Þingkosningarnar í Bandaríkjunum síðastliðinn þriðjudag voru um margt sögulegar og munu hafa víðtæk áhrif á þróun mála í landinu næstu árin. Í raun stendur hvorugur flokkur uppi sem sigurvegari. Demókratar hirtu meirihlutann af repúblíkönum í fulltrúadeildinni á meðan þeir síðarnefndu juku við meirihlutann í öldungadeildinni. Þetta var allt saman í kortunum fyrir kosningar. Donald Trump getur bent á að þeir þingmenn sem fylgja hans stefnu hafi notið velgengni á meðan demókratar fá fjölmörg tækifæri til að gera forsetanum lífið leitt næstu tvö ár, þótt niðurstaðan sé nokkuð undir væntingum þeirra. En það var fleira undir en bara þingsæti, líkt og rakið er hér að neðan. Kosið var um breytingar sem eflaust munu hafa meiri og varanlegri áhrif til framtíðar litið heldur en þingmannaskipan þetta tiltekna kjörtímabil.
Fullt af alls konar
Þetta voru kosningar kvenna. Fjöldi kvenna í framboði hefur aldrei verið meiri og aldrei hafa fleiri konur verið kjörnar til áhrifa, bæði í Washington og ríkisþingunum. Hin 29 ára Alexandria Ocasio-Cortez sigraði í kjöri til fulltrúadeildar í New York og varð þar með yngsta konan í sögunni til að gegna þingmennsku. Konur voru sömuleiðis sagðar áhrifamesti kjósendahópurinn í aðdraganda kosninga. Jared Polis, demókrati frá Colorado, varð fyrsti samkynhneigði (opinberlega) ríkisstjórinn í sögu Bandaríkjanna, fyrstu múslimakonurnar náðu kjöri sem og fyrstu konurnar af ætt frumbyggja.
Klofnari en nokkru sinni fyrr
Niðurstaðan sýnir að Bandaríkin eru klofnari en nokkru sinni fyrr. Grasrót flokkanna og hugmyndafræði er eins ólík og hugsast getur og endurspeglaðist þetta í kosningabaráttunni. Demókratar herjuðu á konur, minnihlutahópa og yngstu kynslóðina í borgum og úthverfum á meðan repúblíkanar töluðu til hvítra karlmanna og íbúa í dreifbýli. Í öllum þessum hópum var metkosningaþátttaka. Þetta er bara upptakturinn að því sem koma skal fyrir forsetakosningarnar 2020 þar sem Trump mun sækjast eftir endurkjöri. Strax eftir kosningar sendi hann tilvonandi frambjóðendum þau skilaboð að ef þeir spila með honum muni þeim farnast vel.
Baráttan fyrir 2020 er hafin
Kosningarnar voru prófraun fyrir þá demókrata sem freista þess að bjóða sig fram gegn Donald Trump að tveimur árum liðnum. Eftir úrslit þriðjudagsins er staldrað við nafn tveggja kvenna sem unnu góða sigra. Annars vegar Amy Klobuchar sem vann stórsigur í Minnesota og Kirsten Giliband frá New York en báðar eiga þær digra sjóði úr kosningabaráttunni. Sherrod Brown kom sterkur út úr Ohio og er þegar farinn að gæla við framboð en þrjár vonarstjörnur flokksins urðu fyrir tjóni, Andrew Gillum, Stacey Abrams og Beto O´Rourke. Af þessum er O´Rourke líklegastur en hann fór nærri því að fella Ted Cruz í Texas.
Marijúana-byltingin heldur áfram
Samhliða þingkosningum er kosið um fjölda annarra málefna. Þannig var marijúana lögleitt í þremur ríkjum Bandaríkjanna. Í Michigan var sala á efninu til einkanota gefin frjáls á meðan Missouri og Utah lögleiddu marijúna í lækningaskyni. Orkufyrirtæki unnu einnig stóra sigra. Í Colorado tókst þeim að koma í veg fyrir bann gegn olíuborun á stórum svæðum í ríkinu, kjósendur í Washington komu í veg fyrir kolefnisgjöld á stórnotendur og í Arizona var felld tillaga um hlutfall sjálfbærrar orku. Orkufyrirtækin eyddu tugum milljóna dollara í þessa kosningabaráttu. Þá munu yfir milljón manns í Flórída bætast á kjörskrá eftir að íbúar þar samþykktu að veita fólki á sakaskrá kosningarétt að nýju. 9% kosningabærra manna í Flórída eru á sakaskrá, að stórum hluta eru þeir úr minnihlutahópum.
Kári Valtýsson er ungur lögfræðingur sem í gær sendi frá sér sína fyrstu skáldsögu sem nefnist Hefnd. Umfjöllunarefnið er nýjung í íslenskri skáldsagnaflóru því sagan fjallar um Íslending sem gerist byssubófi í villta vestrinu á árunum eftir þrælastríðið í Bandaríkjunum.
„Þetta er saga sem byrjar 1866 í Reykjavík og segir frá ungum manni sem kemur sér í vandræði og þarf að flýja til Ameríku,“ segir Kári spurður um söguefnið. „Þar fær hann vinnu við að leggja járnbrautarteina í villta vestrinu og smám saman leiðist hann út í að verða byssubófi.“
Kári segist hafa skrifað lengi og fengið alls konar hugmyndir sem hafi komið og farið en svo var það árið 2015 sem hugmynd festist í hausnum á honum og neitaði að hverfa.
„Ég hafði lengi velt því fyrir mér hvað hefði verið svo hræðilegt á Íslandi á þessum tíma að fjöldi fólks hafi flúið til Ameríku,“ segir hann. „Ég lagðist í að skoða heimildir og lesa gömul tímarit eins og Þjóðólf, leitaði á söfnum og fann ritgerð eftir Þórberg Þórðarson þar sem hann tók viðtöl við fólk sem var uppi á þessum tíma. Mér fannst þetta svo ótrúlega forvitnilegt að ég fór lengra með þetta og fór að spá í hvað hefði verið að gerast í Bandaríkjunum á þessum tíma. Það var ekkert lítið spennandi, þrælastríðinu nýlokið og verið að reyna að tjasla samfélaginu saman á meðan frægir útlagar og byssubófar óðu uppi. Þetta kveikti í mér og mér datt í hug að búa til sögu um gaur sem þarf að láta sig hverfa af landi brott og flytjast vestur um haf þar sem hann endar á að verða byssubrandur.“
Hollywood-legur hasar og íslenskur veruleiki
Kári segist hafa séð þarna raunhæfa leið til að skrifa óraunhæfa sögu enda hafi hann lengi verið aðdáandi vestra, bæði í kvikmyndum og bókmenntum.
„Maður var ekkert kúreki á öskudaginn þegar maður var lítill að ástæðulausu,“ segir hann og hlær. „Það hefur alltaf blundað í mér áhugi fyrir þessu tímabili og hann hefur bara aukist með árunum. Ég hef lesið mikið af bókum Elmores Leonard, sem fyrir utan að skrifa vestra skrifaði handritin að Jackie Brown og Get Shorty, og svo eru tvær síðustu myndir Quentins Tarantino vestrar sem enn juku áhugann.“
Spurður hvort hann hafi kannski legið í Morgan Kane sem strákur neitar Kári því en segir Hollywood kannski eiga stærstan þátt í því að viðhalda þessum vestraáhuga. En er Hefnd skrifuð í Hollywood-stíl?
„Já og nei,“ segir Kári hugsi. „Hún er náttúrlega full af hasar, sem er kannski innblástur frá Hollywood. Það eru vondir kallar og góðir kallar og margt í mjög hefðbundnum anda vestranna en hins vegar held ég ekki að neinn hafi látið sér detta í hug að láta það ganga upp að setja Íslending í þessar aðstæður. Það sem er ekki Hollywood-legt við söguna eru kaflarnir um Ísland, sem eru stór hluti bókarinnar. Þar er ekki mikil vestrastemning en mér fannst það mjög skemmtilegt og forvitnilegt að skoða það.“
Er söguhetjan þá að rifja upp hvernig lífið var heima á milli þess sem hann er að skjóta fólk?
„Nei, þetta er línuleg frásögn,“ segir Kári. „Bókin byrjar reyndar með skotbardaga á sléttunum í Bandaríkjunum en svo fáum við að vita hvernig söguhetjan komst þangað, hverfum til baka og lærum hvernig lífið hefur leikið hann þangað til hann kemst á þennan stað. Svo heldur sagan af honum í villta vestrinu áfram.“
Skrifar í staðinn fyrir sjónvarpsgláp
Kári er þrjátíu og þriggja ára lögfræðingur í fullu starfi. Ólst upp á Akureyri en býr nú í Vesturbænum í Reykjavík með eiginkonu og tveimur ungum börnum. Hvenær hefur hann tíma til að setjast niður og skrifa í þeim aðstæðum?
„Þetta er spurning sem ég fæ mjög oft frá vinum mínum,“ segir hann hlæjandi. „Mjög góð spurning, í rauninni. Ég nota kvöldin í að skrifa. Sest við skriftir í staðinn fyrir að horfa á bíómyndir eða þætti eða hanga á Facebook. Maður tekur bara kvöldin í þetta þegar maður er í stuði. Ég les alltaf á kvöldin áður en ég fer að sofa og síðustu ár hefur sá lestur verið á heimildum sem tengjast þessum tíma.“
Ungir höfundar kvarta oft yfir að erfitt sé að koma sér á framfæri með fyrstu bók, var það ekkert vandamál fyrir Kára?
„Það var strax áhugi á söguefninu hjá fleiri en einum útgefanda,“ segir hann. „En maður er náttúrlega nýr höfundur og það fylgir því áhætta að gefa út bækur eftir alls óþekkta höfunda, tala nú ekki um einhvern sem er nógu klikkaður til að skrifa íslenskan vestra. En Tómas útgefandi hjá Sögum útgáfu stökk strax á þetta og fannst þetta bara helvíti flott, þannig að áður en ég vissi af var ég búinn að skrifa undir útgáfusamning og setja allt á fullt. Það er bara frábært, enda gamall draumur minn að rætast.“
Ekki gott að verða tæklaður
Bókin kom í búðir í gær, hvernig líður Kára með það að vita til þess að nú fari fólk að lesa hana og leggja á hana mat? Kvíðir hann fyrir?
„Þetta leggst ágætlega í mig,“ segir hann kokhraustur. „Það er auðvitað kvíðablandið að hugsa til þess að einhver sé að lesa bókina mína, en líka ánægjulegt og forvitnilegt þannig að ég er í rauninni bara fullur þakklætis. Ef einhverjum mislíkar bókin þá er það bara partur af ferlinu, það eru aldrei allir sáttir. Ég er mjög glaður með bókina, stend með henni alla leið og vona bara að þetta leggist vel í fólk.“
Og þú munt ekkert fara á taugum þótt gagnrýnendur tæti bókina í sig?
„Það verður ekkert góður dagur ef maður verður tæklaður, ef ég má orða það þannig,“ segir Kári sposkur. „En maður þarf bara að arka í gegnum það eins og annað í lífinu. Það er auðvitað ekki draumur rithöfundar að fá dóm þar sem bókin er tætt niður, það væri miklu meira gaman að fá góða rýni, en við vonum það besta bara.“
Leikkonan Auður Finnbogadóttir sem gengur undir listamannsnafninu Audi Finn erlendis hefur náð góðum árangri í Hollywood undanfarið ár og var nýlega valin besta leikkonan á bandarísku kvikmyndahátíðinni Festigious Film Festival í Los Angeles.
„Ég skal alveg viðurkenna það að ég átti nú einhvern veginn ekki von á þessu því þarna voru margir frábærir leikarar tilnefndir. En þetta er klárlega mikill heiður og það að svona virtir gagnrýnendur og dómarar skuli á endanum hafa valið mig er kannski ákveðin staðfesting á því að maður sé á réttri hillu í lífinu,“ segir Auður Finnbogadóttir í samtali við Mannlíf en hún var nýverið valin besta leikkonan á bandarísku kvikmyndahátíðinni Festigious Film Festival í Los Angeles.
Verðlaunin eru veitt fyrir framúrskarandi leik aðalleikkonu í sjálfstæðri („indie“) kvikmynd og komu þau í hlut Auðar fyrir leik hennar í No Surprises, dramatískri stuttmynd sem fjallar um gifta konu sem verður barnshafandi eftir fyrrverandi elskhuga sinn og ákveður að eiga barnið.
„Þetta er klárlega mikill heiður og það að svona virtir gagnrýnendur og dómarar skuli á endanum hafa valið mig er kannski ákveðin staðfesting á því að maður sé á réttri hillu í lífinu.“
Auður segir hlutverkið hafa verið krefjandi og töluvert frábrugðið því sem hún hefur fengist við fram til þessa, en síðastliðið ár hefur hún verið að leika í þáttum, stuttmyndum og kvikmyndum í Bandaríkjunum og því aldrei að vita nema einhverjir íslenskir áhorfendur kunni að hafa barið leikkonuna ungu augum án þess að gera sér grein fyrir að þar væri Íslendingur á ferð.
„Hérna heima hef ég mest verið að leika á sviði og talsetja teiknimyndir eins og Barbie og Monster High en úti hef ég aðallega verið að leika í fantasíum og kómedíum í þáttum og er oft „tæpköstuð“ í hlutverk fyndnu ljóskunnar eða einhverra ævintýrapersóna. Er t.a.m. að leika um þessar mundir í annarri seríu af vinsælum ævintýraþáttum á YouTube, WitchHaven, þar sem ég fer með aðalhlutverkið,“ nefnir hún sem dæmi.
„Þannig að það var spennandi að fá að spreyta sig á einhverju allt öðru en maður hefur verið að gera hingað til, á hlutverki sem krafðist þess að ég sýndi á mér nýjar hliðar.“
Fékk hlutverkið upp í hendurnar
Auður segir hlutverkið í No Surprises jafnframt það fyrsta sem hafi boðist sem var skrifað sérstaklega með hana í huga. Hún hafi ekki einu sinni þurft að mæta í leikprufur heldur fengið handritið í hendurnar, nokkuð sem sé draumur allra leikara og alls ekki sjálfsagður hlutur.
