líka verið svo heppinn að ég hef aldrei fundið fyrir neinum fordómum varðandi vinnu eða slíkt. Þetta er alltaf fólk sem þekkir mig ekki. Eitt fyndnasta atvik, allavega svona eftir á, sem ég hef lent í var þegar ég var að koma út af veitingastað og lenti inn í hóp af fólki frá Asíu sem var á leið í rútu sem beið fyrir utan. Þá kom að mér mjög reiður leiðsögumaður og skipaði mér að koma mér upp í rútuna. Ég vissi ekki alveg hvað væri í gangi þannig að ég byrja að stíga upp í rútuna en áttaði mig þegar ég sá að hún var full af Kínverjum og spurði leiðsögumanninn á íslensku hvað hann væri að meina. „Nú, ertu ekki frá Kína?“ spurði hann og þegar ég sagðist vera Íslendingur fussaði hann bara og sagði: „Þið eruð allir eins.“ Baðst ekki einu sinni afsökunar.“
Hatursorðræða aukist óhemju mikið
Aðspurður hvort honum finnist fordómar og hatursorðræða vera að aukast á Íslandi svarar Árni að það sé enginn vafi á því.
„Þetta hefur vaxið óhemju mikið,“ segir hann ákveðinn. „Og auðvitað þarf að taka harðar á þessu af löggjafanum. Ég hef séð að fjölmiðlar eru heilmikið að strika svona orðræðu út í kommentakerfunum og mér finnst mjög jákvætt að þeir taki þátt í því að kveða þetta niður. Það er svo auðvelt, með tilkomu Netsins og samfélagsmiðla, að búa til einhverja múgsefjun og hún er hættuleg. Þess vegna er svo mikilvægt að kæfa þetta í fæðingu með skilvirkum hætti.“
Árni Sigurgeirsson var ættleiddur frá Indónesíu af íslenskum foreldrum þegar hann var fjögurra mánaða gamall.
Árni segist aðspurður hafa töluverðar áhyggjur af uppgangi nasisma hérlendis, svona hópar komi reyndar og fari með reglubundnu millibili en það sé hins vegar umhugsunarefni að þeir séu farnir að skipuleggja sig miklu betur og setja fram stefnu sem eigi að höfða til ráðvilltra unglinga sem séu að leita að málstað til að berjast fyrir.
„Það er ekki eingöngu útlendingastefna í anda Hitlers sem þeir setja fram á heimasíðu sinni,“ útskýrir hann.
„Nú eru þeir komnir með náttúruverndarstefnu, atvinnustefnu og svo framvegis og eru að herja á hópa sem hafa átt erfitt uppdráttar í æsku og leita að samþykki samfélagsins. Við höfum séð að þetta getur spilast mjög hratt og það þarf að bregðast hratt við. Innflytjendastefna þeirra er mjög grimm og það er ljóst að ásetningur þeirra er þjóðhreinsun. Mér fannst það samt mjög skondið að þeir undanskilja þá sem eru ættleiddir í þessari innflytjendastefnu. Taka fram að þeir sem séu ættleiddir ógni ekki kynþætti norræna mannsins, það er frekar skrýtið en ágætt fyrir mig þar sem ég á fjögur börn,“ segir Árni og skellihlær. „Gott að vita að ég sé ekki að menga norræna kynstofninn.“
Í loftslagsvikunni sem lýkur senn höfum við verið vakin til vitundar um þann vanda sem okkur er falið að kljást við í loftslagsmálum.
Með Parísarsáttmálanum 2015 skuldbundu þjóðir heims sig til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og þar með var vandinn viðurkenndur. Í byrjun vikunnar var ráðstefna í New York þar sem ráðamenn og fleiri ræddu stöðu mála og hvatt var til aðgerða. Ný hugsun og nýsköpun grænna lausna mun varða leiðina að takmarkinu um minni losun gróðurhúsalofttegunda. Þar höfum við talsvert fram að færa.
Kolefnishlutlaus iðnaður 2040
Stjórnvöld vísa veginn og stefna þeirra er grundvöllur að ákvörðunum fólks og fyrirtækja. Stjórnvöld hér á landi hafa skýr áform um kolefnishlutleysi árið 2040. Stjórnvöld leysa ekki vandann sjálf heldur þarf gott samstarf stjórnvalda og atvinnulífs til að ná árangri í þessum málum. Atvinnulífið vill sannarlega vinna með stjórnvöldum að kolefnishlutlausu Íslandi 2040 og í því skyni hafa stjórnvöld og atvinnulíf tekið höndum saman og stofnað samstarfsvettvang um loftslagsmál og grænar lausnir. Sér í lagi er bæði vilji og metnaður til þess að íslenskur iðnaður verði kolefnishlutlaus árið 2040. Húsfyllir var á stofnfundi vettvangsins í síðustu viku og er það til marks um mikinn áhuga á loftslagsmálum, vilja og metnað til að ná settum markmiðum.
Ný hugsun varðar leiðina
Vandinn verður ekki leystur nema með nýrri hugsun og nýjum aðferðum. Það er ekki nóg að viljinn til aðgerða sé til staðar, heldur þurfa lausnirnar að vera til. Með hliðsjón af skuldbindingum þjóða heims um að draga úr útblæstri má búast við miklum fjárfestingum í rannsóknum og þróun til að hanna grænar lausnir og finna leiðir til að gera hlutina öðruvísi. Þessar lausnir eru forsenda þess að metnaðarfull markmið náist. Íslenskt hugvit getur svo sannarlega komið að lausn vandans á þennan hátt með því að hanna grænar lausnir.
Látum gott af okkur leiða
Íslenskt hugvit hefur skapað grænar lausnir í orkuiðnaði og öðrum greinum til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Hér á landi njótum við sérstöðu þar sem við nýtum endurnýjanlega orkugjafa til raforkuframleiðslu og húshitunar en á heimsvísu stafar stór hluti losunar gróðurhúsalofttegunda frá orku. Þjóðarleiðtogar sem hingað hafa komið á þessu ári hafa kynnt sér grænar lausnir og hrósað okkur fyrir árangur á þessu sviði. Íslensk þekking hefur á mörgum áratugum byggst upp á þessu sviði og er nú útflutningsvara. Með auknum útflutningi grænna lausna aukast ekki einungis tekjur þjóðarbúsins, heldur látum við gott af okkur leiða með því að hjálpa öðrum ríkjum að ná sínum takmörkum í loftslagsmálum, enda er vandinn hnattrænn en ekki bundinn við einstök lönd. Þannig getur Ísland verið í forystu í þessu mikilvæga máli og lagt sitt af mörkum til lausnar vandans.
Þungarokkshátíðin Eistnaflug fer fram í Neskaupstað 9. – 12. júlí 2020.
Hátíðin fagnar 15 ára starfsafmæli og er því 16. hátíðin framundan í júlí 2020 ásamt „Back to the Metal Roots“ viðburðum á höfuðborgarsvæðinu í vetur.
Fyrstu hljómsveitirnar eru nú orðnar opinberar, en þær eru Rock Paper Sisters og Zhrine.
Rock Paper Sisters var stofnuð á haustdögum 2017 af þeim Eyþóri Inga, Jónba, Steina og Þórði. Þrátt fyrir ungan aldur sveitarinnar er hún klyfjuð af reynslu og koma meðlimir úr hinum ólíkustu áttum í tónlist. Bandið er eitt af mörgum böndum sem hefur verið stofnað í partý en sennilega það eina sem lét verða af því að hittast, æfa og hvað þá koma fram. Markmið sveitarinnar var frá upphafi að vera ekkert að ofhugsa hlutina og semja bara áhyggjulaust rokk og ról. Sumarið 2018 kom svo út fyrsta lag sveitarinnar „Howling Fool“ og í kjölfarið kom hún fyrst opinberlega fram þegar hún fékk þann heiður að hita upp fyrir Billy Idol í Laugardalshöll. Sveitin hefur síðan þá komið fram á ýmsum hátíðum eins og Iceland Airwaves, Heima í Hafnarfirði og Rokk í Hafnarfirði sem og tónleikum víðsvegar um landið og sent frá sér þrjú lög í viðbót sem öll hafa fengið að heyrast á öldum ljósvakans. Vinnur sveitin nú að sinni fyrstu breiðskífu.
Zhrine er með tónleikaferðalög um þrjár heimsálfur á bakinu og er sveitin ein af þeim efnilegustu í íslensku öfgarokki. Frumraun þeirra Unortheta neglir hina fullkomnu samsetningu af orthodox svartmálmi og framsæknum einkennum sem má búast við frá Íslandi. Jafnvel þó að færa megi rök fyrir að þessi nálgun sé heldur of algeng þessa dagana segir það sitthvað um styrk Zhrine og hæfileika að þeir ná að standa upp úr.
Óhefðbundin tónlistin sem vekur upp myndir af svartri eldfjallaösku heimalandsins og fimbulkulda sem smýgur í gegnum merg og bein er engan veginn auðmeltanleg. Hún dregur fram bítandi andrúmsloft á fágaðan hátt á sama tíma og hún nýtir sér nöturlega post metal viðkvæmni til að byggja upp áferðarmikinn glundroðann sem er hljómheimur Zhrine.
Jón Gunnar Geirdal almannatengill er mikill áhugamaður um sjónvarpsþætti og kvikmyndir. Hér segir hann frá fjórum þáttaröðum sem tilvalið er að horfa á í hámi.