„Hérna úti þurfa leikarar oft að hafa mikið fyrir því að landa hlutverki sem þeim líst vel á. Senda framleiðendum myndbönd með sjálfum sér eða sækja um að komast í leikprufur,“ útskýrir hún og segir að það sé nokkuð sem hún þekki vel af eigin raun þar sem hún hafi þurft að leggja mikið á sig til að komast á þann stað sem hún er í dag. Það sé eiginlega ótrúlegt að eftir aðeins eitt ár í bandaríska kvikmyndabransanum skuli framleiðendur vera farnir að hafa samband að fyrra bragði og boða hana í prufur.
Spurð hvernig það sé eiginlega fyrir unga leikkonu frá Íslandi að fóta sig í Hollywood segir Auður að þetta sé stór bransi þarna úti, miklu stærri en á Íslandi og uppfullur af tækifærum en hann sé harður líka. „T.d. er mjög erfitt að vera fjarri fjölskyldunni á Íslandi þótt maður heimsæki hana annað slagið og eigi í reglulegum samskiptum við hana á Netinu. Þetta er náttúrlega bara allt öðruvísi lífsstíll en flestir þekkja, þessi bransi hérna úti. Sjálf nýt ég þess að mæta í prufur og á alls konar kvikmyndatengda viðburði en það er einmitt mikilvægt að reyna að hafa gaman af hlutunum og gleðjast t.d. eins og þegar maður landar hlutverki eða þegar maður vinnur óvænt til verðlauna á hátíð eins og Festigious Film Festival. Það skiptir svo miklu að halda í jákvæðnina ef maður ætlar að endast í þessum bransa.“
„Þetta er náttúrlega bara allt öðruvísi lífsstíll en flestir þekkja, þessi bransi hérna úti.“
Spennandi verkefni fram undan
En telur hún að umrædd verðlaun muni opna fleiri dyr í Hollywood? „Ég get alla vega ekki geta kvartað undan verkefnaskorti,“ segir hún og hlær. „Fram undan eru t.d. áframhaldandi tökur á WitchHaven og tökur á annarri seríu af The Let Down, „hermannaþáttum“ þar sem ég fer með stórt hlutverk og sem hafa verið sýndir við miklar vinsældir á straumsveitunni VETTv. Þá er ég líka að fara að leika í myndinni Serpentine upp úr áramótum á móti leikaranum Daniel Gregory Feuerriegel, sem lék m.a. í myndinni Pacific Rim og þáttunum Spartacus. Þannig að það er alveg nóg að gera hjá mér.“
Það er nú ekki beint að heyra að þér leiðist erillinn og vinnuálagið í Hollywood? „Nei, síður en svo,“ segir hún glöð. „Ég er í heildina mjög sátt.“
Elías Haraldsson, löggiltur fasteignasali hjá 450 Fasteignasölu, er hrifinn af ferska loftinu, rökkrinu, kertaljósunum og rómantíkinni sem fylgir vetrinum. Uppáhaldsinnanhússarkitektinn hans er Berglind Berndsen.
Hvað heillar þig mest við starfið?
„Ég held að það sé þessi fjölbreytileiki og samskipti við fólk á öllum aldri. Að hafa milligöngu um kaup og sölu fasteigna getur verið mjög skemmtilegt, sérstaklega þegar allt gengur upp og kaupendur og seljendur eru ánægðir. En það getur líka verið mjög krefjandi að leysa úr málum þegar allt gengur ekki alveg upp, eins og til dæmis gallamál og fleira og þá er mjög gott að hafa góða og langa starfsreynslu.“
Geturðu lýst hefðbundnum vinnudegi hjá þér?
„Hann er nú mjög breytilegur í þessum bransa. Þú ert í raun og veru alltaf í vinnunni eftir að farsíminn varð svona ofboðslega sterkur og mikilvægur. En auðvitað reynir maður að stjórna sínum tíma eins og allt venjulegt fólk. Sérstaklega þegar maður hefur unnið við þetta í þrjátíu ár. En ég reyni að byrja snemma, fer í ræktina í hádeginu, nema á miðvikudögum, þá hitti ég gamla félaga mína úr Val í hádegisverð. Svo er það misjafnt hvað ég er lengi að, það fer allt eftir því hvað er mikið að gera til dæmis opin hús, skoða, sýna og fleira.“
Hvað finnst þér gera heimili að heimili?
„Þegar ég finn persónulega strauma þegar ég geng inn á heimili, eins og fjölskyldumyndir uppi á veggjum, hlýlega liti, persónulega muni og notaleg húsgögn.“
Geturðu lýst þínum stíl?
„Ég veit ekki hvort ég hafi einhvern sérstakan stíl. Mér finnst gaman að eiga falleg og vönduð húsgögn í bland við eitthvað einfalt og ódýrt, eins og IKEA-vörunar sem alltaf er hægt að skipta reglulega út fyrir eitthvað annað. Svo finnast mér myndir á veggjum skipta máli.“
Áttu uppáhaldsarkitekt?
„Engan alveg uppáhalds enda margir mjög góðir og alltaf spurning um hvaða tímabil ræðir, en Guðjón Samúelsson teiknaði margar mjög fallegar byggingar. En hvað varðar innanhússarkitekt held ég að það sé Berglind Berndsen.“
Áttu uppáhaldshönnuð?
„Ég veit það ekki, það eru svo margir góðir og erfitt að draga einhvern einn út. En ætli það sé ekki bara konan mín heitin, hún var ótrúlega sniðug og klár að raða saman fallegum hlutum gömlum og nýjum í bland með skemmtilegum og hlýlegum litum.“
Hvað hefur þig alltaf dreymt um að eignast en ekki eignast hingað til?
„Ég væri alveg til í að eiga lítið, fallegt hús í Montenegro (Svartfjallalandi). Þar er mikið af fallegum fjöllum til að stunda skíðamennsku og góðar gönguleiðir svo ég tali nú ekki um frábærar fallegar strendur og sólin er þar oft á lofti.“
Uppáhaldsliturinn?
„Ég á engan uppáhaldslit, það skiptir svo miklu máli hvernig litum er raðað saman. Kannski er einhver litur ekkert sérstaklega fallegur þegar maður horfir á hann en þegar hann er í réttri litasamsetningu er hann mjög flottur. Þetta á bæði við fatnað og húsnæði.“
Hvar líður þér best?
„Ég held bara heima hjá mér og innan um fjölskyldu og vini. Mér líður líka ótrúlega vel í sumarfríi að slappa af á einhverri sólarströnd á góðu hóteli.“
Hvað heillar þig mest við veturinn?
„Ferska loftið, rökkrið, kertaljósin og rómantíkin. Það kemur líka annar bragur yfir allt. Sumarfríin búin, haustið hverfur á braut, skólarnir komnir í fastar skorður, margir með ný markmið í ræktinni og matarræði.“
Svalasti veitingastaðurinn á Íslandi í dag?
„Ég hef farið mjög lítið út að borða upp á síðkastið en það eru margir mjög góðir veitingastaðir til um allt land en ég fór síðast á Skelfiskmarkaðinn og hann var mjög góður.“
Er einhver byggingarstíll sem heillar þig meira enn annar?
„Já, örugglega, ég veit bara ekki hvað hann heitir. Ég hef séð mörg falleg hús í mismunandi byggingarstíl, en mér finnast ávallt vel teiknuð og vel skipulögð funkis-hús falleg. Svo skiptir lóðin alltaf mjög miklu máli og hvernig hús og byggingarstíll njóta sín.“
Að lifa lífinu lifandi er að … lifa núna og njóta þess. Vera þakklátur fyrir að hafa góða heilsu og geta gert allt sem maður vill. Það er það mikilvægasta í lífinu. Það er hægt að kaupa ýmislegt fyrir peninga í lífinu en ekki heilsuna. Þekki það af eigin raun.
Tæknirisinn Apple kynnti á dögunum nýjustu útgáfurnar á MacBook Air, Mac Mini, iPad Pro og Apple Pencil, þar sem fagurfræðin, gæðin og notagildið fara vel saman. Ávallt tekst þeim að gera enn betur og hönnunin skilar sínu. Við heimsóttum Björgvin Þór Björgvinsson, verslunarstjóra Epli.is, og kynntum okkur það nýjasta frá Apple, nýjustu fítusana og útlit.
Apple tók aðeins öðruvísi vinkil á kynninguna sína, sem var haldin í fyrsta skipti í New York. Þar var fyrst og fremst einblínt á sköpunargáfu og vinnslugetu sem tengist notkun Apple-tækjanna, sem listamenn víðast hvar hafa nýtt sér frá því að fyrsta Apple-tölvan kom á markaðinn. Í framhaldi af því voru nokkrar nýjungar kynntar, eins og glæný Mac mini, MacBook Air og svo iPad Pro sem er algjörlega endurhannaður. Getur þú sagt okkur hvað nýjasta útgáfan á MacBook Air hefur fram yfir þá eldri? „Nýja MacBook Air hefur fengið nýjan og kristaltæran Retina-skjá með enn meiri skerpu, upplausn og betri liti. Hún er orðin léttari og nettari með 13,3 skjá. Þar að auki er vinnslugeta hennar enn meiri með nýjustu kynslóð Intel-örgjörva. Ein skemmtileg nýjung er að tölvan hefur Touch ID, eða fingraskanna, þannig að þægilegt er fyrir notandann að komast hratt og örugglega inn á tölvuna án þess að slá inn lykilorðið. Apple leggur mikla áherslu á öryggismál og eru gögnin dulkóðuð með háum öryggisstöðlum þannig að erfitt er fyrir aðra að komast að gögnunum.“
Nýjasta útgáfan af MacBook Air draumur fyrir nemendann
Kemur MacBook Air í nýjum litum eða með nýrri áferð? „Margir viðskiptavinir okkar hafa einmitt verið mjög spenntir fyrir að fá MacBook Air í litum og nú fást þær í fallegum gull- og dökkgráum lit. Hún verður einnig fáanleg í hinum klassíska lit, silfur.“
Er nýja MacBook Air draumaeintakið fyrir nemendann? „Ef ég væri að fara að fjárfesta í fartölvu, yrði þessi klárlega fyrir valinu. Ég hef notað MacBook Air sem vinnutölvu í meira en sjö ár og er alsæll. Ekki skaðar að rafhlaðan endist í allt að tólf klukkustundir og er því án efa draumavél fyrir nemendur og í raun alla sem vilja flottustu fartölvuna í dag.“
Mac Mini á stærð við bók
Hverjir eru helstu kostir við Mac Mini og hvað hefur bæst við? „Mac Mini er í raun og veru „turntölvan“ frá Apple, nema að það fer ekkert fyrir henni, hún er á stærð við bók, og er einnig ótrúlega öflug. Apple setti alla nýjustu tæknina í þennan litla kassa og hægt að fá hana í alls kyns útfærslum. Hún hentar því bæði fyrir hinn almenna notanda og þá kröfuhörðu.“
Þriðja kynslóð iPad Pro og Apple Pencil mögnuð upplifun
Hverjar eru helstu nýjungarnar sem hafa orðið á nýjasta iPad Pro? „Ný hönnun og hraðvirkari en 92% af öllum fartölvum á markaðnum. En þar að auki er búið að minnka rammann í kringum skjáinn, fjarlægja fingrafaraskannann og setja Face ID. Þannig tókst Apple að gera hann nettari, en samt stækka skjáinn á minnstu útgáfunni. Þessi nýi þriðju kynslóðar iPad Pro er sá allra öflugasti sem Apple hefur framleitt og auðvelt er að vinna þung verkefni á hann. Full útgáfa Photoshop er væntanleg í byrjun næsta árs sem mun vinna fullkomlega vel með nýja iPad Pro. Nýr penni var einnig kynntur, en hann smellur á hlið tækisins með segli og hleður sig þannig.“
Vinsældir iPad Pro eru að aukast jafnt og þétt. „Það hefur sýnt sig að iPad er í auknum stíl að koma í stað tölvunnar. Tækniþróunin á þessum tækjum hefur tekið svo stórt stökk síðastliðin ár, en þar má þakka að Apple er bæði hugbúnaðar- og tækjaframleiðandi og nær þannig að gera ótrúlega hluti með góðri samvinnu beggja hluta. Þá er ég að meina rafhlöðuendingu, afl og notendaviðmót. iPad Pro hefur verið ótrúlega vinsæll hjá okkur og salan eykst ört,“ segir Björgvin.
Hverjir eru helstu kostir Apple Pencil fyrir iPad Pro? „Fyrst og fremst er nákvæmnin og upplifunin mögnuð. Þetta er jafnnáttúrulegt og að nota penna á blað, nema að þú hefur öll tólin á einum stað. Ég veit að notendur elska að nota hann í alls kyns verkefni, sumir til að teikna og aðrir einfaldlega til að skrifa niður glósur eða inn á PDF-skjöl.“
Verða þessar tækninýjungar til þess að auka vinsældir iPad Pro enn frekar?
„iPad Pro er kominn til þess að vera. Þetta undratæki sem Apple kynnti 2009 verður bara betra með hverju ári. Ég held að bæði iPad Pro og hinn klassíski iPad verði mest notuðu tölvurnar í framtíðinni.“
iPad Pro kom á miðvikudaginn og seldist upp um leið, vörurnar rjúka því út jafnóðum og þær koma. „Við eigum svo von á MacBook Air og Mac mini aðeins seinna í mánuðinum. Við tökum við pöntunum strax í dag og sniðugt að gera slíkt vilji maður tryggja sér eintak fyrir jólin,“ segir Björgvin. „Ég mæli eindregið með að fólk komi og skoði þessi nýju mögnuðu tæki, en við ættum að fá sýningareintök bráðlega. Það er ótrúlegt hvað það hefur mikið að segja, sérstaklega iPad Pro og nýja pennann,“ segir Björgvin og er hinn glaðasti.