Breaking Bad
„Ef þú átt þessa snilldarþætti eftir þá er þetta skylduáhorf og rúmlega. Stórkostleg sería og Walter White einn eftirminnilegasti karakter sjónvarpssögunnar. Væntanleg er El Camino-kvikmyndin sem heldur áfram með söguna, bíð spenntur og eins gott að hún verði í lagi.“
Fleabag
„Ein allra besta sería sem ég hef horft á. Guardian setti hana í áttunda sæti yfir „bestu allra tíma“-þætti á 21. öldinni, ætli hún myndi ekki rata á topp 5 hjá mér. Phoebe Waller-Bridge stórfengleg í þessari drepfyndnu dramedíu og líka væntanlega kvikmynd, #getekkibeðið“.
Mindhunter
„David Fincher, fjöldamorðingjar og upphaf prófílera hjá FBI, fullkomin uppskrift að snilldinni sem þessir þættir eru. Sería 2 enn betri en sú fyrsta sem var mögnuð – fluga á vegg í viðtölum við Son of Sam, Charles Manson og marga fleiri. Dásamlega „dark“ og drungalegt Netflix-skylduáhorf.“
OJ: Made in America
„Ótrúlega vel gerðir heimildaþættir og þá sérstaklega síðasti þátturinn sem sýndi manni hvað varð um OJ eftir sýknunina alræmdu. Heimildamyndafíkla-must-see og rúmlega.“
Nýr ilmur verður kynntur í dag þegar LIBRE frá Yves Saint Laurent kemur í verslanir. Mikil leynd hefur hvílt yfir ilminum sem þau Anne Flipo og Carlos Benaim eiga heiðurinn að.
LIBRE er nýr, heillandi blómailmur sem dansar á línunni milli kvenleika og karlmennsku. LIBRE er ilmur frelsisins. #IAmLibre
LIBRE – eða FRELSI er orðið sem lýsir Yves Saint Laurent best. Monsieur Yves Saint Laurent talaði um frelsi sem yfirlýsingu, sem lífsstíl þar sem viðkomandi kann að segja nei! Frelsi er að neita aldrei sjálfum sér heldur sýna sig í réttu ljósi. Frelsi er að lifa ástríðufullu lífi og að láta drauma sína rætast. Frelsi er hugarástand, frelsi er að fara eftir þínum eigin reglum; engar málamiðlanir.
Yves Saint Laurent braut niður öll mörk sem konum höfðu verið sett. Hann hvatti þær til að leika sér meira, gefast aldrei upp, rísa og sigra.
Frelsi er með því mikilvægasta fyrir nútíma konuna, eftir áratugi af því að berjast fyrir frelsi og velgengni er konum:
Frjálst að lifa.
Frjálst að elska.
Frjálst að fara.
Frjálst að velja.
Frjálst að breyta.
Frjálst að prófa.
Frjálst að rísa upp.
Frjálst að gráta.
Frjálst að öskra.
Frjálst að fljúga.
Smári McCarthy þingmaður Pírata náði einkaflugmannsprófi í gær.
Smári er stærðfræðingur og forritari og hefur setið á þingi fyrir Pírata síðan 2016. Smári segir á Facebook-síðu sinni að nú sé æskudraumur orðinn að veruleika:
„Þingmennska er mjög krefjandi, en mér finnst mikilvægt að hafa eitthvað allt annars eðlis fyrir stafni líka til að minna mig á hver ég er. Í dag kláraði ég einkaflugmannsréttindi; æskudraumur orðinn að veruleika. Fleira er auðvitað í farvatninu – ég harðneita að láta mér leiðast.“
Undanfarið hafa tískurisarnir kynnt línur sínar fyrir komandi vetur og má með sanni segja að tískan sé fjölbreytt og undir áhrifum frá gömlum tíma. Því er engin ástæða til að leggja fögrum flíkum sem voru keyptar inn fyrir tveimur árum.
Svokölluð logo-tíska, þar sem fatnaður og fylgihlutir eru með stórum lógóum, hefur verið vinsæl í töluverðan tíma en var bersýnilega minna áberandi á tískupöllunum fyrir þennan vetur. Segja má að haust- og vetrartískan sé hreinlega eins og að ganga inn í second hand-verslanir, sem selja notuð föt og margar hverjar föt frá áttunda, níunda og tíunda áratugnum.
Ef til vill hafa tískuhönnuðirnir verið undir umhverfisáhrifum þegar þeir teiknuðu upp tískuna fyrir veturinn því það sem sjá mátti á tískupöllunum líktist helst því sem finna má í verslunum sem selja notað, eins og verslanir Rauða krossins og Spútnik. Ekki slæmt, því það er jú umhverfisvænni kostur. Greinilegt er líka að hönnuðir eru farnir að spá meira í umhverfið þar sem sífellt fleiri eru farnir að nota gervileður og -feldi í töskur og flíkur.
Samfélagið kallar á meiri meðvitund um umhverfisáhrifin og það er ógerlegt fyrir hönnuði að láta það sem vind um eyru þjóta.
Chanel sýndi svarthvítar köflur í kápum og drögtum. Dragtir eru flestar með axlapúðum.
Það sem var áberandi á tískupöllunum fyrir komandi vetur: *Víðar, brúntóna trench-kápur. *Mittisháar og víðar dragtarbuxur í öllum litum. *Dragtarjakkar í alls kyns textíl með axlapúðum. *Leðurjakkar og -kápur, hneppt alveg upp með boðung og yfirdekktum leðurhnöppum. *Stórar, loðnar angórupeysur með púffermum *Nylon-, palíettu- og blúndublússur með áföstum hálsklúti eða pífum
Kúrekastígvél og víð stígvél sem krumpast aðeins niður (skálmarnar gyrtar ofan í).
Bómullarpeysur og hettupeysur verða vinsælar áfram og sama má segja um rúllukragaboli og boli með háum kraga. Einnig eru spangir og alls kyns hárskraut í tísku ásamt beltum með keðju.
Klassísk ullarkápa frá Pilippa K í camel-lit. Kápurnar eru í alls kyns stærðum og gerðum.
Allir litir ganga að einhverju leyti. Í mynstri og textíl eru köflótt mynstur, svarthvítar köflur og leður áberandi. Camel-liturinn kemur sterkur inn sem aldrei fyrr, þannig að ef þú lumar á camel-litaðri ullarkápu í fataskápnum ertu í góðum málum.
Kjólar í mismunandi síddum eru meira áberandi í léttari efnum, t.d. silki, og með púffermum. Hér má sjá einn slíkan úr smiðju Balenciaga. Bleiki liturinn heldur áfram að vera í tísku þrátt fyrir að sumarið sé á enda.
Alls kyns skrautlegar hárspangir og spennur verða áberandi í vetur. Þessar eru frá Prada.
Geggjaðar Avókadó-franskar sem geta staðið einir og sér með góðri sósu en eru líka frábærar sem meðlæti með kjöti eða fiski.
Avókadó-franskar u.þ.b. 16 bitar
2 stór avókadó (lárpera) ½ tsk. laukduft ½ tsk. reykt paprika svartur pipar eftir smekk cayenne-pipar á hnífsoddi 2 msk. kókosmjöl 200 g brauðraspur 1 egg ólífuolía
Hitið ofninn í 220°C. Skerið avókadóin í tvennt, takið steininn úr og skerið í báta. Blandið kryddi, kókosmjöli og brauðraspi saman í skál. Þeytið eggið létt í annarri skál. Veltið bitunum upp úr egginu og síðan brauðraspsblöndunni. Raðið á bökunarpappír og bakið í 10-15 mín. eða þar til bitarnir eru orðnir fallega brúnir. Berið fram með chipotle-sósunni.
Chipotle-sósa
1 dl majónes 1 dl sýrður rjómi 2 tsk. chipotle-mauk, (fæst í litlum glerkrukkum) safi úr hálfri límónu
Blandið öllu vel saman. Gott er að láta sósuna standa aðeins áður en hún er borin fram.
Mynd / Heiðdís Guðbjörg Stílisti / Hanna Ingibjörg
Þórunn gefur út bók byggða á eigin reynslu vegna veikinda sonar hennar og lyfjabrunns sem hann þarf á að halda.
Þórunn Eva Guðbjargardóttir Thapa skrifaði um lyfjabrunn barna í lokaverkefni sínu í sjúkraliðanámi í vor.
Eftir hvatningu kennara síns ákvað Þórunn að gera verkefnið að barnabók. Bókin Mía fær lyfjabrunn er nú að verða að veruleika með sögu Þórunnar og teikningum Bergrúnar Írisar Sævarsdóttur.
„Eldri sonur minn, Jón Sverrir, þurfti að fá lyfjabrunn í byrjun árs 2017 og á þeim tíma fannst mér vanta haldbærar upplýsingar fyrir mig til að geta talað við hann og sýnt honum lyfjabrunninn og hvað hann gerir,“ segir Þórunn. „Upplýsingar má finna á heimasíðu Landspítalans, en maður fær ekkert í hendurnar.
Á vef Landspítalans kemur fram að lyfjabrunnur sé lítið kringlótt málmhylki sem komið er fyrir undir húð. Við hylkið er tengdur örmjór leggur sem þræddur er inn í bláæð í brjóstholi. Á hylkinu er himna úr plastefni sem hægt er að stinga í gegnum. Í lyfjabrunninn er hægt að gefa lyf, vökva, næringu og blóðhluta. Einnig má nota hann til blóðsýnatöku þegar ekki er unnt að taka blóð með hefðbundinni aðferð.
Aðspurð um hvort tækið sjáist undir húðinni svarar Þórunn því neitandi. „Það er aðallega örið sem sést og börn eru stundum spurð út í það. Hjá syni mínum er smáblámi í húðinni þar sem lyfjabrunnurinn er.“
Bergrún Íris Sævarsdóttir skapar Míu með frábærum teikningum sínum.
Hvött til að skrifa bók
Þegar kom að lokaverkefninu í sjúkraliðanáminu hjá Þórunni óskaði hún eftir að fá að tengja það við andlega og líkamlega heilsu barna sem fá lyfjabrunn og var það auðsótt. „Ég skrifaði lokaverkefnið um þetta ferli og breytinguna á mínu barni en það létti allt fyrir hann að fá lyfjabrunninn.“
Þórunn fékk góða einkunn fyrir lokaverkefnið. „Þá kom sú hugmynd að gera verkefnið að bók og kennarinn var duglegur að hvetja mig til þess.“
Bergrún Íris Sævarsdóttir teiknaði mynd fyrir lokaverkefnið og kom engin önnur en hún til greina að sögn Þórunnar þegar kom að því að myndskreyta bókina. „Hún teiknaði myndir og hjálpaði okkur með Zebrabörn og var ein teiknara í dagatalinu sem við gáfum út fyrir tveimur árum. Ég var svo ánægð með samstarfið við Bergrúnu, hún er svo heilsteypt og flott og tók vel í hugmyndina að bókinni um Míu og er spennt fyrir þessu.“
Þórunn og yngri sonur hennar, Erik Valur, fundu myndir af börnum á Netinu sem þeim fannst krúttleg. „Þetta barn er með krúttlegt hár, annað með frekjuskarð og svo framvegis. Bergrún blandaði þeim síðan saman eftir hugmyndum okkar. Bókin um Míu er tilbúin í höfðinu á mér og fyrstu drög eru komin til Bergrúnar og við erum búnar að hittast og setja hana upp,“ segir Þórunn, sem leggur áherslu á að vanda til verka.
Bergrún Íris Sævarsdóttir teiknaði mynd fyrir lokaverkefnið og kom engin önnur en hún til greina að sögn Þórunnar þegar kom að því að myndskreyta bókina.
„Við viljum hafa hana vel unna þar sem hún er fyrir börn upp að 18 ára aldri, ég vil frekar gera hana vel úr garði en flýta mér. En við stefnum að útgáfu næsta vor. Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna hefur styrkt okkur og Prentmiðlun mun styðja okkur líka,“ segir Þórunn en hún er að leita fleiri styrkja svo að útgáfan verði að veruleika.
Mía og afi Óli. Í bókinni á Mía trúnaðarvin í Óla afa sínum, sem byggður er á alvöruafa Óla, afa eiginmanns Þórunnar Evu. „Hann lést sumarið 2018 og söknum við hans mikið. Afi Óli var einstakur maður.“
Börn með lyfjabrunn fá bókina að gjöf
„Þetta er þekkt en ekki rosalega algengt,“ svarar Þórunn aðspurð um hversu mörg börn fái lyfjabrunn á ári. „Kannski að meðaltali 20 börn á ári, ég er þó ekki með nákvæmar tölur, en eins og í fyrra greindust mörg börn með krabbamein.
„Öll börn sem fá lyfjabrunn munu fá bókina að gjöf frá okkur, annaðhvort hjá sínum lækni eða á Landspítalanum.“
Öll börn sem fara í krabbameinsmeðferð fá lyfjabrunn í byrjun meðferðar og svo er alltaf eitt og eitt barn sem þarf lyfjabrunn, sérstaklega börn sem sjá fram á margar lyfjagjafir eða blóðprufur, eða börn sem eiga við meltingarvandamál að stríða sem fá lyfjabrunn til að dæla inn næringu,“ segir Þórunn.
„Öll börn sem fá lyfjabrunn munu fá bókina að gjöf frá okkur, annaðhvort hjá sínum lækni eða á Landspítalanum, við erum ekki alveg búnar að útfæra það. En svo er mikill áhugi fyrir bókinni þannig að við munum líklega selja hana líka.“
Aðgerðasinninn Greta Thunberg kom, sá og sigraði heimsbyggðina með eldmóð sínum og baráttuanda. Eins og við var að búast hefur hún í kjölfarið verið nídd og vanvirt á samfélagsmiðlum og í fjölmiðlum. Gagnrýnendur segja hana strengjabrúðu, lygara, ófríða og geðveika. En hún heldur ótrauð áfram.
„Þegar hatarar tala um útlitið þitt eða að þú sért öðruvísi þá þýðir það að þeir hafa ekkert annað að tala um. Og þá veistu að þú ert að sigra!“ sagði aðgerðasinninn Greta Thunberg á Twitter í byrjun mánaðarins, sem svar við þeirri gagnrýni sem hún hefur mætt frá því hún hóf mótmæli gegn hamfarahlýnun fyrir um ári.
Í kjölfar ræðu hennar á þingi Sameinuðu þjóðanna á mánudag, þar sem hún las yfir hausamótum leiðtoga heims, hefur svívirðan sem hún hefur mátt þola í netheimum og víðar aukist til muna. Á samfélagsmiðlum hefur Thunberg, sem er 16 ára, verið kölluð hóra og strengjabrúða, ýmist foreldra sinna eða valdamikilla hagsmunaaðila, og í fjölmiðlum hefur hún verið sögð geðveik vegna Asperger-greiningar sinnar og sökuð um að valda heilli kynslóð barna vanlíðan með staðhæfingum sínum um loftslagsvána.
„Þegar hatarar tala um útlitið þitt eða að þú sért öðruvísi þá þýðir það að þeir hafa ekkert annað að tala um. Og þá veistu að þú ert að sigra!“
„Þið hafið stolið draumum mínum og barnæsku með innantómum orðum ykkar,“ sagði hún á þinginu eins og frægt er orðið. „Augu allra framtíðarkynslóða eru á ykkur. Og ef þið veljið að bregðast okkur þá segi ég: við munum aldrei fyrirgefa ykkur,“ sagði Thunberg, sem sigldi á umhverfisvænum bát yfir Atlantshafið til að flytja ræðu sína. Flestir hlóðu lofi á hinn unga eldhuga, sem á milljónir aðdáenda um allan heim, en aðrir voru fljótir að finna að afdráttarlausri nálgun Thunberg, sem hefur ítrekað að hún sé aðeins að benda á vísindalegar staðreyndir.
Scott Morrison, forsætisráðherra Ástralíu, sagðist skilja að umræðan um loftslagsbreytingar vekti sterkar tilfinningar en ítrekaði að það væri mikilvægt að setja hlutina í samhengi og fullvissa ungu kynslóðina um að framtíðin væri björt. „Ég vil ekki að börnin okkar séu full kvíða vegna þessara mála,“ sagði hann meðal annars, spurður um ræðu Thunberg á miðvikudaginn. Morrison hafði áður lýst yfir áhyggjum vegna skrópmótmæla Thunberg og kallaði í fyrra eftir „aukinni mætingu í skóla, minni aðgerðaisma.“
Margir gagnrýnendur voru orðljótari. Michael Knowles, álitsgjafi hjá Fox News, kallaði Thunberg „andlega veikt sænskt barn“.
Stjórnmálaspekingurinn Dinesh D‘Souza gekk jafnvel lengra og birti tvær myndir hlið við hlið á Twitter; eina af Thunberg með flettur í hárinu og aðra af ljóshærðri stúlku, sömuleiðis með fléttur, með nasistafánann blaktandi í bakgrunni.
Breski fjölmiðlamaðurinn Piers Morgan sagði Thunberg hafa rétt fyrir sér um þróunina í loftslagsmálum en lét að því liggja að eldmóður hennar væri afleiðing Asperger-heilkennisins, sem hún var greind með fyrir um fjórum árum. „Hvað vísindi varðar er ég sammála henni: loftslagsbreytingar eru raunveruleg og yfirvofandi ógn og leiðtogar okkar verða að gera meira til að berjast gegn þeim. En dómsdags orðræða hennar hefur valdið ofsahræðslu hjá milljónum ungra einstaklinga, upp að því marki að umhverfiskvíði er að aukast svo um munar,“ sagði Morgan í Daily Mail.
„Ég segi bara það sem er nauðsynlegt að segja.“
Verst hefur umræðan verið á samfélagsmiðlum, eins og dæmin hér til hliðar sýna.
Thunberg virðist hafa þykkan skráp. Hún hefur staðfastlega neitað því að hún gagni erinda fullorðinna og skaut listilega til baka á Donald Trump Bandaríkjaforseta þegar hún gerði kaldhæðnislega lýsingu hans að sinni á Twitter: „Hamingjusöm stúlka sem hlakkar til bjartrar og dásamlegrar framtíðar.“
Telja má líklegt að Thunberg sé allt of önnum kafin til að velta sér upp úr gagnrýninni en eins manns mótmælin sem hún hóf fyrir framan sænska þinghúsið í fyrra hafa nú vaxið í milljóna fjöldahreyfingu. Fjórar milljónir manna tóku þátt í skrópmótmælum síðasta föstudag og samkvæmt Twitter-aðgangi Thunberg hafa 6.383 viðburðir í 170 löndum verið skipulagðir í dag. Þá hafa fjölmiðlar greint frá því að Thunberg sé uppáhald veðbankanna til að hljóta friðarverðlaun Nóbels. Sjálf hefur hún gert lítið úr sínu framlagi og segir raunar mest lítið utan sviðsljóssins, eins og viðmælendur hennar hafa tekið eftir. „Ég segi bara það sem er nauðsynlegt að segja.“
Hér fyrir neðan má sjá brot af því sem tíst hefur verið um Gretu Thunberg að undanförnu.