Myndir / Aldís Pálsdóttir og úr einkasafni Epli.is Í samstarfi við Epli.is
MARGT & MIKIÐ er verslun sem býður upp á fjölbreytt úrval af alls konar vörum. Má þar helst nefna leikföng, spil, púsl, þrautir og leiki, föndurvörur, ferðatöskur, tölvutöskur og útivistarbakpoka.
Hjá okkur finnur þú gjafir við öll tilefni, hvort sem það er sængurgjöf, afmælisgjöf, útskriftargjöf eða jólagjöf. Okkar helstu markmið eru að veita viðskiptavinum góða þjónustu og að allir finni eitthvað sem þeir eru ánægðir með. Við bjóðum upp á fjölbreytt vöruval af skemmtilegum og áhugaverðum vörum fyrir alla aldurshópa, þó svo mesta vöruvalið sé fyrir yngri kynslóðina.
Þroskaandi leikföng í sérflokki
Við erum með mikið úrval af þroskandi leikföngum sem reyna meðal annars á ímyndunarafl, samhæfingu og fínhreyfingar. Tréleikföngin koma að stærstum hluta frá franska framleiðandanum Janod sem margir þekkja. Við erum með fallega bangsa og tuskudýr fyrir þau allra yngstu frá Kaloo sem einnig er franskt vörumerki. Mjúku gúmmíleikföngin frá Rubbabu hafa verið mjög vinsæl og algjör nýjung á markaðinum.
Sköpun og ímyndunaraflið fær að njóta sín
Hjá okkur er frábært úrval segulkubba frá Magformers og Tileblox auk smellukubba frá Clickformers, Zoob og K´nex þar sem sköpun og ímyndunaraflið fær að njóta sín. Við erum einnig með baðleikföng og föndurvörur, svo sem alls konar skartgripagerð, styttugerð, perlur, leir og smíðadót. Púsláhugafólk ætti að geta gert sér glaðan dag hjá okkur með því að skoða fjöldann allan af púslum og fylgihlutum. Það sama á við um spilaunnendur því úrvalið er ekki minna þar.
Frábært úrval af vönduðum töskum frá Thule
Útivistabakpokar í mörgum stærðum og gerðum en það er mjög mikilvægt að velja rétta bakpokann miðað við hvern og einn einstakling, eftir því hvað á að nota hann í, eða allt frá stuttum gönguferðum upp í margra daga ferðalag. Starfsfólkið okkar hjálpar þér að velja rétta bakpokann sem miðast við þínar þarfir.
Ferðatöskurnar eru hannaðar með það að leiðarljósi að endast vel og veita þér þægindi á ferðalaginu. Sem dæmi má nefna eina af okkar vinsælli handfarangurstöskum sem bæði er hægt að nota sem hefðbundna ferðatösku en einnig sem bakpoka.
Bakpokar og hefðbundnar tölvutöskur eru til í miklu úrvali svo flestir ættu að geta fundið réttu töskuna fyrir sig. Alltaf er gert ráð fyrir hólfi fyrir bæði fartölvu og spjaldtölvu. Svokallaðar „2in1“-töskur eru alltaf að verða vinsælli en það eru töskur sem bjóða upp á þann möguleika að nota bæði sem bakpoka eða hliðartösku.
Verslunin verður bráðum eins árs og það er afar ánægjulegt að sjá sömu andlitin koma til okkar. Fólk er mjög hrifið að fjölbreyttu vöruvali og eyðir oft löngum stundum við að skoða og velja „réttu“ gjöfina.
Tíu prósent af allri sölu til Tógó
MARGT & MIKIÐ er staðsett á jarðhæðinni í Holtasmára 1, betur þekkt sem Hjartaverndarhúsið fyrir ofan Smáralind. En 10% af allri sölu rennur beint til barnahjálparsamtakanna SPES, sem reka barnaþorp í Tógó.
Myndir / Hákon Davíð Björnsson Í samstarfi við Nordic Games/Margt og mikið
Á síðustu árum hafa skilin milli stétta á Íslandi orðið skýrari. Það er tilfinnanlegur munur á þeim efnahagslega veruleika sem fólk á Íslandi býr í og bilið hefur breikkað eftir því að sem hagkerfið hefur styrkst.
Stétt fjármagnseigenda hefur aukið auð sinn hratt og örugglega og styrkt stöðu sína jafnt og þétt með tilheyrandi hraðri aukningu á umsvifum eigna þeirra.
Á sama tíma hefur staða lágtekjuhópa versnað umtalsvert sökum þess að dregið hefur úr bótagreiðslum til þeirra, skattbyrði þeirra aukist og húsnæðiskostnaður hefur hækkað hraðar en kaupmáttur launa þeirra hefur aukist. Þá þykir húsnæðisöryggi hinna verst settu ekki viðunandi og aðgengi þeirra að viðeigandi húsnæði hefur dregist saman.
Þessar tvær stéttir eru á sitt hvorum endanum á lífsgæðastiganum á Íslandi. Þar á milli er síðan stór millistétt sem hefur líka verið klofin í tvennt; í þá sem á fasteignir og og þá sem hefur ekki haft tök á því að eignast slíkar.
Niðurstaðan er togstreita milli stétta sem á sér fá fordæmi hérlendis, og birtist meðal annars í því sem nýir leiðtogar verkalýðshreyfingarinnar kalla stéttastríð.
Icelandair keypti WOW air í upphafi viku. Kaupverðið er langt frá því verði sem til stóð að fá fyrir helmingshlut í WOW air fyrir tæpum tveimur mánuðum. Um björgunaraðgerð var að ræða sem átti sér skamman aðdraganda.
Nú er beðið niðurstöðu áreiðanleikakönnunar og Samkeppniseftirlitsins til að hægt sé að klára kaup Icelandair á WOW air. Ekki er ljóst hvenær sú niðurstaða mun liggja fyrir.
Ljóst er þó að samkeppnisyfirvöldum verður gerð grein fyrir því að engin önnur staða hafi verið í kortunum til að halda starfsemi WOW air áfram. Aðrir kaupendur hafi ekki verið í myndinni og eina sem blasað hefði við að óbreyttu væri gjaldþrot.
Viðmælendur Kjarnans segja að það séu töluverð samlegðaráhrif sem skapist við kaupin á WOW air. Markaðsstarf síðarnefnda félagsins á netinu sé til að mynda mjög gott og bókunarkerfi þess hagkvæmt. En það býst enginn sem við er rætt við öðru en að seglin verði dregin verulega saman, vélum sem eru á leigu verði skilað og starfsfólki fækkað. Óhjákvæmilegt sé að flugmiðaverð fari í kjölfarið hækkandi.
Þá megi búast við því að uppstokkun verði á skipulagi innan Icelandair Group þegar og ef yfirtakan á WOW air gengur í gegn.
Hljómsveitin Lights on the highway kemur saman eftir nokkurra ára hlé og heldur tvenna tónleika milli jóla og nýjárs. Við heyrðum í Kristófer Jenssyni, söngvara bandsins, og hann sagði okkur meðal annars frá uppruna bandsins.
„Bandið varð til síðsumars 2003 þegar ég og Agnar Eldberg gítarleikari hittumst á Menningarnótt en við höfðum þekkst frá unglingsaldri. Ég hafði lánað honum Nirvana-vínylplötu mörgum árum áður, Come as you are-smáskífuna minnir mig, og það bar meðal annars á góma þetta kvöld,“ segir Kristófer. „Við vorum báðir á þeim tímapunkti í tónlistinni að við vorum að leita eftir nýjum verkefnum. Á þeim tíma hafði ég afnot af stúdíói hjá Skara og Junior, vinum mínum í Hafnarfirði, og stakk upp á að við mundum hittast og taka upp nokkur lög þar sem þeir voru að spila í útlöndum og plássið laust til afnota.“
Fundu trommara á Hróarskeldu
Agnar og Kristófer tóku upp fimm lög á tveimur kvöldum, þar á meðal þrjú ný lög sem urðu nánast til að staðnum. Þessi lög rötuðu svo öll á fyrstu plötu hljómsveitarinnar. Skömmu síðar gekk svo Karl Daði Lúðvíksson bassaleikari til liðs við þá og þeir byrjuðu að taka upp og spila sem acoustic-tríó undir nafninu Lights on the highway. „Hljómsveitin starfaði í talsverðan tíma þannig, ég og Aggi báðir á gítar og í söng og Kalli á bassann; alltaf órafmagnað. Við spiluðum á pínulitlum kaffihúsum út um alla Reykjavík og þá hafði myndast skemmtilegur hópur af tónlistarfólki sem var á svipaðri línu og spilaði oft saman á þessum tíma, Tenderfoot, Indigo, Pétur Ben, Moody Company og fleiri. Við vorum alltaf með í bakhöndinni að finna okkur trommara og hann fannst fyrir tilviljun á Hróaskelduhátíðinni í Danmörku 2004 þar sem ég og Halli lentum saman í tjaldbúðum,“ segir Kristófer og er hér að tala um Þórhall Reyni Stefánsson. „Eftir að heim var komið var stungið í samband og Halli kominn á bak við trommusettið í bandinu. Rúmu hálfu ári síðar vorum við komnir í Stúdíó Grjótnámuna fyrir tilstilli Eiríks Rósberg Eiríkssonar stórvinar okkar en þar var fyrsta platan okkar tekin upp á mjög skömmum tíma. Við upptökur á plötunni bættist síðan Gunnlaugur Lárusson í hópinn en við fengum hann „að láni“ frá vinum okkar í Brain Police. Gulli skilaði sér reyndar ekki aftur til þeirra fyrr en einhverjum árum síðar.“
Ást, togstreita, fíflaskapur
Stefán Gunnlaugsson hljómborðsleikari bættist svo í hljómsveitina en einnig hafa gítarleikararnir Konráð Bartch og Bjarni Þór Jensson komið að bandinu á einhverjum tímapunkti. Kristófer segir að erfitt sé að skilgreina tegund tónlistarinnar sem þeir spila en hipparokk komist kannski næst því. Þeir hafa sent frá sér tvær plötur, Lights on the Highway (2005) og Amanita Muscaria (2009) auk nokkurra útvarpssmáskífa, þar á meðal lagið Leiðin Heim sem er sennilega þekktasta lagið þeirra og það eina á íslensku. „Við höfum spilað út um allar trissur, allt frá pöbbum í Breiðholti til London Astoria og The Marquee á Englandi. Við spiluðum mikið á Dillon, Gauknum, Grand Rock og þessum helstu tónleikastöðum á sínum tíma þar sem nándin og hávaðinn var allsráðandi. Við vorum einnig þess heiðurs aðnjótandi að fá að spila í Silfurbergi á Opnunarhátíð Hörpu ásamt fleiri frábærum íslenskum hljómsveitum. Árið 2012 ákváðum við að setja hljómsveitina til hliðar þar sem Aggi var að flytja til Bandaríkjanna, og héldum þá tónleika undir nafninu „Afsakið Hlé“. Hljómsveitin hefur þó aldrei hætt, enda stór partur af okkur öllum.“
„Við höfum spilað út um allar trissur, allt frá pöbbum í Breiðholti til London Astoria og The Marquee á England.“
Hvað er minnisstæðast? Ást, vinátta, togstreita, sköpunargleði, rifrildi, ferðalög og fíflaskapur. Það heitir víst að vera í hljómsveit. Líklega er þetta eins og að eiga margar kærustur í einu sem eiga allar sama afmælisdaginn. Að hafa skapað eitthvað saman sem við getum verið stoltir af stendur þó alltaf upp úr, það er bara þannig.“
Furðuleg sjálfhverfa
Hljómsveitin kom síðast saman 2015 og þá tóku þeir eins konar míni-tour og spiluðu meðal annars á Quest, Dillon, KEX, Húrra, Græna hattinum og Eistnaflugi. „Það er í raun Stefáni Magnússyni að þakka að við höfum látið verða af þessu bæði þá og núna en við ætlum að halda tvenna tónleika á Hard Rock 29. og 30. desember næstkomandi. Miðasalan er í fullum gangi á tix.is og gengur vonum framar, við erum reyndar alveg orðlausir yfir viðbrögðunum sem við höfum fengið. Við hlökkum allir mikið til að hittast og fá að spila saman aftur þessi tvö skipti opinberlega. Vonandi fáum við að smita sem flesta á þeim stutta tíma af þessari furðulegu sjálfhverfu sem hljómsveitin er.“
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri var í veikindaleyfi á sama tíma og hart var sótt að honum vegna braggamálsins. Hann segir vondan brag á umræðunni um störf borgarinnar en er staðráðinn í að sitja út kjörtímabilið sem að hans sögn mun einkennast að mikilli uppbyggingu.