800,000 missing children a year just in the US. The majority murdered and or trafficked. Tangible evidence it is happening in politics and Hollywood. Yet we are talking about a Swedish teenager that parrots her antifa moron parents about faux climate change? Wake up people!
Kristinn Rúnar Kristinsson, nemi í fjölmiðlafræði við Háskólann á Akureyri, starfsmaður í Mathofinu og fyrirlesari, gaf út bókina Maníuraunir í fyrra.
Á Klikkuð menning, hátíð á vegum Geðhjálpar, sem haldin var í lok september, hélt Kristinn Rúnar uppistand, fyrsta maníuuppistandið á Íslandi, en líklega ekki það síðasta. Þar kemur meðal annars fram að hann var með snuð til sex ára aldurs, en Kristinn Rúnar er á leið í kjálkaskurðaðgerð á næsta ári, sem er líklega afleiðing langrar snuðanotkunar.
„Mamma fékk smá sting í hjartað við að heyra þetta, en það er allt í lagi hún er að borga þetta úr eigin vasaa,“ segir Kristinn Rúnar en bætir þó við að hann fái 95% endurgreitt þar sem tilvik hans er það alvarlegt.
Þetta og margt fleira kemur fram í uppistandi Kristins Rúnars sem má horfa á hér fyrir neðan.
Nanna Kristín Magnúsdóttir framleiðir, skrifar, leikstýrir og leikur eitt aðalhlutverka í þáttunum Pabbahelgar sem byrja á RÚV 6. október.
Um er að ræða gamansama þætti með dramatísku ívafi sem fjalla um Karen, sem Nanna leikur, 38 ára hjónabandsráðgjafa og þriggja barna móður. Karen stendur frammi fyrir erfiðri ákvörðum þegar hún kemst að því að eiginmaður hennar hefur verið henni ótrúr. Það versta sem hún getur hugsað sér eru pabbahelgar.
Í tilefni af útkomu nýrrar plötu Bubba Morthens, Regnbogans stræti, sem kom út 9. ágúst sl. verða haldnir útgáfutónleikar á völdum stöðum um landið.
Með Bubba í för verða þeir frábæru tónlistarmenn sem spiluðu á plötunni með honum. Næstu tónleikar Bubba verða í Hlégarði þann 3. október og hefjast þeir klukkan 20.30.
Hljómsveitin Sælir Bois var að senda frá sér sína fyrstu plötu sem ber heitið Season.
Sveitin er skipuð þremur bestu vinum úr Hafnarfirði, tvíburunum Brynjari og Andra Jónassonum og Róbert Leó Sigurðarsyni.
Reynir Haraldsson sér um allar útsetningar. „Við höfum alltaf verið miklir teknóhausar og vorum búnir að ræða að gera lög saman en við kynntumst í gegnum fótboltann sem við allir æfum. Þá var ekki aftur snúið. Season inniheldur sjö lög, bara teknó, ekkert rugl.“
Aron Leví Beck, borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, varð faðir í sumar og hefur einnig nýlega tekið upp málaralistina. Hér ljóstrar hann upp fimm staðreyndum um sjálfan sig.
Ég var markmaður í landsliðinu í íshokkí, æfði í rúm 10 ár.
2. Ég spila á harmónikku. Árið 2014 bjó ég erlendis og fékk þá flugu í hausinn að læra á harmónikku svo ég keypti mér eina slíka, sat yfir YouTube og spila í dag.
3. Ég er jafnvígur á báðar hendur. Þegar ég byrjaði að læra að skrifa skipti ég um hönd í hvert skipti sem ég var orðinn þreyttur. Ég var sendur til iðjuþjálfa til þess að skera úr hvort ég ætti að skrifa með vinstri eða hægri hendinni. Í dag skrifa ég með vinstri en get málað með hægri og vinstri.
Ég er lærður málarameistari og hef tiltölulega nýverið tekið upp myndlist.
Ég er með mótorhjólapróf og skotvopnaleyfi en hef aldrei átt mótorhjól og fer nánast aldrei í skotveiði.
Auður Önnu Magnúsdóttir framkvæmdastjóri Landverndar segir að Greta Thunberg hafi sýnt með eldmóð og einurð að henni sé alvara í því að krefjast raunverulegra aðgerða til þess að sporna við hamfarahlýnun.
„Hún bendir á vanda sem við vitum öll af en höfum of lengi leitt hjá okkur og stungið höfðinu í sandinn,“ segir Auður.
„Greta byggir ákvarðanir sínar á vísindaniðurstöðum og hefur einstakt lag á því að skýra á mannamáli hvað þær þýða fyrir okkur öll. Hún hefur engra persónulegra hagsmuna að gæta umfram það að vilja lifa í friði á jörðinni og er því mjög trúverðug. Allt þetta gerir það að verkum að hún hefur haft mikil og jákvæð áhrif á umræðuna um hamfarahlýnun og hún hefur skapað þrýsting á fyrirtæki og stjórnvöld heimsins um að grípa til aðgerða sem ekki hefur sést áður. Við getum því fylgt hennar góða fordæmi og gripið til okkar eigin aðgerða í okkar nærumhverfi, þrýst á stjórnvöld og stjórnendur fyrirtækja að hennar hætti. Við verðum nefnilega að krefjast breytinga öll saman.
Henni hefur oft verið líkt við barnið í sögu H.C. Andersen sem bendir á að keisarinn sé nakinn; hún vekur okkur til raunveruleikans og hjálpar okkur að sjá ástandið eins og það er. Greta sjálf er ekki lausnin á loftslagsvánni, heldur er það samtakamátturinn sem rís þegar við höfum öll vaknað til vitundar um hvar við erum stödd sem leiðir af sér lausnina. Greta hjálpar okkur að vakna.“
Íris flytur lög hinnar heimsþekktu Beyoncé. Mynd / Ólöf Erla||
Íris Hólm, söng- og leikkona, keppti 17 ára gömul í X Factor og hefur staðið á sviði síðan þá í fjölda verkefna. Í byrjun október mun hún heiðra sína uppáhaldssöngkonu, Beyoncé, með tónleikum á Hard Rock en Íris segir hana heilla sig bæði sem söngkona og manneskja.
„Beyoncé hefur alltaf verið í uppáhaldi hjá mér. Ég er mjög heilluð af henni sem manneskju. Hún er samkvæm sjálfri sér, leggur hart að sér í öllu sem hún gerir og lætur engan segja sér að hún geti ekki gert hlutina,“ segir Íris, og bætir við að Beyoncé sé ekki eingöngu góð söngkona og listamaður, heldur semji hún einnig flott lög og texta. „Mitt uppáhaldslag með henni er lagið I Care.“
„Beyoncé hefur alltaf verið í uppáhaldi hjá mér.,“ segir Íris.
Áheyrnarprufa var hvatning
Fyrr á þessu ári fór Íris í áheyrnarprufu fyrir talsetningu á kvikmyndinni The Lion King. Þar las hún hlutverk Nölu, en Beyoncé talar og syngur fyrir Nölu í enskri útgáfu myndarinnar. „Ég gekk út úr áheyrnarprufunni og ákvað þá að ég ætlaði mér að skella í þessa tónleika, áheyrnarprufan var kannski hvatningin sem ég þurfti. En ég sendi umheiminum greinilega einhver skilaboð þennan dag þar sem ég fékk síðan hlutverkið. Kannski umheimurinn hafi líka verið að senda mér mjög skýr skilaboð.
Söngurinn heilun
Íris er 30 ára og fædd og uppalin í Mosfellsbæ, einhleyp og almennur nautnaseggur að eigin sögn. Hún er einnig móðir sex ára lífskrafts.
„Ég byrjaði að syngja mjög ung og það má eiginlega segja að söngurinn hafi verið mín heilun sem barn og unglingur,“ segir Íris sem keppti 17 ára gömul í þáttunum X Factor og segir boltann hafa byrjað að rúlla eftir það. Hún hefur verið viðloðandi Söngvakeppni Sjónvarpsins nánast árlega frá árinu 2007 og tekið þátt í ýmis konar verkefnum.
„Söngurinn og ég erum eitt.“
„Það eru algjör forréttindi að geta starfað við söng, finnst mér. Auðvitað er maður búinn að leggja hart að sér og æfa sig í mörg ár. En að fá að vinna við það sem maður raunverulega elskar er hreint út sagt æðislegt. Söngurinn og ég erum eitt. Söngurinn hefur bjargað mér á mínum erfiðustu tímum og þess vegna gæti ég ekki lifað án hans.“
Auk þess að syngja semur Íris heilmikið af textum og ljóðum og segist finna mikla ró í því. Árið 2015 sótti hún um leiklistarskóla í New York og stundaði nám þar í tvö ár. Og í dag kennir hún leiklist, auk þess að talsetja barnaefni og kvikmyndir.
„Ég er mikil félagsvera, en kann samt rosalega vel að meta það að vera ein. Ég vel afþreyinguna svolítið út frá því að geta verið umvafin fólki en samt með fókus á mig. Eins og til dæmis sund, hot-jóga, spila „pool“, fara í leikhús og á tónleika.“
Mynd / Aðsend
Langar í sálfræði
En hvert væri plan B, ef söngurinn myndi klikka? „Ég hef mjög gaman af því að kenna. Mig hefur líka lengi dreymt um að fara í háskólanám og þá í sálfræði.“
Íris hefur áður tekið þátt í tónleikum þar sem tiltekinn listamaður var heiðraður, hún söng á Whitney Houston-heiðurstónleikum árið 2012 og hefur tekið þátt í Freddie Mercury-heiðurstónleikum Rigg-viðburða frá upphafi.
„Það er virkilega lærdómsríkt að fara yfir feril ákveðinna tónlistarmanna í gegnum tónlistina þeirra. Lögin þeirra eru sögur og frásagnir og það er svo fallegt að læra um listamennina á þann hátt.“ Það eru næg verkefni fram undan hjá Írisi sem flytur ásamt glæsilegum hópi þekktustu lög Bee Gees á Hótel Grímsborgum í vetur, síðan mun hún stíga á svið á jólatónleikum Siggu Beinteins í Eldborg. „Það er yndislegt að fá að syngja inn jólin með Siggu.“
Ragnheiður Haralds- og Eiríksdóttir, hjúkrunarfræðingur og blaðamaður, veit fátt betra en að hlusta á góða hlaðvarpsþætti, enda segist hún gefin fyrir að stýra sinni fjölmiðladagskrá og löngu hætt að fylgjast með línulegri dagskrá sjónvarps og útvarps.
Hér eru þrjú podköst sem hún mælir með fyrir þá sem hafa svipuð áhugamál og hún; raðmorðingja, geðheilsu og költ.
Unfu*k your brain
„Umsjónarkonan er Kara Loewentheil sem nennti ekki lengur að vinna sem lögfræðingur og varð í staðinn markþjálfi og femínísk súperstjarna, eins og hún segir sjálf. Þættirnir hennar fjalla um alls konar verkefni sem koma upp í hendur meðalmanneskjunnar á lífsleiðinni – óöryggi, aldurskomplexa, kvíða, erfið samskipti, kvart og kvein, einmanaleika, foreldrahlutverkið og reiði, svo fátt eitt sé nefnt.“
Kara Loewentheil.
I got the hell out
„Költ eru óendanlega heillandi rannsóknarefni, að mínu mati. Það er ótrúlega áhugavert að skyggnast inn í hópa af þessu tagi gegnum frásagnir þeirra sem komist hafa út. Í þessari seríu hlustum við á samtal tveggja vinkvenna, en önnur þeirra eyddi áratug í bókstafstrúarkölti. Heilög nærföt, nafnabreytingar, brostin tengsl við ættingja, og hreint ótrúleg afskiptasemi leiðtoganna af minnstu smáatriðum í lífi fylgjendanna eru meðal þess sem vinkonurnar tala um á meðan þær drekka kokteila – áfenga að sjálfsögðu.“
Ragnheiður mælir með I got the hell out.
The Murder Squad
„Hér eru tvær rokkstjörnur á ferð, Paul Holes sem starfaði áður hjá FBI og Billy Jensen sem er virtur glæparannsóknablaðamaður, en báðir áttu þátt í að hinn hrottalegi raðmorðingi og nauðgari Joseph James DeAngelo var handsamaður í fyrra. Sá ódámur er með að minnsta kosti 13 morð og 50 nauðganir á samviskunni og gekk undir nafninu The Golden State Killer.
Fyrir áhugasama um málið bendi ég á bókina I’ll Be Gone in the Dark: One Woman’s Obsessive Search for the Golden State Killer eftir Michelle McNamara. Paul og Billy fjalla í þessu hlaðvarpi um óupplýst mál og enda hvern þátt á að gefa hlustendum verkefni sem gætu aukið líkur á að brotamennirnir verði handsamaðir af laganna vörðum.“
Árni Sigurgeirsson var ættleiddur frá Indónesíu af íslenskum foreldrum þegar hann var fjögurra mánaða gamall. Hann hefur aldrei þekkt annað en íslenskt umhverfi, hefur aldrei komið til Indónesíu, og segir það því hafa verið nokkuð skondið þegar hrópað var á hann að koma sér heim þegar hann var á gangi á Laugaveginum.
„Ég svaraði sallarólegur að ég væri nú einmitt að drífa mig heim í Garðabæinn,“ segir hann og glottir. „Það þaggaði mjög snögglega niður í þeim sem æpti.“
Árni ólst upp í Mosfellsbænum til sautján ára aldurs, bjó skamma hríð í Kópavogi en flutti síðan til Akureyrar, þar sem hann fór í Verkmenntaskólann og síðan í nám í lögfræði, og þar bjó hann til 2011 þegar hann flutti til Reykjavíkur. „Þannig að það má eiginlega segja að ég hafi búið hálfa ævina á Akureyri,“ útskýrir hann.
Alltaf skilgreindur út frá húðlitnum
Spurður um uppvaxtarárin í Mosfellsbæ, hvort hann hafi orðið fyrir fordómum þar sem barn, segist hann auðvitað hafa fundið fyrir þeim stundum og þá aðallega þegar hann var að keppa í handbolta.
„Það var enginn í mínum árgangi ættleiddur,“ segir hann. „Enda var það ekki orðið algengt á þeim tíma. Ég var eini brúni strákurinn í bekknum og á þeim tíma gerði ég mér enga grein fyrir því hvað fordómar voru, en það kom fyrir að maður varð fyrir einhverju fordómatengdu aðkasti. Ég var mikið í íþróttum og alltaf einn af hópnum en þegar kom að keppnisleikjum í handboltanum var maður oft kallaður ýmsum nöfnum, bæði af krökkum í hinum liðunum og foreldrunum á línunni. Það var reyndar tekið fyrir þetta á endanum en það var þó nokkuð algengt að leikmenn hins liðsins væru hvattir af áhorfendum til að „taka svarta blettinn úr umferð“ og svo framvegis. Maður var alltaf skilgreindur út frá húðlitnum á vellinum. Sem betur fer voru þjálfarar og aðrir foreldrar fljótir að bregðast við og þetta varð smám saman minna áberandi.“
Árni er þrjátíu og sex ára þannig að þetta tímabil sem hann er að vísa til var fyrir um það bil tuttugu og fimm árum en hann segir svona framkomu sumra ekki hafa breyst mikið. Þó sjái hann stóran mun á kynslóðum hvað þetta varðar.
„Þetta var og er aðallega miðaldra fólk,“ fullyrðir hann.
„Maður finnur ekki mikið fyrir fordómum frá ungu fólki í dag en þegar ég var unglingur fór þetta að aukast og þá urðu fordómar annarra leikmanna meira áberandi. Kannski einhver misskilinn töffaraskapur til að reyna að brjóta mann niður en að sjálfsögðu á svona orðræða aldrei að líðast.“
Naut stuðnings frá vinahópnum
Höfðu foreldrar þínir áhyggjur af því að þú yrðir fyrir aðkasti vegna húðlitarins? „Nei, ég varð allavega ekki mikið var við það,“ segir Árni. „Ég var mikil félagsvera og átti stóran vinahóp og það kom í veg fyrir að það væru miklir fordómar í gangi hjá jafnöldrum mínum. Þegar ég var svona tíu, ellefu ára fóru hins vegar eldri strákar að taka mig fyrir, bíða eftir mér eftir skóla og ráðast á mig en það entist ekki lengi þar sem við í mínum vinahóp vorum bæði stærri og stæltari en þeir.“
„Oft í verslunum er fólk til dæmis að tala um mann í kringum mann og gerir ráð fyrir því að maður sé útlendingur og skilji það ekki.“
Spurður hvort hann finni meira fyrir fordómum eftir að hann varð fullorðinn segir Árni að hann hafi að minnsta kosti farið að gera sér betur grein fyrir því hvað fordómar væru.
„Maður lendir í ýmsu,“ segir hann. „Oft í verslunum er fólk til dæmis að tala um mann í kringum mann og gerir ráð fyrir því að maður sé útlendingur og skilji það ekki. Það er enn þá aðallega eldra fólk sem er að hnýta í mann, en ég reyni alltaf að tækla þetta með húmor og falla ekki í sömu gryfju og það.“
Alltaf ókunnugt fólk
Þetta hlýtur samt að hafa áhrif á þig, eða hvað? „Jú, jú, þetta hefur þau áhrif að þú gerir þér grein fyrir að þú ert öðruvísi,“ segir Árni.
„Þótt ég sé auðvitað Íslendingur og hafi aldrei litið öðruvísi á það, þá er ég ekki fæddur hér og það gerir það að verkum að ég stend svolítið út. Ég veit að ég á ekki að hugsa þannig, en þetta áreiti síast inn og vekur þessa hugsun. En það minnkar nú sem betur fer með aldrinum að maður taki þetta inn á sig. Ég hef líka verið svo heppinn að ég hef aldrei fundið fyrir neinum fordómum varðandi vinnu eða slíkt. Þetta er alltaf fólk sem þekkir mig ekki. Eitt fyndnasta atvik, allavega svona eftir á, sem ég hef lent í var þegar ég var að koma út af veitingastað og lenti inn í hóp af fólki frá Asíu sem var á leið í rútu sem beið fyrir utan. Þá kom að mér mjög reiður leiðsögumaður og skipaði mér að koma mér upp í rútuna. Ég vissi ekki alveg hvað væri í gangi þannig að ég byrja að stíga upp í rútuna en áttaði mig þegar ég sá að hún var full af Kínverjum og spurði leiðsögumanninn á íslensku hvað hann væri að meina. „Nú, ertu ekki frá Kína?“ spurði hann og þegar ég sagðist vera Íslendingur fussaði hann bara og sagði: „Þið eruð allir eins.“ Baðst ekki einu sinni afsökunar.“
Hatursorðræða aukist óhemju mikið
Aðspurður hvort honum finnist fordómar og hatursorðræða vera að aukast á Íslandi svarar Árni að það sé enginn vafi á því.