Óhætt er að segja að mikið hafi gengið á fyrstu mánuði nýs meirihluta sem kynntur var í júní. Gustað hefur um Orkuveitu Reykjavíkur eftir að framkvæmdastjóri Orku Náttúrunnar var sakaður um óæskilega hegðun gagnvart undirmönnum og einni þeirra sem kvartaði undan hegðun hans var sagt upp. Þá kom í ljós að tveir aðrir starfsmenn höfðu orðið uppvísir af sambærilegri hegðun, innan og utan veggja fyrirtækisins. Á haustmánuðum var svo ljóstrað upp um yfirgengilega framúrkeyrslu við enduruppbyggingu bragga í Nauthólsvík. Ofan á allt saman hefur Dagur glímt við erfið veikindi en hann greindi frá því í júlí að hann glímdi við svokallaða fylgigigt í kjölfar sýkingar. Um miðjan október fór hann í veikindaleyfi vegna þessa. „Gigtin var greind fljótt og vel og ég er á ansi mikilli ónæmisbælandi meðferð til að halda henni niðri og fannst það hafa gengið býsna vel. En hin hliðin á því að vera ónæmisbældur er að maður er útsettari fyrir sýkingum og ég hafði verið varaður við því. En maður býst samt kannski aldrei við því að fá þær og fyrir nokkrum vikum tók sig upp sambærileg sýking og ég fékk síðasta vetur. Hún var hins vegar greind fljótt og vel og ég fékk viðeigandi meðferð en þurfti að taka tíma til að jafna mig. Þannig að þetta er ákveðinn línudans en ég bý að því að eiga frábæra fjölskyldu og frábært samstarfsfólk sem steig bara inn í þau verkefni sem voru í gangi og leysti það mjög vel af hendi. Nú er ég kominn aftur á ról, kannski tek því aðeins rólegar,“ segir Dagur sem hefur notast við staf á ferðum sínum. „Ég er að reyna að losa mig við stafinn, nota hann á lengri gönguferðum en hvorki í vinnu né heima og vonast til að losna við hann fljótlega.“
Upphlaup út af stóru og smáu
Veikindi Dags urðu að pólitísku deilumáli eftir að oddviti Sjálfstæðisflokksins sagði óþægilegt að hann gæti ekki tekið þátt í umræðum um braggamálið og fékk hann miklar skammir í hattinn frá samherjum Dags. Sjálfur kaus Dagur að svara ekki fyrir málið. „Ég óskaði eftir ákveðinni tillitssemi í sumar og það sem mér finnst standa upp úr er að ég mæti hvarvetna hlýju og stuðningi og nánast undantekningarlaust í pólitíkinni. Þær undantekningar sem þar eru finnst mér dæma sig sjálfar og ég ætla ekkert að bregðast við því.“
Þegar ljóst var hvernig borgarstjórn var skipuð sagðist Dagur vonast til þess að þeir ósiðir sem tíðkuðust á Alþingi bærust ekki inn í ráðhúsið. Aðspurður hvernig til hafi tekist á þessum fyrstu mánuðum kjörtímabilsins svarar Dagur því til að núverandi minnihluti sé óvægnari en sá sem áður var: „Mér finnst vondur bragur á upphlaupum út af stóru og smáu. Það er nánast sama hvað er, það eru notuð alveg gríðarlega stór orð. Ég kveinka mér ekki undan því þegar þeim er beint að mér en mér finnst miklu verra þegar það er verið að hafa almennt verkafólk sem er að vinna hjá borginni að háði og spotti með því að birta myndir því á Facebook og gera það að athlægi.“ Eitt slíkt tilfelli var þegar Vigdís Hauksdóttir, borgarfulltrúi Miðflokksins, birti á Facebook-síðu sinni mynd af starfsmönnum borgarinnar að vökva blóm í rigningu. „Mér finnst þetta í raun vera að fara yfir einhver mörk sem við eigum ekki að venjast hér í borginni. Fólk sem er kjörnir fulltrúar og er komið í valdastöðu verður einfaldlega að sjá sóma sinn í því að umgangast það vald af hófsemi og virðingu fyrir öðru fólki.“
„Ég kveinka mér ekki undan því þegar þeim er beint að mér en mér finnst miklu verra þegar það er verið að hafa almennt verkafólk sem er að vinna hjá borginni að háði og spotti með því að birta myndir því á Facebook og gera það að athlægi.“
Senda skýr skilaboð um borgarlínu
„Ég myndi segja að þessi vetur gæti orðið vetur hinna stóru verkefna,“ segir Dagur þegar hann er spurður út í fjárhagsáætlun borgarinnar fyrir árið 2019 sem hann kynnti í vikunni. Er gert ráð fyrir að afgangur á rekstri borgarinnar nemi 3,6 milljörðum króna. Á sama tíma var fjármáláætlun næstu ára lögð fram. „Þar er af mörgu að taka og í mínum huga erum við að sigla inn í kjörtímabil sem mun einkennast af miklum fjárfestingum fyrir fólk og lífsgæðin í borginni, fyrir hverfin og þjónustu við börn og unglinga. Rekstur borgarinnar gengur mjög vel og tölurnar eru mjög sterkar.“ Fyrst nefnir Dagur fimm milljarða króna fjárfestingu í leikskólamálum á næstu árum þar sem markmiðið er að brúa bilið á milli fæðingarorlofs og leikskóla. „Við erum að fjölga leikskóladeildum, fjölga ungbarnadeildum sérstaklega og byggja nýja leikskóla. Á rekstrarhliðinni sjáum við fram á að geta tekið inn yngri börn í skrefum. Þarna erum við að klára leikskólabyltinguna sem var sett af stað í borginni fyrir 20 árum.“ Þá nefnir Dagur stór verkefni í efri byggðum borgarinnar – boltahús við Egilshöll í Grafarvogi, byggingu Dalsskóla í Úlfarsárdal ásamt menningarmiðstöð og sundlaug og knatthús og íþróttahús í Mjódd.
„Rekstur borgarinnar gengur mjög vel og tölurnar eru mjög sterkar.“
Stóra málið er þó vafalaust hin umdeilda borgarlína en í fyrsta skipti eru fjármunir eyrnamerktir því verkefni í fjárfestingaáætlun, fimm milljarðar nánar tiltekið. Það er þó ekki fugl í hendi því enn á eftir að semja við ríkið um fjármögnun verkefnisins. „Þó að þetta séu ekki endanlegar tölur þá vildum við sýna að borgin hefur afl til þess að standa fyrir sínum hluta á þessu stóra verkefni sem skiptir rosalegu máli ef að tafatíminn í umferðinni á ekki að aukast enn meira. Ríkið þarf auðvitað að standa við sinn hlut en við höfum sagt að við séum tilbúin til þess að leggja út fyrir borgarlínunni í einhver ár gegn öruggum samningi um að ríkisframlagið komi í réttu hlutfalli á móti vegna þess að ef maður horfir á morgunumferðina og síðdegisumferðina í borginni þá er augljóst að það þarf að grípa til fjárfestinga og róttækra aðgerða.“ Þótt borgarlínu sé ekki að finna í drögum að fimm ára samgönguáætlun ríkisins segist Dagur bjartsýnn á að verkefnið fái framgang, enda liggi fyrir viljayfirlýsing milli ríkisins og þeirra sveitarfélaga sem koma að verkefninu. „Nýframkomin loftlagsáætlun stjórnvalda ætti að styrkja í raun þennan málstað og þetta verkefni. Það er algjörlega ljóst að Ísland getur ekki náð þeim markmiðum sem sett eru varðandi samgöngur ef ekki koma til breyttar ferðavenjur, þar með talið borgarlína. Það er margt sem helst í hendur um að það ætti að vera hægt að ná breiðri pólitískri samstöðu og breiðri samstöðu milli ríkis og sveitarfélaga.“
Aðra stóra samgönguframkvæmd er þó að finna í samgönguáætlun og er það stokkur á Miklubraut. Dagur segir það mikið fagnaðarefni þótt sú framkvæmd sé einungis fjármögnuð að hluta. „Hún er sett í stokk á öðru tímabili samgönguáætlunar. Mér finndist mjög spennandi að skoða leiðir til þess að flýta því í tengslum við borgarlínuframkvæmdina en það er auðvitað praktískt úrlausnarefni. Þetta er líka flókin framkvæmd, það þarf að fara í umhverfismat og útfæra hvernig við ætlum að haga umferðinni á framkvæmdatímanum. En aðalatriðið er að Miklabraut fari í stokk. Stóra myndin í samgöngumálunum er sú að við þurfum að gera það að betri og í raun framúrskarandi kosti fyrir alla sem vilja fara til og frá vinnu eða skóla með almenningssamgöngum, að geta gert það fljótt og vel. Að borgarlínan fái forgang í umferðinni, að þú vitir að þetta skili þér hratt og örugglega, að tíðnin sé meiri, að stöðvarnar séu vistlegri og þetta sé bara framúrskarandi upplifun í alla staði.“
Til að takast á við miklar umferðarteppur á álagstímum segir Dagur að hægt sé að ráðast í tilteknar aðgerðir. „Það eru ákveðnir hlutir sem hægt er að gera í ljósastýringu og það á að gera það strax. Það eru líka ákveðnir hlutir sem hægt er að gera varðandi tiltekna flöskuhálsa sem hægt er að gera strax“. Um mislæg gatnamót segir Dagur að gefinn sé upp bolti með það í útjaðri borgarinnar í tengslum við áform um tvöföldun veganna út úr borginni. „En það er alveg ljóst að inni í miðri byggð þar sem eru íbúðahverfi, þar á hraðbrautaskipulag ekkert heima.“
Ekki meiri peningur í braggann
Dagur segir fjárhagsáætlunina bera þess merki að fjárhagsleg staða borgarinnar sé sterk en stærsta mál kjörtímabilsins hefur þó snúið að óábyrgri fjármálastjórn í kringum braggamálið. Þótt málið hafi á tíðum verið farsakennt, samanber 750 þúsund króna reikning fyrir dönsk strá sem líta út eins og íslenskt melgresi, þá er 250 milljóna króna framúrkeyrsla lítið gamanmál. Framkvæmdum er ólokið en Dagur segir að af hálfu Reykjavíkurborgar verði ekki meiri peningar settir í braggann. „Braggafjárfestingunni er lokið og nú verður Háskólinn í Reykjavík leigusali og annast starfsemina þar. Við þurfum auðvitað að ljúka frágangi málsins við Háskólann í Reykjavík en hugsunin var sú að leigugreiðslur háskólans myndu standa undir þessari framkvæmd. Það er alveg ljóst og var ljóst síðastliðið sumar að af því að framkvæmdin fór fram úr áætlun þá mun hluti þess lenda á Reykjavíkurborg og hluti þess á Háskólanum í Reykjavík. Þessari framkvæmd á að vera lokið.“
„Braggafjárfestingunni er lokið og nú verður Háskólinn í Reykjavík leigusali og annast starfsemina þar.“
Dagur segir að þessi mikla framúrkeyrsla hafi orðið honum ljós þegar viðauki við fjárfestingaáætlun hafi verið lagður fram í sumar. Hann hafi þá vakið athygli borgarráðs á málinu og kallað eftir skýringum. „Allur meirihlutinn hefur verið alveg skýr í því að það þurfi að fara yfir þetta mál og komast til botns í því og við höfum kallað eftir tillögum frá innri endurskoðun um það sem þarf að bæta úr. Við þurfum að tryggja að ferlarnir hjá okkur og leikreglurnar séu þannig að það dragi úr áhættu eins og hægt er í fjárfestingu og framkvæmdum. Við vitum það að opinberar framkvæmdir og framkvæmdir á vegum einkaaðila hafa tilhneigingu til að fara fram úr og það er áhætta í því öllu og umgjörðin hjá okkur þarf að vera þannig að það sé dregið úr þeirri áhættu eins og nokkur kostur er.“ Bendir Dagur í því samhengi á að bæði Perlan og Ráðhús Reykjavíkur hafi farið langt fram úr áætlunum. „Í samtímaheimildum sagði að Perlan hefði dugað til þess að byggja 27 leikskóla. Ráðhúsið eitt og sér voru 33 braggar í framúrkeyrslu.“
Dagur sagðist á dögunum ekki munu segja af sér vegna málsins en aðspurður um hvernig pólitísk ábyrgð á málinu komi til með að líta út svarar hann: „Við ákváðum að setja þetta mál til skoðunar, meðal annars vegna þess að það hafði verið spurt ýmissa spurninga varðandi það. Ég held að innri endurskoðun sé réttur aðili til að fara yfir það mál og fella dóma um það og ég ætla ekki að kveða upp dóma um það fyrr en þeirri skoðun er lokið.“
Erum að uppskera í húsnæðismálunum
Gríðarlegar hækkanir á húsnæðismarkaði hafa sett marga í erfiða stöðu, ekki síst leigjendur, fyrstu kaupendur og þá sem hafa minna á milli handanna. Fyrir þessa hópa er ástandið afleitt og húsnæðismálin verða eitt helsta málið í komandi kjarasamningum. Dagur segir að nú sé verið að sigla inn í tímabil uppskeru í húsnæðismálum. „Það sem við erum að sjá núna að á hverju ári koma inn á markaðinn hundruð íbúða sem eru í byggingu á vegum óhagnaðardrifinna félaga sem eru ætlaðar fólki með lægri laun, stúdentum, eldri borgurum og þeim sem vilja búseturétt. Þetta mun hafa veruleg og vaxandi áhrif inn á húsnæðismarkaðinn til þess að tempra hækkanir á leigu og stuðla að miklu heilbrigðari húsnæðismarkaði og þeirri fjölbreytni sem þarf.“ Á sama tíma séu að byggjast upp ný svæði með íbúðum á sölumarkaði – Vogabyggð, Hlíðarendi, Gufunes, Kirkjusandur, stækkun Bryggjuhverfis svo og nýtt hverfi í Skerjafirði þar sem 700 íbúðir fara af stað í fyrsta áfanga. „Þannig að við munum sjá miklar og jákvæðar breytingar á húsnæðismarkaði, bæði aukið framboð fyrir þá sem vilja kaupa en líka örugga langtímaleigu á viðráðanlegu verði fyrir þá sem hafa minna á milli handanna eða eru stúdentar.“
En koma þessar framkvæmdir ekki of seint í ljósi þess ástands sem ríkir á markaðinum?