„Þetta hefur vaxið óhemju mikið,“ segir hann ákveðinn. „Og auðvitað þarf að taka harðar á þessu af löggjafanum. Ég hef séð að fjölmiðlar eru heilmikið að strika svona orðræðu út í kommentakerfunum og mér finnst mjög jákvætt að þeir taki þátt í því að kveða þetta niður. Það er svo auðvelt, með tilkomu Netsins og samfélagsmiðla, að búa til einhverja múgsefjun og hún er hættuleg. Þess vegna er svo mikilvægt að kæfa þetta í fæðingu með skilvirkum hætti.“
Árni Sigurgeirsson var ættleiddur frá Indónesíu af íslenskum foreldrum þegar hann var fjögurra mánaða gamall.
Árni segist aðspurður hafa töluverðar áhyggjur af uppgangi nasisma hérlendis, svona hópar komi reyndar og fari með reglubundnu millibili en það sé hins vegar umhugsunarefni að þeir séu farnir að skipuleggja sig miklu betur og setja fram stefnu sem eigi að höfða til ráðvilltra unglinga sem séu að leita að málstað til að berjast fyrir.
„Það er ekki eingöngu útlendingastefna í anda Hitlers sem þeir setja fram á heimasíðu sinni,“ útskýrir hann.
„Nú eru þeir komnir með náttúruverndarstefnu, atvinnustefnu og svo framvegis og eru að herja á hópa sem hafa átt erfitt uppdráttar í æsku og leita að samþykki samfélagsins. Við höfum séð að þetta getur spilast mjög hratt og það þarf að bregðast hratt við. Innflytjendastefna þeirra er mjög grimm og það er ljóst að ásetningur þeirra er þjóðhreinsun. Mér fannst það samt mjög skondið að þeir undanskilja þá sem eru ættleiddir í þessari innflytjendastefnu. Taka fram að þeir sem séu ættleiddir ógni ekki kynþætti norræna mannsins, það er frekar skrýtið en ágætt fyrir mig þar sem ég á fjögur börn,“ segir Árni og skellihlær. „Gott að vita að ég sé ekki að menga norræna kynstofninn.“
Í loftslagsvikunni sem lýkur senn höfum við verið vakin til vitundar um þann vanda sem okkur er falið að kljást við í loftslagsmálum.
Með Parísarsáttmálanum 2015 skuldbundu þjóðir heims sig til þess að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og þar með var vandinn viðurkenndur. Í byrjun vikunnar var ráðstefna í New York þar sem ráðamenn og fleiri ræddu stöðu mála og hvatt var til aðgerða. Ný hugsun og nýsköpun grænna lausna mun varða leiðina að takmarkinu um minni losun gróðurhúsalofttegunda. Þar höfum við talsvert fram að færa.
Kolefnishlutlaus iðnaður 2040
Stjórnvöld vísa veginn og stefna þeirra er grundvöllur að ákvörðunum fólks og fyrirtækja. Stjórnvöld hér á landi hafa skýr áform um kolefnishlutleysi árið 2040. Stjórnvöld leysa ekki vandann sjálf heldur þarf gott samstarf stjórnvalda og atvinnulífs til að ná árangri í þessum málum. Atvinnulífið vill sannarlega vinna með stjórnvöldum að kolefnishlutlausu Íslandi 2040 og í því skyni hafa stjórnvöld og atvinnulíf tekið höndum saman og stofnað samstarfsvettvang um loftslagsmál og grænar lausnir. Sér í lagi er bæði vilji og metnaður til þess að íslenskur iðnaður verði kolefnishlutlaus árið 2040. Húsfyllir var á stofnfundi vettvangsins í síðustu viku og er það til marks um mikinn áhuga á loftslagsmálum, vilja og metnað til að ná settum markmiðum.
Ný hugsun varðar leiðina
Vandinn verður ekki leystur nema með nýrri hugsun og nýjum aðferðum. Það er ekki nóg að viljinn til aðgerða sé til staðar, heldur þurfa lausnirnar að vera til. Með hliðsjón af skuldbindingum þjóða heims um að draga úr útblæstri má búast við miklum fjárfestingum í rannsóknum og þróun til að hanna grænar lausnir og finna leiðir til að gera hlutina öðruvísi. Þessar lausnir eru forsenda þess að metnaðarfull markmið náist. Íslenskt hugvit getur svo sannarlega komið að lausn vandans á þennan hátt með því að hanna grænar lausnir.
Látum gott af okkur leiða
Íslenskt hugvit hefur skapað grænar lausnir í orkuiðnaði og öðrum greinum til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Hér á landi njótum við sérstöðu þar sem við nýtum endurnýjanlega orkugjafa til raforkuframleiðslu og húshitunar en á heimsvísu stafar stór hluti losunar gróðurhúsalofttegunda frá orku. Þjóðarleiðtogar sem hingað hafa komið á þessu ári hafa kynnt sér grænar lausnir og hrósað okkur fyrir árangur á þessu sviði. Íslensk þekking hefur á mörgum áratugum byggst upp á þessu sviði og er nú útflutningsvara. Með auknum útflutningi grænna lausna aukast ekki einungis tekjur þjóðarbúsins, heldur látum við gott af okkur leiða með því að hjálpa öðrum ríkjum að ná sínum takmörkum í loftslagsmálum, enda er vandinn hnattrænn en ekki bundinn við einstök lönd. Þannig getur Ísland verið í forystu í þessu mikilvæga máli og lagt sitt af mörkum til lausnar vandans.
Þungarokkshátíðin Eistnaflug fer fram í Neskaupstað 9. – 12. júlí 2020.
Hátíðin fagnar 15 ára starfsafmæli og er því 16. hátíðin framundan í júlí 2020 ásamt „Back to the Metal Roots“ viðburðum á höfuðborgarsvæðinu í vetur.
Fyrstu hljómsveitirnar eru nú orðnar opinberar, en þær eru Rock Paper Sisters og Zhrine.
Rock Paper Sisters var stofnuð á haustdögum 2017 af þeim Eyþóri Inga, Jónba, Steina og Þórði. Þrátt fyrir ungan aldur sveitarinnar er hún klyfjuð af reynslu og koma meðlimir úr hinum ólíkustu áttum í tónlist. Bandið er eitt af mörgum böndum sem hefur verið stofnað í partý en sennilega það eina sem lét verða af því að hittast, æfa og hvað þá koma fram. Markmið sveitarinnar var frá upphafi að vera ekkert að ofhugsa hlutina og semja bara áhyggjulaust rokk og ról. Sumarið 2018 kom svo út fyrsta lag sveitarinnar „Howling Fool“ og í kjölfarið kom hún fyrst opinberlega fram þegar hún fékk þann heiður að hita upp fyrir Billy Idol í Laugardalshöll. Sveitin hefur síðan þá komið fram á ýmsum hátíðum eins og Iceland Airwaves, Heima í Hafnarfirði og Rokk í Hafnarfirði sem og tónleikum víðsvegar um landið og sent frá sér þrjú lög í viðbót sem öll hafa fengið að heyrast á öldum ljósvakans. Vinnur sveitin nú að sinni fyrstu breiðskífu.
Zhrine er með tónleikaferðalög um þrjár heimsálfur á bakinu og er sveitin ein af þeim efnilegustu í íslensku öfgarokki. Frumraun þeirra Unortheta neglir hina fullkomnu samsetningu af orthodox svartmálmi og framsæknum einkennum sem má búast við frá Íslandi. Jafnvel þó að færa megi rök fyrir að þessi nálgun sé heldur of algeng þessa dagana segir það sitthvað um styrk Zhrine og hæfileika að þeir ná að standa upp úr.
Óhefðbundin tónlistin sem vekur upp myndir af svartri eldfjallaösku heimalandsins og fimbulkulda sem smýgur í gegnum merg og bein er engan veginn auðmeltanleg. Hún dregur fram bítandi andrúmsloft á fágaðan hátt á sama tíma og hún nýtir sér nöturlega post metal viðkvæmni til að byggja upp áferðarmikinn glundroðann sem er hljómheimur Zhrine.
Jón Gunnar Geirdal almannatengill er mikill áhugamaður um sjónvarpsþætti og kvikmyndir. Hér segir hann frá fjórum þáttaröðum sem tilvalið er að horfa á í hámi.
Breaking Bad
„Ef þú átt þessa snilldarþætti eftir þá er þetta skylduáhorf og rúmlega. Stórkostleg sería og Walter White einn eftirminnilegasti karakter sjónvarpssögunnar. Væntanleg er El Camino-kvikmyndin sem heldur áfram með söguna, bíð spenntur og eins gott að hún verði í lagi.“
Fleabag
„Ein allra besta sería sem ég hef horft á. Guardian setti hana í áttunda sæti yfir „bestu allra tíma“-þætti á 21. öldinni, ætli hún myndi ekki rata á topp 5 hjá mér. Phoebe Waller-Bridge stórfengleg í þessari drepfyndnu dramedíu og líka væntanlega kvikmynd, #getekkibeðið“.
Mindhunter
„David Fincher, fjöldamorðingjar og upphaf prófílera hjá FBI, fullkomin uppskrift að snilldinni sem þessir þættir eru. Sería 2 enn betri en sú fyrsta sem var mögnuð – fluga á vegg í viðtölum við Son of Sam, Charles Manson og marga fleiri. Dásamlega „dark“ og drungalegt Netflix-skylduáhorf.“
OJ: Made in America
„Ótrúlega vel gerðir heimildaþættir og þá sérstaklega síðasti þátturinn sem sýndi manni hvað varð um OJ eftir sýknunina alræmdu. Heimildamyndafíkla-must-see og rúmlega.“
Nýr ilmur verður kynntur í dag þegar LIBRE frá Yves Saint Laurent kemur í verslanir. Mikil leynd hefur hvílt yfir ilminum sem þau Anne Flipo og Carlos Benaim eiga heiðurinn að.
LIBRE er nýr, heillandi blómailmur sem dansar á línunni milli kvenleika og karlmennsku. LIBRE er ilmur frelsisins. #IAmLibre
LIBRE – eða FRELSI er orðið sem lýsir Yves Saint Laurent best. Monsieur Yves Saint Laurent talaði um frelsi sem yfirlýsingu, sem lífsstíl þar sem viðkomandi kann að segja nei! Frelsi er að neita aldrei sjálfum sér heldur sýna sig í réttu ljósi. Frelsi er að lifa ástríðufullu lífi og að láta drauma sína rætast. Frelsi er hugarástand, frelsi er að fara eftir þínum eigin reglum; engar málamiðlanir.
Yves Saint Laurent braut niður öll mörk sem konum höfðu verið sett. Hann hvatti þær til að leika sér meira, gefast aldrei upp, rísa og sigra.
Frelsi er með því mikilvægasta fyrir nútíma konuna, eftir áratugi af því að berjast fyrir frelsi og velgengni er konum:
Frjálst að lifa.
Frjálst að elska.
Frjálst að fara.
Frjálst að velja.
Frjálst að breyta.
Frjálst að prófa.
Frjálst að rísa upp.
Frjálst að gráta.
Frjálst að öskra.
Frjálst að fljúga.
Smári McCarthy þingmaður Pírata náði einkaflugmannsprófi í gær.
Smári er stærðfræðingur og forritari og hefur setið á þingi fyrir Pírata síðan 2016. Smári segir á Facebook-síðu sinni að nú sé æskudraumur orðinn að veruleika:
„Þingmennska er mjög krefjandi, en mér finnst mikilvægt að hafa eitthvað allt annars eðlis fyrir stafni líka til að minna mig á hver ég er. Í dag kláraði ég einkaflugmannsréttindi; æskudraumur orðinn að veruleika. Fleira er auðvitað í farvatninu – ég harðneita að láta mér leiðast.“
Undanfarið hafa tískurisarnir kynnt línur sínar fyrir komandi vetur og má með sanni segja að tískan sé fjölbreytt og undir áhrifum frá gömlum tíma. Því er engin ástæða til að leggja fögrum flíkum sem voru keyptar inn fyrir tveimur árum.
Svokölluð logo-tíska, þar sem fatnaður og fylgihlutir eru með stórum lógóum, hefur verið vinsæl í töluverðan tíma en var bersýnilega minna áberandi á tískupöllunum fyrir þennan vetur. Segja má að haust- og vetrartískan sé hreinlega eins og að ganga inn í second hand-verslanir, sem selja notuð föt og margar hverjar föt frá áttunda, níunda og tíunda áratugnum.
Ef til vill hafa tískuhönnuðirnir verið undir umhverfisáhrifum þegar þeir teiknuðu upp tískuna fyrir veturinn því það sem sjá mátti á tískupöllunum líktist helst því sem finna má í verslunum sem selja notað, eins og verslanir Rauða krossins og Spútnik. Ekki slæmt, því það er jú umhverfisvænni kostur. Greinilegt er líka að hönnuðir eru farnir að spá meira í umhverfið þar sem sífellt fleiri eru farnir að nota gervileður og -feldi í töskur og flíkur.
Samfélagið kallar á meiri meðvitund um umhverfisáhrifin og það er ógerlegt fyrir hönnuði að láta það sem vind um eyru þjóta.
Chanel sýndi svarthvítar köflur í kápum og drögtum. Dragtir eru flestar með axlapúðum.
Það sem var áberandi á tískupöllunum fyrir komandi vetur: *Víðar, brúntóna trench-kápur. *Mittisháar og víðar dragtarbuxur í öllum litum. *Dragtarjakkar í alls kyns textíl með axlapúðum. *Leðurjakkar og -kápur, hneppt alveg upp með boðung og yfirdekktum leðurhnöppum. *Stórar, loðnar angórupeysur með púffermum *Nylon-, palíettu- og blúndublússur með áföstum hálsklúti eða pífum
Kúrekastígvél og víð stígvél sem krumpast aðeins niður (skálmarnar gyrtar ofan í).
Bómullarpeysur og hettupeysur verða vinsælar áfram og sama má segja um rúllukragaboli og boli með háum kraga. Einnig eru spangir og alls kyns hárskraut í tísku ásamt beltum með keðju.
Klassísk ullarkápa frá Pilippa K í camel-lit. Kápurnar eru í alls kyns stærðum og gerðum.
Allir litir ganga að einhverju leyti. Í mynstri og textíl eru köflótt mynstur, svarthvítar köflur og leður áberandi. Camel-liturinn kemur sterkur inn sem aldrei fyrr, þannig að ef þú lumar á camel-litaðri ullarkápu í fataskápnum ertu í góðum málum.
Kjólar í mismunandi síddum eru meira áberandi í léttari efnum, t.d. silki, og með púffermum. Hér má sjá einn slíkan úr smiðju Balenciaga. Bleiki liturinn heldur áfram að vera í tísku þrátt fyrir að sumarið sé á enda.
Alls kyns skrautlegar hárspangir og spennur verða áberandi í vetur. Þessar eru frá Prada.
Geggjaðar Avókadó-franskar sem geta staðið einir og sér með góðri sósu en eru líka frábærar sem meðlæti með kjöti eða fiski.
Avókadó-franskar u.þ.b. 16 bitar
2 stór avókadó (lárpera) ½ tsk. laukduft ½ tsk. reykt paprika svartur pipar eftir smekk cayenne-pipar á hnífsoddi 2 msk. kókosmjöl 200 g brauðraspur 1 egg ólífuolía
Hitið ofninn í 220°C. Skerið avókadóin í tvennt, takið steininn úr og skerið í báta. Blandið kryddi, kókosmjöli og brauðraspi saman í skál. Þeytið eggið létt í annarri skál. Veltið bitunum upp úr egginu og síðan brauðraspsblöndunni. Raðið á bökunarpappír og bakið í 10-15 mín. eða þar til bitarnir eru orðnir fallega brúnir. Berið fram með chipotle-sósunni.
Chipotle-sósa
1 dl majónes 1 dl sýrður rjómi 2 tsk. chipotle-mauk, (fæst í litlum glerkrukkum) safi úr hálfri límónu
Blandið öllu vel saman. Gott er að láta sósuna standa aðeins áður en hún er borin fram.
Mynd / Heiðdís Guðbjörg Stílisti / Hanna Ingibjörg
Þórunn gefur út bók byggða á eigin reynslu vegna veikinda sonar hennar og lyfjabrunns sem hann þarf á að halda.
Þórunn Eva Guðbjargardóttir Thapa skrifaði um lyfjabrunn barna í lokaverkefni sínu í sjúkraliðanámi í vor.
Eftir hvatningu kennara síns ákvað Þórunn að gera verkefnið að barnabók. Bókin Mía fær lyfjabrunn er nú að verða að veruleika með sögu Þórunnar og teikningum Bergrúnar Írisar Sævarsdóttur.
„Eldri sonur minn, Jón Sverrir, þurfti að fá lyfjabrunn í byrjun árs 2017 og á þeim tíma fannst mér vanta haldbærar upplýsingar fyrir mig til að geta talað við hann og sýnt honum lyfjabrunninn og hvað hann gerir,“ segir Þórunn. „Upplýsingar má finna á heimasíðu Landspítalans, en maður fær ekkert í hendurnar.
Á vef Landspítalans kemur fram að lyfjabrunnur sé lítið kringlótt málmhylki sem komið er fyrir undir húð. Við hylkið er tengdur örmjór leggur sem þræddur er inn í bláæð í brjóstholi. Á hylkinu er himna úr plastefni sem hægt er að stinga í gegnum. Í lyfjabrunninn er hægt að gefa lyf, vökva, næringu og blóðhluta. Einnig má nota hann til blóðsýnatöku þegar ekki er unnt að taka blóð með hefðbundinni aðferð.
Aðspurð um hvort tækið sjáist undir húðinni svarar Þórunn því neitandi. „Það er aðallega örið sem sést og börn eru stundum spurð út í það. Hjá syni mínum er smáblámi í húðinni þar sem lyfjabrunnurinn er.“
Bergrún Íris Sævarsdóttir skapar Míu með frábærum teikningum sínum.