„Við töldum, kannski með röngu vegna margs konar yfirlýsinga um alls konar lausnir í einingahúsum, nýjar lausnir í byggingaaðferðum og svo framvegis, að það kæmu í gegnum hinn almenna húsnæðismarkað lausnir sem myndu mæta ungu fólki og nýjum kaupendum. Að mínu mati og það var okkar niðurstaða í fyrra að þessar lausnir höfðu bara látið á sér standa þrátt fyrir alla umræðuna. Markaðurinn var ekki að mæta ungu fólki og þess vegna steig borgin fram.“ Þar vísar Dagur í verkefni sem kynnt var á dögunum og fólst í hugmyndasamkeppni þar sem öllum gafst kostur á að koma með hugmyndir að uppbyggingu ódýrs húsnæðis fyrir ungt fólk og fyrstu kaupendur. Borgin leggur til lóðir á völdum stöðum í borginni sem valdir samstarfsaðilar munu þróa og byggja upp að gefnum ákveðnum skilyrðum. „Þarna er borgin að einhverju leyti að fara út fyrir hlutverk sitt en við lítum þannig á að borg þarf að hafa heilbrigðan og fjölbreyttan húsnæðismarkað og við viljum beita okkur fyrir nýsköpun og tempra þessar rosalegu verðhækkanir sem hafa orðið.“
Eitt af þeim félögum sem valin voru til verksins var Heimavellir. Það vakti litla lukku meðal formanns VR sem sagði Heimavelli gróðafyrirtæki sem beri ekki hag leigjenda fyrir brjósti. Dagur bendir á móti á að Reykjavíkurborg hafi verið leiðandi í samstarfi við óhagnaðardrifin félög. „Það hefur enginn og ekkert sveitarfélag á Íslandi unnið nánar í samvinnu við verkalýðshreyfinguna en Reykjavíkurborg. Við vorum í liðinni viku að úthluta lóð fyrir 99 íbúðir uppi í Árbæ við Bæjarhálsinn til Bjargs. Þar með eru úthlutanir til Bjargs orðnar um 700. Við höfum síðan átt í mjög jákvæðum samskiptum við formann VR sem vill til viðbótar við þessar íbúðir á vegum Bjargs, sem eru fyrir lægst launaða hópinn, fara í verkefni þar sem VR byggir leiguíbúðir sem verði fyrir alla félagsmenn VR, ótekjutengt. Við erum mjög jákvæð fyrir því.“
Reykjavík axlar byrðar nágrannanna
Dagur segist finna fyrir því að ríkari kröfur eru gerðar til Reykjavíkurborgar en annarra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Aðspurður hvort hann upplifi það þannig að borgin sé að taka á sig byrðar nágrannasveitarfélaganna svarar hann: „Að hluta til. Ég hef kallað eftir því í mörg ár að önnur sveitarfélög geri meira í húsnæðismálunum. Mér finnst ekkert eðlilegt við það að Reykjavíkurborg sé að vinna að uppbyggingu þúsund íbúða í samvinnu við verkalýðshreyfinguna og sum stór og öflug sveitarfélög hafa ekki lagt fram lóð fyrir eina einustu íbúð í sama verkefni. Það er nákvæmlega það sama þegar kemur að stúdentaíbúðum og að mörgu leyti þegar kemur að íbúðum fyrir aldraða og búseturéttaríbúðir. Við erum með yfir þrjú þúsund íbúðir í byggingu í samráði við óhagnaðardrifin félög þá eru verkefni annarra sveitarfélaga bara í mýflugumynd.“ Dagur segir þetta varhugaverða þróun með tilliti til þróunar samfélagsgerðarinnar. Hætta sé á að ríkt fólk verði aðgreint frá hinum tekjulægri. „Við verðum að vera með eitt samfélag, með félagslega blöndun alls staðar. Það er heldur ekki gott fyrir fólk með meira á milli handanna að það verði til einhver einsleit hverfi fyrir ríkt fólk. Því að dæmin erlendis þar sem svona þróun hefur fengið að vera óáreitt eru ömurleg. Þetta er verri niðurstaða fyrir alla.“
„Ég hef kallað eftir því í mörg ár að önnur sveitarfélög geri meira í húsnæðismálunum.“
Dagur segir að þetta eigi að einhverju leyti við um aðra þjónustu þar sem borgin njóti ekki alltaf sannmælis. Það skýri meðal annars hvers vegna Reykjavíkurborg fái lakari einkunn í þjónustukönnunum en nágrannasveitarfélögin. „Fólk klórar sér svolítið í hausnum yfir því að menningarmál fái miklu hærri einkunn en Reykjavík í sveitarfélögum þar sem öllum ber saman um að menningu er alls ekki sinnt. Jafnvel í sumum góðum nágrannasveitarfélögum þar sem að fólk bara fer í Hörpu og Borgarleikhúsið til að sinna sinni menningarneyslu. Þetta hefur eitthvað með það að gera að eftir því sem borgin verður stærri, þá upplifir það fjarlægðina við stjórnendur meiri og þú gefur þínu nærumhverfi aðra einkunn.“ Þessar kannanir sýni til dæmis að skólarnir fái verstu einkunnina hjá þeim sem eru ekki að nota þá. „En ef þú ert með börn í skólanum þá eykst ánægjan og svo þegar þú ert spurður um þinn skóla þá er ánægjan komin um eða yfir 90% og 95% í leikskólanum. Þannig að þetta er líka spurningin á hvað áttu að horfa. Áttu að horfa á þjónustukönnun þar sem er verið að spyrja foreldra út í skólann sem börnin þeirra eru í og ánægjan mælist jafnvel 95% sem er gríðarlega hátt, eða áttu að leggja aðaláherslu á kannanir sem eru í rauninni einhvers konar ímyndarkannanir þar sem er verið að stórum hluta verið að spyrja fólk sem er ekki að nota viðkomandi þjónustu?“
Hafnartorg fengið ósanngjarna gagnrýni
Um þessar mundir stendur yfir mikil uppbygging í miðborginni. Hótel er að rísa við Hörpu og Hafnartorgið langt komið. Dagur segir loksins komið að því að miðborgin snúi vörn í sókn. „Miðborgin hefur átt undir högg að sækja eiginlega alveg frá því Kringlan var byggð. Borgarstjórnarkosningar eftir borgarstjórnarkosningar var linnulaus umræða um það að annað hvert bil við Laugaveginn væri autt. Núna er slegist um plássin í hliðargötunum.“ Uppbygging miðborgarinnar er þó ekki óumdeild og segir Dagur það eðlilegt enda þyki öllum vænt um miðborgina. En uppbygging Hljómalindar- og Hjartatorgsreitanna, Hafnarstrætis, Exeter-hótelsins og Fiskhallarinnar í Tryggvagötu sýni svo ekki verður um villst að miðborgin sé að þróast í rétta átt. „Það sem hefur verið hvað umdeildast er Hafnartorgið og það má alveg deila um arkitektúr en ég er sannfærður um að þær verslanir, veitingastaðir, íbúðir, skrifstofur og mannlíf sem þarna kemur mun verða alveg ótrúleg vítamínsprauta. Við fáum magnaðar göngugötur, bæði frá Austurvelli og út að Hörpu en líka í framhaldi af Hverfisgötu að Kolaportinu og þeirri starfsemi. Síðan þegar við sjáum húsin klárast norðan við Geirsgötuna erum við allt í einu komin með íbúðir og veitingastaði út að höfninni eins og við þekkjum frá Nyhavn í Kaupmannahöfn og Akerbrygge í Ósló. Ég er ótrúlega stoltur af þessum breytingum á borginni og ég held að að fólk sem hefur lýst áhyggjum af þessu eigi að halda aðeins í sér þangað til þetta verður komið í endanlega mynd.“
Þú nefndir byggingarnar á Hafnartorgi, finnst þér þær persónulega vel heppnaðar?
„Mér finnst þær hafa legið undir mjög ósanngjarnri gagnrýni. Þær hafa auðvitað mjög ákveðinn stíl. Mér hefur alltaf þótt það mjög eftirminnilegt þegar Pétur Ármannsson arkitekt var spurður út í hvort honum fyndist Harpan falleg daginn sem hún var opnuð. Hann sagði eitthvað á þá leið: „Spurðu mig eftir fimm ár“. Fimm árum eftir opnun Hörpu held ég að allir séu sammála um að hún sé ótrúlega vel heppnuð bygging. Þannig að ég held að ég svari því eins og Pétur, spurðu mig eftir fimm ár eftir að starfsemin hefur verið í gangi og þessi hús hafa fengið að sanna sig, ekki bara sem hús með vinnupöllum heldur hús með starfsemi og hús sem smita af lífi og þrótti út í borgarlífið.“
Stór hluti borgarlínuverkefnisins tengist uppbyggingu samgöngumiðstöðvar á BSÍ-reitnum. Þar sér Dagur fyrir sér að auk borgarlínunnar þjónusti hún alla helstu samgönguþjónustu, svo sem strætisvagna utan af landi og rútur með ferðamenn. „Þarna ertu í návígi við alla stærstu vinnustaði landsins; Landspítalann, háskólana báða og þetta er í raun flatlendi þannig að ef þú kemur með borgarlínu, strætó eða rútu og skiptir yfir á hjól, þá ertu í raun bara staddur í Danmörku með það flatlendi sem Vatnsmýrin og Kvosin er. Það er meira að segja hægt að sjá fyrir sér að við verðum með litlar rafskutlur sem myndu fara á milli þessara vinnustaða frá þessu samgönguhjarta.“
Ætlar að klára kjörtímabilið
Þrátt fyrir að hafa setið samfleytt í borgarstjórn síðan 2002 og ítrekað verðið orðaður við formennsku í Samfylkingunni er ekkert fararsnið á Degi úr borginni. Þvert á móti virðist hann vera að fjarlægjast landsmálin. Hann segist staðráðinn í að sitja út kjörtímabilið enda af nógu að taka. „Ég er borgarstjóri í Reykjavík og hef beitt kröftum mínum í borginni vegna þess að mér finnst borgin skipta gríðarlegu máli fyrir framtíð þessa lands. Borgarhagkerfið ásamt ferðaþjónustunni dró vagninn í hagvexti, auknum lífskjörum, fjárfestingu og svo framvegis á árunum eftir hrun og borgin mun líka gegna algjöru lykilhlutverki við að koma jafnvægi á húsnæðismarkaðinn og byggja upp atvinnulíf framtíðar. Þar er einfaldlega hjartað mitt, borgarmálin finnst mér langmest spennandi vettvangurinn í íslenskri pólitík og ótrúlega vanmetin varðandi mikilvægi.“
„Ég er borgarstjóri í Reykjavík og hef beitt kröftum mínum í borginni vegna þess að mér finnst borgin skipta gríðarlegu máli fyrir framtíð þessa lands.“
Verður borgarstjóraembættið þitt síðasta trúnaðarhlutverk fyrir Samfylkinguna?
„Ég held að maður eigi bara að spara stór orð um einhverja fjarlæga framtíð. Þetta kjörtímabil er að byrja, við erum í nýjum kraftmiklum meirihluta sem hefur ákveðið að takast á við mjög stór verkefni og á meðan svo er held ég að kröftum mínum sé hvergi varið betur en hér. Síðan er líka bara hitt, að þótt maður hafi gefið sig að stjórnmálum í einhvern tíma og ákveður að segja það gott á þeim vettvangi, þá er ekki sjálfgefið að maður haldi áfram í stjórnmálum á einhverjum öðrum vettvangi. Ég gæti þess vegna snúið mér að læknisfræði eða hverju öðru sem að höndum bæri.“
Birna Pétursdóttir fer með stórt hlutverk í söngleiknum Kabarett sem sýndur er um þessar mundir hjá Leikfélagi Akureyrar. Hún segir hlutverkið eiga vel við sig þó leiðin hafi í upphafi aldrei legið norður á land.
Birna leikur sem fyrr segir í söngleiknum Kabarett en hún segir æfingarferlið hafa verið bæði gefandi og nærandi í senn. „Ég mætti í prufur til Mörtu Nordal leikstjóra sýningarinnar og Þorvaldar Bjarna Þorvaldssonar tónlistarstjóra fyrr á vordögum og fékk í kjölfarið hlutverk bæði í Kabarett og Gallsteinum afa Gissa sem verður frumsýnt í febrúar.“
„Því miður eru allt of sjaldnan haldnar opnar auglýstar prufur á Íslandi eins og tíðkast annars staðar í heiminum og erfitt fyrir unga og upprennandi listamenn að koma sér á framfæri.“
„Í mínu tilfelli er sannkallaður draumur að rætast en æfingarferlið hefur verið glettilega skemmtilegt en á sama tíma stíft enda ljóst að allir meðlimir hópsins ætla sér stóra hluti. Ég hef verið spennt að mæta í vinnuna á hverjum degi en Marta leikstjóri hefur einstaka nærveru svo ekki sé minnst á hæfileika hennar, hlýju og húmor sem kveikti bókstaflega bál í sköpunargleði og ástríðu hvers króks og kima í gamla Samkomuhúsi Akureyrar sem í dag er augljóslega skemmtilegasti vinnustaður í heimi. Þorvaldur og Sinfoníuhljómsveit Norðurlands eru jafnframt einhvers konar náttúruöfl og ekkert nema magnað að læra af þeim, syngja með og dansa svo við dansverk Lee Proud sem gaf ekkert eftir á stífum dansæfingum.“
„Kennslan skilar sér í það minnsta á sviðinu, svo mikið er víst.“
„Ég fer með hlutverk hinnar stoltu og óforskömmuðu konu næturinnar, Fraulein Kost sem sér tækifæri við hvert fótmál og fer sínar eigin leiðir til að ná takmarki sínu. Þetta er kona sem hefur átt erfitt líf en rígheldur í vonina um að farmiðinn hennar til betra lífs sé mögulega hjá næsta kúnna. Hún veðjar svo á það lið sem ber sigur úr býtum hverju sinni, óháð því hvaða manneskjur tilheyra því liði. Þessi týpa er mjög hrá, gróf og hávær en undir niðri kraumar heill tilfinningagrautur. Það er óhætt að segja hana ólíka mér á allan hátt þó ég tengi auðvitað við það hvernig í henni takast á tilfinningar sem allar manneskjur þekkja, stoltið, vonin og örvæntingin.”
Þrátt fyrir að vera aðeins rúmlega þrítug hefur Arna Pálsdóttir upplifað meira en margir gera á heilli ævi. Hún ólst upp við mjög óhefðbundið fjölskyldumynstur og þurfti snemma að standa á eigin fótum. Á dögunum birti Arna pistil á Vísir.is sem ber heitið „Að vilja deyja eða geta ekki lifað“ en þar opnaði hún sig um sjálfsvíg föður síns og sína upplifun af því að vera aðstandandi. Pistillinn kveikti áhuga hjá okkur á að kynnast þessari heilsteyptu konu betur og heyra sögu hennar.
Arna var tveggja ára þegar foreldrar hennar skildu og á því engar minningar af þeim sem hjónum. Skilnaðurinn var þungur og erfiður og fór það svo að Arna flutti af heimilinu með pabba sínum en Lilja systir hennar sem er fimm árum eldri varð eftir hjá móður þeirra. Arna segir þessa ákvörðun hafa kostað móður hennar sálarstríð allar götur síðan. „Ég held að það hafi ekki legið nein sérstök hugsun að baki í upphafi en þegar mikið gengur á í tilfinningalífi fólks eru ákvarðanir sjaldan teknar af yfirvegun og skynsemi.“
Mamma veit að hún hefur minn skilning og ég veit að einn daginn mun hún sættast við þennan kafla í lífi okkar.
Áfallið sem breytti öllu
Arna segir þessar aðstæður og erfið samskipti milli foreldra sinna vissulega hafa mótað æsku sína. Heimili hennar hafi verið mjög ástríkt en á sama tíma meðvirkt. Faðir hennar stjórnaði samskiptum og umgengni Örnu við mömmu hennar og hafði einnig mikil völd í sambandi hennar við stjúpmóður sína. Var það meðal annars alveg skýrt af hans hálfu að ef leiðir myndu skilja, myndu leiðir þeirra mæðgna gera það líka. Vanmáttur þeirra gagnvart honum var mikill.
„Pabbi minn var dásamlegur maður, örlátur, innilegur og hjartahlýr,“ segir Arna þegar hún lýsir föður sínum. „En hann átti sínar skuggahliðar og það var ekki auðveldlega farið gegn því sem hann hafði ákveðið. Þótt hann hafi verið góður maður tók hann ekki alltaf góðar ákvarðanir. Hann var ofboðslega stór persóna sem hafði mikla útgeislun og nærveru, var hrókur alls fagnaðar. Við bjuggum við fjárhagslegt öryggi og hann var alltaf að, hvort sem það var að smíða pall, stækka húsið eða gera upp gamlan Benz í bílskúrnum, enda einstaklega handlaginn. Hann elskaði að ferðast og við fjölskyldan ferðuðumst mikið.“
„Pabbi minn var dásamlegur maður, örlátur, innilegur og hjartahlýr.“
En sagt er að hver hafi sinn djöful að draga. Þunglyndi og alkóhólismi sóttu hart að heimilisföðurnum, og þótt Arna hafi verið náin pabba sínum og elskað hann mikið, viðurkennir hún að hafa líka verið hrædd við hann. „Við vorum það öll. Í fjölskyldum þar sem geðsjúkdómar eru til staðar litar það líf allra sem í þeim eru. Ég á óteljandi góðar minningar um pabba minn en líka aðrar ekki eins góðar,“ segir hún.
Eftir því sem árin liðu fóru djöflar föður Örnu að stækka og gekk á ýmsu á heimilinu. Það var svo árið 2001, þegar Arna var 16 ára, að hann framdi sjálfsvíg. Þrátt fyrir það sem á undan var gengið var þetta henni og fjölskyldunni allri gríðarlegt áfall. „Maður á aldrei von á svona fréttum,“ segir Arna. „Ég var ein heima þetta kvöld með nokkra vini í heimsókn þegar lögreglumaður og prestur bönkuðu upp á. Maður þarf ekki að vera mjög gamall til að vita að það boðar ekki gott þegar slíkt tvíeyki stendur fyrir framan þig. Þeir spurðu bara um mömmu og þá vissi ég að eitthvað hefði komið fyrir pabba. Þegar þeir sögðu mér að hann væri dáinn vissi ég strax hvað hefði gerst. Ég get ekki lýst því betur og ég get ekki útskýrt hvernig en ég vissi um leið að hann hefði framið sjálfsvíg.“
Þetta er aðeins brot úr ítarlegu viðtali við Örnu. Lestu viðtalið í heild sinni í nýjasta tölublaði Vikunnar.
JK Rowling segir fyrrverandi aðstoðakonu sína hafa stolið af henni upphæð sem nemur um 3,8 milljónum króna þegar hún starfaði fyrir hana.
Breski rithöfundurinn JK Rowling hefur höfðað mál gegn Amöndu Donaldson, fyrrverandi aðstoðarkonu sinni, og krefur hana um upphæð sem nemur um 3,8 milljónum króna. Rowling vill meina að Donaldson hafi stolið þeirri upphæð af sér þegar hún starfaði fyrir hana og hafði aðgang að kreditkorti fyrirtækis Rowling.
Rowling segir að Donaldson hafi farið í fjölmargar verslunarferðir með kreditkort fyrirtækisins og eytt þúsundum punda í snyrtivörur, mat og annað. Hún mun til að mynda hafa eytt um 220.000 krónum í ilmvatns- og kertabúðinni Jo Malone. Til viðbótar sakar Rowling fyrrverandi aðstoðarkonu sína um að hafa stolið ýmsum Harry Potter-varningi sem hún hafði aðganga að. Þetta kemur fram á vef Independent.
Donaldson var rekin í fyrra vegna meints misferlis í starfi en hún hefur alltaf neitað ásökunum Rowling. Þess má geta að Donaldson starfaði sem aðstoðarkona Rowling frá febrúar 2014 til þar til í apríl í fyrra.
Talsmaður Rowling staðfesti að hún hefði höfðað mál gegn Donaldson og málið yrði tekið fyrir í dómssal seinna á þessu ári.
Rapparinn Stormzy segir stjórnendur Oxford-háskólans hafa hafnað samstarfi við hann.
Breski rapparinn Stormzy segir skólastjórn Oxford-háskólans hafa hafnað tilboði hans um að veita tveimur þeldökkum breskum nemendum sem koma úr fátækt skólastyrk.
Stormzy greindi frá þessu á fjölmiðlafundi sem haldin var á Barbican-safninu í London vegna útgáfu nýrrar bókar hans. „Við reyndum við Oxford en þeir vildu ekki taka þátt,“ sagði rapparinn um verkefnið.
Hann útskýrði þá verkefnið fyrir viðstöddum og kvaðst vilja aðstoða framúrskarandi nemendur sem hafa alist upp við fátækt við að mennta sig í virtum skólum. „Ég hef alltaf verið heillaður af snillingum, fólki sem er gáfaðra en ég. Og núna er ég í þeirri stöðu að ég get lagt mitt af mörkum.“
Síðan stjórnendur Oxford-háskóla höfnuðu tilboði Stormzy hafa stjórnendur Cambridge-háskólans tekið tilboðinu og ætla í samstarf við rapparann.
Styrkur Stormzy felst í því hann mun borga skólagjöld fyrir tvo þeldökka nemendur Cambridge-háskólans í þrjú ár til viðbótar við að veita þeim peningastyrk fyrir uppihaldi.
Þessu er greint frá á vef The Guardian. Þar kemur fram að forsvarsmenn Oxford-háskólans hafa ekki viljað svara fyrirspurnum en skólinn hefur fengið mikla gagnrýni vegna málsins.
Kjörtímabilið getur orðið Degi B. Eggertssyni það erfiðasta til þessa. Auk þess að glíma við heilsubrest er nýr minnihluti óvægnari í gagnrýni sinni en áður. Hann segist munu sitja til loka kjörtímabilsins þótt sótt sé að honum vegna braggamálsins. Framundan er vetur hinna stórru verkefna, segir Dagur.
Rætt er ítarlega við Dag í Mannlífi sem kemur út á morgun.
Mats Wibe Lund heillaðist ungur af Íslandi og hefur í gegnum tíðina tekið ótal ljósmyndir af íslensku mannlífi og náttúru.
Þessa stundina stendur yfir ljósmyndasýning í Norræna húsinu eftir norska ljósmyndarann Mats Wibe Lund. Á sýningunni er 53 ljósmyndir sem Mats hefur tekið á yfir 60 ára ferli sínum sem ljósmyndari.
Ísland hefur lengi verið Mats hugleikið og á hann nú stórt safn mynda sem teknar eru hér á landi, jafnt af þéttbýlisstöðum sem og af flestum sveitabýlum og eyðibýlum á Íslandi.
Í inngangsorðum í bók hans segir meðal annars: „Ég tók ungur ástfóstri við Ísland og fluttist aðkominn hingað 1966. Hér hef ég átt ævintýralegt líf sem mig hefur lengi langað til að rifja upp og festa á blað.“
Mats kom fyrst til Íslands sumarið 1954. Hann rifjar upp þessa fyrstu heimsókn í bók sinni. „Það var mjög áhrifamikil stund þegar ég sá Öræfajökul rísa úr sæ í kvöldsólinni. Ég býst við að ég hafi þá þegar orðinn bergnuminn af landinu sem síðar átti eftir að verð heimili mitt í meira en hálfa öld.“
Á sýningunni kynnir Mats einnig nýútgefna bók sína Frjáls eins og fuglinn þar sem ljósmyndaferill hans er rakinn í myndum og máli.
Þess má geta að ljósmyndasýning Mats í Norræna húsinu lýkur á sunnudaginn. Safnið er opið virka daga frá 14.00-18.00 og um helgar frá klukkan 10.00 til 17.00. Aðgangur á sýninguna er ókeypis.
Rauði varaliturinn fer aldrei úr tísku. Hann á sér merkilega langa sögu en Forn-Súmerar eru taldir hafa skartað litnum 5000 árum fyrir Krist.
Náttúruleg fegurð 5000 árum f.Kr.
Forn-Súmerar eru taldir hafa verið þeir fyrstu til að hanna og bera varaliti og nota brotna eðalsteina til þess að skreyta varir sínar. Rómverjar til forna notuðu líka heimatilbúna varaliti. Egyptar fylgdu á eftir og þar á meðal Kleópatra VII sem maukaði maura og blandaði í býflugnavax til þess að farða sínar varir fagurrauðar.
Aftur í tísku upp úr 1550
Vinsældir varalitarins dóu smám saman út á meðal efri stétta þar sem fólki fannst varaliturinn eingöngu hæfa vændiskonum og konum í neðstu stéttum samfélagsins. Hins vegar kom Elizabeth I. Englandsdrottning rauða varalitnum aftur í tísku en hann bar hún með stolti við náhvíta húð.
Nornaveiðar, 1770
Rauðar varir urðu aftur umdeildar þegar breska þingið kom á lögum þar sem haldið var fram að farðaðar konur væru nornir sem reyndu að tæla menn í hjónaband.
Á hvíta tjaldinu á nítjándu öld
Seint á nítjándu öld bauð Sears Roebuck-vörulistinn konum að kaupa vara- og kinnalit. Leikkonur voru einna helst áhugasamar um rauða varalitinn þar sem þær þurftu að dekkja varirnar svo að þær væru meira áberandi í svarthvítu kvikmyndunum.
It-stúlkan talskona rauða varalitarins
Leikkonan Elizabeth Taylor var þekkt fyrir skærrauðar varir á fimmta áratugnum og tilvitnunina: „Helltu þér í glas, settu á þig varalit og taktu þig saman í andlitinu.“
Hollywood sjötta áratugarins
Á sjötta áratug síðustu aldar var rauði varaliturinn fylgihlutur hverrar konu. Stjörnur, eins og Marilyn Monroe, Rita Hayworth og Ava Gardner, hjálpuðu til við að gera útlitið ódauðlegt.
1980-1990
Söng- og leikkonan Madonna kom rauða varalitnum aftur á kortið á níunda áratugnum.
2018
Rauði varaliturinn er fyrir löngu orðinn klassískur og snyrtivöruframleiðendur keppast við að koma nýjum og spennandi formúlum á markað.
Ný aðferð til að krulla hárið með plastflösku hefur vakið mikla athygli.
Ný aðferð sem krullar hárið á fljótlegan hátt hefur slegið í gegn á samfélagsmiðlum. Aðferðin felst í því að klippa plastflösku til á ákveðinn hátt, setja hárlokk í flöskuna og blása hárið með heitum blæstri í gegnum gat á flöskunni. Blásturinn frá hárþurrkunni veldur því að það krullast upp á hárið innan í flöskunni og útkoman er liðaðir lokkar. Athygli er vakin á að mikilvægt sé að vera með stút framan á hárþurrkunni þegar aðferðin er notuð.
Blaðakona PopSugar prófaði aðferðina í tilraunarskyni en gefur henni ekki beint toppeinkunn. Hún segir útkomuna ekki hafa verið eins og hún hafði vonað. „Að mínu mati er betra að eyða nokkrum auka mínútum í að krulla hárið með krullujárni,“ skrifar hún. Hún bætir við að þetta sé þó skemmtileg aðferð sem vert er að prófa.
Áhugasamir geta skoðað myndbönd sem sýna fólk prófa flöskuaðferðina undir myllumerkinu #blowthebottlechallange á samfélagsmiðlum.
Brad Pitt vill leysa forræðisdeilurnar án þess að fara fyrir dóm og þannig hlífa börnunum.
Leikarinn Brad Pitt er sagður afar áhyggjufullur yfir því að forræðismál hans og leikkonunnar Angelinu Jolie fer fyrir dómstól í byrjun desember. Talið er að málið geti tekið tvær til þrjár vikur.
Pitt mun vera hræddur um að dómsmálið og ferlið í kringum það geti haft skaðleg áhrif á börnin þeirra sex og vill þess vegna að þau Jolie leysi málið sjálf. Heimildarmaður The Blast greindi frá því að Pitt segir Jolie vera „óábyrga“ fyrir að vilja fara með málið fyrir dóm. Hann mun einnig hafa áhyggjur af því að nú séu börn þeirra komin á þann aldur að þau geta lesið fréttir og slúður um forræðisdeilurnar.
Þess má geta að Jolie er sögð fara fram á fullt forræði yfir börnunum en Pitt mun vilja sameiginlegt forræði.
Jolie og Pitt hættu saman í september árið 2016 eftir að Jolie sakaði Pitt um ofbeldisfulla hegðun gagnvart syni þeirra, Maddox.
Konan sem olli dauða fjögurra ára dóttur bandarísku leikkonunnar Ruthie Ann Miles fannst látin í gær. Talið er að hún hafi framið sjálfsvíg.
Dorothy Bruns, konan sem olli dauða fjögurra ára dóttur leikkonunnar Ruthie Ann Miles, fannst látin í gær.
Slysið varð í mars á þessu ári þegar Bruns missti stjórn á bílnum sínum með þeim afleiðingum að bíllinn lenti á Ruthie Ann Miles og fjögurra ára dóttur hennar þar sem þær voru að labba yfir götu í Brooklyn ásamt öðrum. Dóttir leikkonunnar lést í slysinu. Þá var Miles komin sjö mánuði á leið þegar slysið átti sér stað og missti hún fóstrið. Eins árs drengur lést einnig í slysinu.