Hvött til að skrifa bók
Þegar kom að lokaverkefninu í sjúkraliðanáminu hjá Þórunni óskaði hún eftir að fá að tengja það við andlega og líkamlega heilsu barna sem fá lyfjabrunn og var það auðsótt. „Ég skrifaði lokaverkefnið um þetta ferli og breytinguna á mínu barni en það létti allt fyrir hann að fá lyfjabrunninn.“
Þórunn fékk góða einkunn fyrir lokaverkefnið. „Þá kom sú hugmynd að gera verkefnið að bók og kennarinn var duglegur að hvetja mig til þess.“
Bergrún Íris Sævarsdóttir teiknaði mynd fyrir lokaverkefnið og kom engin önnur en hún til greina að sögn Þórunnar þegar kom að því að myndskreyta bókina. „Hún teiknaði myndir og hjálpaði okkur með Zebrabörn og var ein teiknara í dagatalinu sem við gáfum út fyrir tveimur árum. Ég var svo ánægð með samstarfið við Bergrúnu, hún er svo heilsteypt og flott og tók vel í hugmyndina að bókinni um Míu og er spennt fyrir þessu.“
Þórunn og yngri sonur hennar, Erik Valur, fundu myndir af börnum á Netinu sem þeim fannst krúttleg. „Þetta barn er með krúttlegt hár, annað með frekjuskarð og svo framvegis. Bergrún blandaði þeim síðan saman eftir hugmyndum okkar. Bókin um Míu er tilbúin í höfðinu á mér og fyrstu drög eru komin til Bergrúnar og við erum búnar að hittast og setja hana upp,“ segir Þórunn, sem leggur áherslu á að vanda til verka.
Bergrún Íris Sævarsdóttir teiknaði mynd fyrir lokaverkefnið og kom engin önnur en hún til greina að sögn Þórunnar þegar kom að því að myndskreyta bókina.
„Við viljum hafa hana vel unna þar sem hún er fyrir börn upp að 18 ára aldri, ég vil frekar gera hana vel úr garði en flýta mér. En við stefnum að útgáfu næsta vor. Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna hefur styrkt okkur og Prentmiðlun mun styðja okkur líka,“ segir Þórunn en hún er að leita fleiri styrkja svo að útgáfan verði að veruleika.
Mía og afi Óli. Í bókinni á Mía trúnaðarvin í Óla afa sínum, sem byggður er á alvöruafa Óla, afa eiginmanns Þórunnar Evu. „Hann lést sumarið 2018 og söknum við hans mikið. Afi Óli var einstakur maður.“
Börn með lyfjabrunn fá bókina að gjöf
„Þetta er þekkt en ekki rosalega algengt,“ svarar Þórunn aðspurð um hversu mörg börn fái lyfjabrunn á ári. „Kannski að meðaltali 20 börn á ári, ég er þó ekki með nákvæmar tölur, en eins og í fyrra greindust mörg börn með krabbamein.
„Öll börn sem fá lyfjabrunn munu fá bókina að gjöf frá okkur, annaðhvort hjá sínum lækni eða á Landspítalanum.“
Öll börn sem fara í krabbameinsmeðferð fá lyfjabrunn í byrjun meðferðar og svo er alltaf eitt og eitt barn sem þarf lyfjabrunn, sérstaklega börn sem sjá fram á margar lyfjagjafir eða blóðprufur, eða börn sem eiga við meltingarvandamál að stríða sem fá lyfjabrunn til að dæla inn næringu,“ segir Þórunn.
„Öll börn sem fá lyfjabrunn munu fá bókina að gjöf frá okkur, annaðhvort hjá sínum lækni eða á Landspítalanum, við erum ekki alveg búnar að útfæra það. En svo er mikill áhugi fyrir bókinni þannig að við munum líklega selja hana líka.“
Aðgerðasinninn Greta Thunberg kom, sá og sigraði heimsbyggðina með eldmóð sínum og baráttuanda. Eins og við var að búast hefur hún í kjölfarið verið nídd og vanvirt á samfélagsmiðlum og í fjölmiðlum. Gagnrýnendur segja hana strengjabrúðu, lygara, ófríða og geðveika. En hún heldur ótrauð áfram.
„Þegar hatarar tala um útlitið þitt eða að þú sért öðruvísi þá þýðir það að þeir hafa ekkert annað að tala um. Og þá veistu að þú ert að sigra!“ sagði aðgerðasinninn Greta Thunberg á Twitter í byrjun mánaðarins, sem svar við þeirri gagnrýni sem hún hefur mætt frá því hún hóf mótmæli gegn hamfarahlýnun fyrir um ári.
Í kjölfar ræðu hennar á þingi Sameinuðu þjóðanna á mánudag, þar sem hún las yfir hausamótum leiðtoga heims, hefur svívirðan sem hún hefur mátt þola í netheimum og víðar aukist til muna. Á samfélagsmiðlum hefur Thunberg, sem er 16 ára, verið kölluð hóra og strengjabrúða, ýmist foreldra sinna eða valdamikilla hagsmunaaðila, og í fjölmiðlum hefur hún verið sögð geðveik vegna Asperger-greiningar sinnar og sökuð um að valda heilli kynslóð barna vanlíðan með staðhæfingum sínum um loftslagsvána.
„Þegar hatarar tala um útlitið þitt eða að þú sért öðruvísi þá þýðir það að þeir hafa ekkert annað að tala um. Og þá veistu að þú ert að sigra!“
„Þið hafið stolið draumum mínum og barnæsku með innantómum orðum ykkar,“ sagði hún á þinginu eins og frægt er orðið. „Augu allra framtíðarkynslóða eru á ykkur. Og ef þið veljið að bregðast okkur þá segi ég: við munum aldrei fyrirgefa ykkur,“ sagði Thunberg, sem sigldi á umhverfisvænum bát yfir Atlantshafið til að flytja ræðu sína. Flestir hlóðu lofi á hinn unga eldhuga, sem á milljónir aðdáenda um allan heim, en aðrir voru fljótir að finna að afdráttarlausri nálgun Thunberg, sem hefur ítrekað að hún sé aðeins að benda á vísindalegar staðreyndir.
Scott Morrison, forsætisráðherra Ástralíu, sagðist skilja að umræðan um loftslagsbreytingar vekti sterkar tilfinningar en ítrekaði að það væri mikilvægt að setja hlutina í samhengi og fullvissa ungu kynslóðina um að framtíðin væri björt. „Ég vil ekki að börnin okkar séu full kvíða vegna þessara mála,“ sagði hann meðal annars, spurður um ræðu Thunberg á miðvikudaginn. Morrison hafði áður lýst yfir áhyggjum vegna skrópmótmæla Thunberg og kallaði í fyrra eftir „aukinni mætingu í skóla, minni aðgerðaisma.“
Margir gagnrýnendur voru orðljótari. Michael Knowles, álitsgjafi hjá Fox News, kallaði Thunberg „andlega veikt sænskt barn“.
Stjórnmálaspekingurinn Dinesh D‘Souza gekk jafnvel lengra og birti tvær myndir hlið við hlið á Twitter; eina af Thunberg með flettur í hárinu og aðra af ljóshærðri stúlku, sömuleiðis með fléttur, með nasistafánann blaktandi í bakgrunni.
Breski fjölmiðlamaðurinn Piers Morgan sagði Thunberg hafa rétt fyrir sér um þróunina í loftslagsmálum en lét að því liggja að eldmóður hennar væri afleiðing Asperger-heilkennisins, sem hún var greind með fyrir um fjórum árum. „Hvað vísindi varðar er ég sammála henni: loftslagsbreytingar eru raunveruleg og yfirvofandi ógn og leiðtogar okkar verða að gera meira til að berjast gegn þeim. En dómsdags orðræða hennar hefur valdið ofsahræðslu hjá milljónum ungra einstaklinga, upp að því marki að umhverfiskvíði er að aukast svo um munar,“ sagði Morgan í Daily Mail.
„Ég segi bara það sem er nauðsynlegt að segja.“
Verst hefur umræðan verið á samfélagsmiðlum, eins og dæmin hér til hliðar sýna.
Thunberg virðist hafa þykkan skráp. Hún hefur staðfastlega neitað því að hún gagni erinda fullorðinna og skaut listilega til baka á Donald Trump Bandaríkjaforseta þegar hún gerði kaldhæðnislega lýsingu hans að sinni á Twitter: „Hamingjusöm stúlka sem hlakkar til bjartrar og dásamlegrar framtíðar.“
Telja má líklegt að Thunberg sé allt of önnum kafin til að velta sér upp úr gagnrýninni en eins manns mótmælin sem hún hóf fyrir framan sænska þinghúsið í fyrra hafa nú vaxið í milljóna fjöldahreyfingu. Fjórar milljónir manna tóku þátt í skrópmótmælum síðasta föstudag og samkvæmt Twitter-aðgangi Thunberg hafa 6.383 viðburðir í 170 löndum verið skipulagðir í dag. Þá hafa fjölmiðlar greint frá því að Thunberg sé uppáhald veðbankanna til að hljóta friðarverðlaun Nóbels. Sjálf hefur hún gert lítið úr sínu framlagi og segir raunar mest lítið utan sviðsljóssins, eins og viðmælendur hennar hafa tekið eftir. „Ég segi bara það sem er nauðsynlegt að segja.“
Hér fyrir neðan má sjá brot af því sem tíst hefur verið um Gretu Thunberg að undanförnu.
800,000 missing children a year just in the US. The majority murdered and or trafficked. Tangible evidence it is happening in politics and Hollywood. Yet we are talking about a Swedish teenager that parrots her antifa moron parents about faux climate change? Wake up people!