Við rannsókn málsins kom í ljós að Bruns hafði fengið flogakast rétt áður en hún keyrði á gangandi vegfarendur. Samkvæmt læknisráði átti hún ekki að keyra vegna ýmissa heilsufarsvandamála. Saksóknarar í málinu vöktu athygli á að Bruns hafi ekki farið eftir fyrirmælum lækna og fóru fram á 15 ára fangelsisdóm fyrir manndráp af gáleysi.
Þingkosningarnar í Bandaríkjunum síðastliðinn þriðjudag voru um margt sögulegar og munu hafa víðtæk áhrif á þróun mála í landinu næstu árin. Í raun stendur hvorugur flokkur uppi sem sigurvegari. Demókratar hirtu meirihlutann af repúblíkönum í fulltrúadeildinni á meðan þeir síðarnefndu juku við meirihlutann í öldungadeildinni. Þetta var allt saman í kortunum fyrir kosningar. Donald Trump getur bent á að þeir þingmenn sem fylgja hans stefnu hafi notið velgengni á meðan demókratar fá fjölmörg tækifæri til að gera forsetanum lífið leitt næstu tvö ár, þótt niðurstaðan sé nokkuð undir væntingum þeirra. En það var fleira undir en bara þingsæti, líkt og rakið er hér að neðan. Kosið var um breytingar sem eflaust munu hafa meiri og varanlegri áhrif til framtíðar litið heldur en þingmannaskipan þetta tiltekna kjörtímabil.
Fullt af alls konar
Þetta voru kosningar kvenna. Fjöldi kvenna í framboði hefur aldrei verið meiri og aldrei hafa fleiri konur verið kjörnar til áhrifa, bæði í Washington og ríkisþingunum. Hin 29 ára Alexandria Ocasio-Cortez sigraði í kjöri til fulltrúadeildar í New York og varð þar með yngsta konan í sögunni til að gegna þingmennsku. Konur voru sömuleiðis sagðar áhrifamesti kjósendahópurinn í aðdraganda kosninga. Jared Polis, demókrati frá Colorado, varð fyrsti samkynhneigði (opinberlega) ríkisstjórinn í sögu Bandaríkjanna, fyrstu múslimakonurnar náðu kjöri sem og fyrstu konurnar af ætt frumbyggja.
Klofnari en nokkru sinni fyrr
Niðurstaðan sýnir að Bandaríkin eru klofnari en nokkru sinni fyrr. Grasrót flokkanna og hugmyndafræði er eins ólík og hugsast getur og endurspeglaðist þetta í kosningabaráttunni. Demókratar herjuðu á konur, minnihlutahópa og yngstu kynslóðina í borgum og úthverfum á meðan repúblíkanar töluðu til hvítra karlmanna og íbúa í dreifbýli. Í öllum þessum hópum var metkosningaþátttaka. Þetta er bara upptakturinn að því sem koma skal fyrir forsetakosningarnar 2020 þar sem Trump mun sækjast eftir endurkjöri. Strax eftir kosningar sendi hann tilvonandi frambjóðendum þau skilaboð að ef þeir spila með honum muni þeim farnast vel.
Baráttan fyrir 2020 er hafin
Kosningarnar voru prófraun fyrir þá demókrata sem freista þess að bjóða sig fram gegn Donald Trump að tveimur árum liðnum. Eftir úrslit þriðjudagsins er staldrað við nafn tveggja kvenna sem unnu góða sigra. Annars vegar Amy Klobuchar sem vann stórsigur í Minnesota og Kirsten Giliband frá New York en báðar eiga þær digra sjóði úr kosningabaráttunni. Sherrod Brown kom sterkur út úr Ohio og er þegar farinn að gæla við framboð en þrjár vonarstjörnur flokksins urðu fyrir tjóni, Andrew Gillum, Stacey Abrams og Beto O´Rourke. Af þessum er O´Rourke líklegastur en hann fór nærri því að fella Ted Cruz í Texas.
Marijúana-byltingin heldur áfram
Samhliða þingkosningum er kosið um fjölda annarra málefna. Þannig var marijúana lögleitt í þremur ríkjum Bandaríkjanna. Í Michigan var sala á efninu til einkanota gefin frjáls á meðan Missouri og Utah lögleiddu marijúna í lækningaskyni. Orkufyrirtæki unnu einnig stóra sigra. Í Colorado tókst þeim að koma í veg fyrir bann gegn olíuborun á stórum svæðum í ríkinu, kjósendur í Washington komu í veg fyrir kolefnisgjöld á stórnotendur og í Arizona var felld tillaga um hlutfall sjálfbærrar orku. Orkufyrirtækin eyddu tugum milljóna dollara í þessa kosningabaráttu. Þá munu yfir milljón manns í Flórída bætast á kjörskrá eftir að íbúar þar samþykktu að veita fólki á sakaskrá kosningarétt að nýju. 9% kosningabærra manna í Flórída eru á sakaskrá, að stórum hluta eru þeir úr minnihlutahópum.
Kári Valtýsson er ungur lögfræðingur sem í gær sendi frá sér sína fyrstu skáldsögu sem nefnist Hefnd. Umfjöllunarefnið er nýjung í íslenskri skáldsagnaflóru því sagan fjallar um Íslending sem gerist byssubófi í villta vestrinu á árunum eftir þrælastríðið í Bandaríkjunum.
„Þetta er saga sem byrjar 1866 í Reykjavík og segir frá ungum manni sem kemur sér í vandræði og þarf að flýja til Ameríku,“ segir Kári spurður um söguefnið. „Þar fær hann vinnu við að leggja járnbrautarteina í villta vestrinu og smám saman leiðist hann út í að verða byssubófi.“
Kári segist hafa skrifað lengi og fengið alls konar hugmyndir sem hafi komið og farið en svo var það árið 2015 sem hugmynd festist í hausnum á honum og neitaði að hverfa.
„Ég hafði lengi velt því fyrir mér hvað hefði verið svo hræðilegt á Íslandi á þessum tíma að fjöldi fólks hafi flúið til Ameríku,“ segir hann. „Ég lagðist í að skoða heimildir og lesa gömul tímarit eins og Þjóðólf, leitaði á söfnum og fann ritgerð eftir Þórberg Þórðarson þar sem hann tók viðtöl við fólk sem var uppi á þessum tíma. Mér fannst þetta svo ótrúlega forvitnilegt að ég fór lengra með þetta og fór að spá í hvað hefði verið að gerast í Bandaríkjunum á þessum tíma. Það var ekkert lítið spennandi, þrælastríðinu nýlokið og verið að reyna að tjasla samfélaginu saman á meðan frægir útlagar og byssubófar óðu uppi. Þetta kveikti í mér og mér datt í hug að búa til sögu um gaur sem þarf að láta sig hverfa af landi brott og flytjast vestur um haf þar sem hann endar á að verða byssubrandur.“
Hollywood-legur hasar og íslenskur veruleiki
Kári segist hafa séð þarna raunhæfa leið til að skrifa óraunhæfa sögu enda hafi hann lengi verið aðdáandi vestra, bæði í kvikmyndum og bókmenntum.
„Maður var ekkert kúreki á öskudaginn þegar maður var lítill að ástæðulausu,“ segir hann og hlær. „Það hefur alltaf blundað í mér áhugi fyrir þessu tímabili og hann hefur bara aukist með árunum. Ég hef lesið mikið af bókum Elmores Leonard, sem fyrir utan að skrifa vestra skrifaði handritin að Jackie Brown og Get Shorty, og svo eru tvær síðustu myndir Quentins Tarantino vestrar sem enn juku áhugann.“
Spurður hvort hann hafi kannski legið í Morgan Kane sem strákur neitar Kári því en segir Hollywood kannski eiga stærstan þátt í því að viðhalda þessum vestraáhuga. En er Hefnd skrifuð í Hollywood-stíl?
„Já og nei,“ segir Kári hugsi. „Hún er náttúrlega full af hasar, sem er kannski innblástur frá Hollywood. Það eru vondir kallar og góðir kallar og margt í mjög hefðbundnum anda vestranna en hins vegar held ég ekki að neinn hafi látið sér detta í hug að láta það ganga upp að setja Íslending í þessar aðstæður. Það sem er ekki Hollywood-legt við söguna eru kaflarnir um Ísland, sem eru stór hluti bókarinnar. Þar er ekki mikil vestrastemning en mér fannst það mjög skemmtilegt og forvitnilegt að skoða það.“
Er söguhetjan þá að rifja upp hvernig lífið var heima á milli þess sem hann er að skjóta fólk?
„Nei, þetta er línuleg frásögn,“ segir Kári. „Bókin byrjar reyndar með skotbardaga á sléttunum í Bandaríkjunum en svo fáum við að vita hvernig söguhetjan komst þangað, hverfum til baka og lærum hvernig lífið hefur leikið hann þangað til hann kemst á þennan stað. Svo heldur sagan af honum í villta vestrinu áfram.“
Skrifar í staðinn fyrir sjónvarpsgláp
Kári er þrjátíu og þriggja ára lögfræðingur í fullu starfi. Ólst upp á Akureyri en býr nú í Vesturbænum í Reykjavík með eiginkonu og tveimur ungum börnum. Hvenær hefur hann tíma til að setjast niður og skrifa í þeim aðstæðum?
„Þetta er spurning sem ég fæ mjög oft frá vinum mínum,“ segir hann hlæjandi. „Mjög góð spurning, í rauninni. Ég nota kvöldin í að skrifa. Sest við skriftir í staðinn fyrir að horfa á bíómyndir eða þætti eða hanga á Facebook. Maður tekur bara kvöldin í þetta þegar maður er í stuði. Ég les alltaf á kvöldin áður en ég fer að sofa og síðustu ár hefur sá lestur verið á heimildum sem tengjast þessum tíma.“
Ungir höfundar kvarta oft yfir að erfitt sé að koma sér á framfæri með fyrstu bók, var það ekkert vandamál fyrir Kára?
„Það var strax áhugi á söguefninu hjá fleiri en einum útgefanda,“ segir hann. „En maður er náttúrlega nýr höfundur og það fylgir því áhætta að gefa út bækur eftir alls óþekkta höfunda, tala nú ekki um einhvern sem er nógu klikkaður til að skrifa íslenskan vestra. En Tómas útgefandi hjá Sögum útgáfu stökk strax á þetta og fannst þetta bara helvíti flott, þannig að áður en ég vissi af var ég búinn að skrifa undir útgáfusamning og setja allt á fullt. Það er bara frábært, enda gamall draumur minn að rætast.“
Ekki gott að verða tæklaður
Bókin kom í búðir í gær, hvernig líður Kára með það að vita til þess að nú fari fólk að lesa hana og leggja á hana mat? Kvíðir hann fyrir?
„Þetta leggst ágætlega í mig,“ segir hann kokhraustur. „Það er auðvitað kvíðablandið að hugsa til þess að einhver sé að lesa bókina mína, en líka ánægjulegt og forvitnilegt þannig að ég er í rauninni bara fullur þakklætis. Ef einhverjum mislíkar bókin þá er það bara partur af ferlinu, það eru aldrei allir sáttir. Ég er mjög glaður með bókina, stend með henni alla leið og vona bara að þetta leggist vel í fólk.“
Og þú munt ekkert fara á taugum þótt gagnrýnendur tæti bókina í sig?
„Það verður ekkert góður dagur ef maður verður tæklaður, ef ég má orða það þannig,“ segir Kári sposkur. „En maður þarf bara að arka í gegnum það eins og annað í lífinu. Það er auðvitað ekki draumur rithöfundar að fá dóm þar sem bókin er tætt niður, það væri miklu meira gaman að fá góða rýni, en við vonum það besta bara.“
Leikkonan Auður Finnbogadóttir sem gengur undir listamannsnafninu Audi Finn erlendis hefur náð góðum árangri í Hollywood undanfarið ár og var nýlega valin besta leikkonan á bandarísku kvikmyndahátíðinni Festigious Film Festival í Los Angeles.
„Ég skal alveg viðurkenna það að ég átti nú einhvern veginn ekki von á þessu því þarna voru margir frábærir leikarar tilnefndir. En þetta er klárlega mikill heiður og það að svona virtir gagnrýnendur og dómarar skuli á endanum hafa valið mig er kannski ákveðin staðfesting á því að maður sé á réttri hillu í lífinu,“ segir Auður Finnbogadóttir í samtali við Mannlíf en hún var nýverið valin besta leikkonan á bandarísku kvikmyndahátíðinni Festigious Film Festival í Los Angeles.
Verðlaunin eru veitt fyrir framúrskarandi leik aðalleikkonu í sjálfstæðri („indie“) kvikmynd og komu þau í hlut Auðar fyrir leik hennar í No Surprises, dramatískri stuttmynd sem fjallar um gifta konu sem verður barnshafandi eftir fyrrverandi elskhuga sinn og ákveður að eiga barnið.
„Þetta er klárlega mikill heiður og það að svona virtir gagnrýnendur og dómarar skuli á endanum hafa valið mig er kannski ákveðin staðfesting á því að maður sé á réttri hillu í lífinu.“
Auður segir hlutverkið hafa verið krefjandi og töluvert frábrugðið því sem hún hefur fengist við fram til þessa, en síðastliðið ár hefur hún verið að leika í þáttum, stuttmyndum og kvikmyndum í Bandaríkjunum og því aldrei að vita nema einhverjir íslenskir áhorfendur kunni að hafa barið leikkonuna ungu augum án þess að gera sér grein fyrir að þar væri Íslendingur á ferð.
„Hérna heima hef ég mest verið að leika á sviði og talsetja teiknimyndir eins og Barbie og Monster High en úti hef ég aðallega verið að leika í fantasíum og kómedíum í þáttum og er oft „tæpköstuð“ í hlutverk fyndnu ljóskunnar eða einhverra ævintýrapersóna. Er t.a.m. að leika um þessar mundir í annarri seríu af vinsælum ævintýraþáttum á YouTube, WitchHaven, þar sem ég fer með aðalhlutverkið,“ nefnir hún sem dæmi.
„Þannig að það var spennandi að fá að spreyta sig á einhverju allt öðru en maður hefur verið að gera hingað til, á hlutverki sem krafðist þess að ég sýndi á mér nýjar hliðar.“
Fékk hlutverkið upp í hendurnar
Auður segir hlutverkið í No Surprises jafnframt það fyrsta sem hafi boðist sem var skrifað sérstaklega með hana í huga. Hún hafi ekki einu sinni þurft að mæta í leikprufur heldur fengið handritið í hendurnar, nokkuð sem sé draumur allra leikara og alls ekki sjálfsagður hlutur.
„Hérna úti þurfa leikarar oft að hafa mikið fyrir því að landa hlutverki sem þeim líst vel á. Senda framleiðendum myndbönd með sjálfum sér eða sækja um að komast í leikprufur,“ útskýrir hún og segir að það sé nokkuð sem hún þekki vel af eigin raun þar sem hún hafi þurft að leggja mikið á sig til að komast á þann stað sem hún er í dag. Það sé eiginlega ótrúlegt að eftir aðeins eitt ár í bandaríska kvikmyndabransanum skuli framleiðendur vera farnir að hafa samband að fyrra bragði og boða hana í prufur.
Spurð hvernig það sé eiginlega fyrir unga leikkonu frá Íslandi að fóta sig í Hollywood segir Auður að þetta sé stór bransi þarna úti, miklu stærri en á Íslandi og uppfullur af tækifærum en hann sé harður líka. „T.d. er mjög erfitt að vera fjarri fjölskyldunni á Íslandi þótt maður heimsæki hana annað slagið og eigi í reglulegum samskiptum við hana á Netinu. Þetta er náttúrlega bara allt öðruvísi lífsstíll en flestir þekkja, þessi bransi hérna úti. Sjálf nýt ég þess að mæta í prufur og á alls konar kvikmyndatengda viðburði en það er einmitt mikilvægt að reyna að hafa gaman af hlutunum og gleðjast t.d. eins og þegar maður landar hlutverki eða þegar maður vinnur óvænt til verðlauna á hátíð eins og Festigious Film Festival. Það skiptir svo miklu að halda í jákvæðnina ef maður ætlar að endast í þessum bransa.“
„Þetta er náttúrlega bara allt öðruvísi lífsstíll en flestir þekkja, þessi bransi hérna úti.“
Spennandi verkefni fram undan
En telur hún að umrædd verðlaun muni opna fleiri dyr í Hollywood? „Ég get alla vega ekki geta kvartað undan verkefnaskorti,“ segir hún og hlær. „Fram undan eru t.d. áframhaldandi tökur á WitchHaven og tökur á annarri seríu af The Let Down, „hermannaþáttum“ þar sem ég fer með stórt hlutverk og sem hafa verið sýndir við miklar vinsældir á straumsveitunni VETTv. Þá er ég líka að fara að leika í myndinni Serpentine upp úr áramótum á móti leikaranum Daniel Gregory Feuerriegel, sem lék m.a. í myndinni Pacific Rim og þáttunum Spartacus. Þannig að það er alveg nóg að gera hjá mér.“
Það er nú ekki beint að heyra að þér leiðist erillinn og vinnuálagið í Hollywood? „Nei, síður en svo,“ segir hún glöð. „Ég er í heildina mjög sátt.“
Elías Haraldsson, löggiltur fasteignasali hjá 450 Fasteignasölu, er hrifinn af ferska loftinu, rökkrinu, kertaljósunum og rómantíkinni sem fylgir vetrinum. Uppáhaldsinnanhússarkitektinn hans er Berglind Berndsen.
Hvað heillar þig mest við starfið?
„Ég held að það sé þessi fjölbreytileiki og samskipti við fólk á öllum aldri. Að hafa milligöngu um kaup og sölu fasteigna getur verið mjög skemmtilegt, sérstaklega þegar allt gengur upp og kaupendur og seljendur eru ánægðir. En það getur líka verið mjög krefjandi að leysa úr málum þegar allt gengur ekki alveg upp, eins og til dæmis gallamál og fleira og þá er mjög gott að hafa góða og langa starfsreynslu.“
Geturðu lýst hefðbundnum vinnudegi hjá þér?
„Hann er nú mjög breytilegur í þessum bransa. Þú ert í raun og veru alltaf í vinnunni eftir að farsíminn varð svona ofboðslega sterkur og mikilvægur. En auðvitað reynir maður að stjórna sínum tíma eins og allt venjulegt fólk. Sérstaklega þegar maður hefur unnið við þetta í þrjátíu ár. En ég reyni að byrja snemma, fer í ræktina í hádeginu, nema á miðvikudögum, þá hitti ég gamla félaga mína úr Val í hádegisverð. Svo er það misjafnt hvað ég er lengi að, það fer allt eftir því hvað er mikið að gera til dæmis opin hús, skoða, sýna og fleira.“
Hvað finnst þér gera heimili að heimili?
„Þegar ég finn persónulega strauma þegar ég geng inn á heimili, eins og fjölskyldumyndir uppi á veggjum, hlýlega liti, persónulega muni og notaleg húsgögn.“
Geturðu lýst þínum stíl?
„Ég veit ekki hvort ég hafi einhvern sérstakan stíl. Mér finnst gaman að eiga falleg og vönduð húsgögn í bland við eitthvað einfalt og ódýrt, eins og IKEA-vörunar sem alltaf er hægt að skipta reglulega út fyrir eitthvað annað. Svo finnast mér myndir á veggjum skipta máli.“
Áttu uppáhaldsarkitekt?
„Engan alveg uppáhalds enda margir mjög góðir og alltaf spurning um hvaða tímabil ræðir, en Guðjón Samúelsson teiknaði margar mjög fallegar byggingar. En hvað varðar innanhússarkitekt held ég að það sé Berglind Berndsen.“
Áttu uppáhaldshönnuð?
„Ég veit það ekki, það eru svo margir góðir og erfitt að draga einhvern einn út. En ætli það sé ekki bara konan mín heitin, hún var ótrúlega sniðug og klár að raða saman fallegum hlutum gömlum og nýjum í bland með skemmtilegum og hlýlegum litum.“
Hvað hefur þig alltaf dreymt um að eignast en ekki eignast hingað til?
„Ég væri alveg til í að eiga lítið, fallegt hús í Montenegro (Svartfjallalandi). Þar er mikið af fallegum fjöllum til að stunda skíðamennsku og góðar gönguleiðir svo ég tali nú ekki um frábærar fallegar strendur og sólin er þar oft á lofti.“
Uppáhaldsliturinn?
„Ég á engan uppáhaldslit, það skiptir svo miklu máli hvernig litum er raðað saman. Kannski er einhver litur ekkert sérstaklega fallegur þegar maður horfir á hann en þegar hann er í réttri litasamsetningu er hann mjög flottur. Þetta á bæði við fatnað og húsnæði.“
Hvar líður þér best?
„Ég held bara heima hjá mér og innan um fjölskyldu og vini. Mér líður líka ótrúlega vel í sumarfríi að slappa af á einhverri sólarströnd á góðu hóteli.“
Hvað heillar þig mest við veturinn?
„Ferska loftið, rökkrið, kertaljósin og rómantíkin. Það kemur líka annar bragur yfir allt. Sumarfríin búin, haustið hverfur á braut, skólarnir komnir í fastar skorður, margir með ný markmið í ræktinni og matarræði.“
Svalasti veitingastaðurinn á Íslandi í dag?
„Ég hef farið mjög lítið út að borða upp á síðkastið en það eru margir mjög góðir veitingastaðir til um allt land en ég fór síðast á Skelfiskmarkaðinn og hann var mjög góður.“
Er einhver byggingarstíll sem heillar þig meira enn annar?
„Já, örugglega, ég veit bara ekki hvað hann heitir. Ég hef séð mörg falleg hús í mismunandi byggingarstíl, en mér finnast ávallt vel teiknuð og vel skipulögð funkis-hús falleg. Svo skiptir lóðin alltaf mjög miklu máli og hvernig hús og byggingarstíll njóta sín.“
Að lifa lífinu lifandi er að … lifa núna og njóta þess. Vera þakklátur fyrir að hafa góða heilsu og geta gert allt sem maður vill. Það er það mikilvægasta í lífinu. Það er hægt að kaupa ýmislegt fyrir peninga í lífinu en ekki heilsuna. Þekki það af eigin raun.
Tæknirisinn Apple kynnti á dögunum nýjustu útgáfurnar á MacBook Air, Mac Mini, iPad Pro og Apple Pencil, þar sem fagurfræðin, gæðin og notagildið fara vel saman. Ávallt tekst þeim að gera enn betur og hönnunin skilar sínu. Við heimsóttum Björgvin Þór Björgvinsson, verslunarstjóra Epli.is, og kynntum okkur það nýjasta frá Apple, nýjustu fítusana og útlit.
Apple tók aðeins öðruvísi vinkil á kynninguna sína, sem var haldin í fyrsta skipti í New York. Þar var fyrst og fremst einblínt á sköpunargáfu og vinnslugetu sem tengist notkun Apple-tækjanna, sem listamenn víðast hvar hafa nýtt sér frá því að fyrsta Apple-tölvan kom á markaðinn. Í framhaldi af því voru nokkrar nýjungar kynntar, eins og glæný Mac mini, MacBook Air og svo iPad Pro sem er algjörlega endurhannaður. Getur þú sagt okkur hvað nýjasta útgáfan á MacBook Air hefur fram yfir þá eldri? „Nýja MacBook Air hefur fengið nýjan og kristaltæran Retina-skjá með enn meiri skerpu, upplausn og betri liti. Hún er orðin léttari og nettari með 13,3 skjá. Þar að auki er vinnslugeta hennar enn meiri með nýjustu kynslóð Intel-örgjörva. Ein skemmtileg nýjung er að tölvan hefur Touch ID, eða fingraskanna, þannig að þægilegt er fyrir notandann að komast hratt og örugglega inn á tölvuna án þess að slá inn lykilorðið. Apple leggur mikla áherslu á öryggismál og eru gögnin dulkóðuð með háum öryggisstöðlum þannig að erfitt er fyrir aðra að komast að gögnunum.“
Nýjasta útgáfan af MacBook Air draumur fyrir nemendann
Kemur MacBook Air í nýjum litum eða með nýrri áferð? „Margir viðskiptavinir okkar hafa einmitt verið mjög spenntir fyrir að fá MacBook Air í litum og nú fást þær í fallegum gull- og dökkgráum lit. Hún verður einnig fáanleg í hinum klassíska lit, silfur.“
Er nýja MacBook Air draumaeintakið fyrir nemendann? „Ef ég væri að fara að fjárfesta í fartölvu, yrði þessi klárlega fyrir valinu. Ég hef notað MacBook Air sem vinnutölvu í meira en sjö ár og er alsæll. Ekki skaðar að rafhlaðan endist í allt að tólf klukkustundir og er því án efa draumavél fyrir nemendur og í raun alla sem vilja flottustu fartölvuna í dag.“
Mac Mini á stærð við bók
Hverjir eru helstu kostir við Mac Mini og hvað hefur bæst við? „Mac Mini er í raun og veru „turntölvan“ frá Apple, nema að það fer ekkert fyrir henni, hún er á stærð við bók, og er einnig ótrúlega öflug. Apple setti alla nýjustu tæknina í þennan litla kassa og hægt að fá hana í alls kyns útfærslum. Hún hentar því bæði fyrir hinn almenna notanda og þá kröfuhörðu.“
Þriðja kynslóð iPad Pro og Apple Pencil mögnuð upplifun
Hverjar eru helstu nýjungarnar sem hafa orðið á nýjasta iPad Pro? „Ný hönnun og hraðvirkari en 92% af öllum fartölvum á markaðnum. En þar að auki er búið að minnka rammann í kringum skjáinn, fjarlægja fingrafaraskannann og setja Face ID. Þannig tókst Apple að gera hann nettari, en samt stækka skjáinn á minnstu útgáfunni. Þessi nýi þriðju kynslóðar iPad Pro er sá allra öflugasti sem Apple hefur framleitt og auðvelt er að vinna þung verkefni á hann. Full útgáfa Photoshop er væntanleg í byrjun næsta árs sem mun vinna fullkomlega vel með nýja iPad Pro. Nýr penni var einnig kynntur, en hann smellur á hlið tækisins með segli og hleður sig þannig.“
Vinsældir iPad Pro eru að aukast jafnt og þétt. „Það hefur sýnt sig að iPad er í auknum stíl að koma í stað tölvunnar. Tækniþróunin á þessum tækjum hefur tekið svo stórt stökk síðastliðin ár, en þar má þakka að Apple er bæði hugbúnaðar- og tækjaframleiðandi og nær þannig að gera ótrúlega hluti með góðri samvinnu beggja hluta. Þá er ég að meina rafhlöðuendingu, afl og notendaviðmót. iPad Pro hefur verið ótrúlega vinsæll hjá okkur og salan eykst ört,“ segir Björgvin.
Hverjir eru helstu kostir Apple Pencil fyrir iPad Pro? „Fyrst og fremst er nákvæmnin og upplifunin mögnuð. Þetta er jafnnáttúrulegt og að nota penna á blað, nema að þú hefur öll tólin á einum stað. Ég veit að notendur elska að nota hann í alls kyns verkefni, sumir til að teikna og aðrir einfaldlega til að skrifa niður glósur eða inn á PDF-skjöl.“
Verða þessar tækninýjungar til þess að auka vinsældir iPad Pro enn frekar?
„iPad Pro er kominn til þess að vera. Þetta undratæki sem Apple kynnti 2009 verður bara betra með hverju ári. Ég held að bæði iPad Pro og hinn klassíski iPad verði mest notuðu tölvurnar í framtíðinni.“
iPad Pro kom á miðvikudaginn og seldist upp um leið, vörurnar rjúka því út jafnóðum og þær koma. „Við eigum svo von á MacBook Air og Mac mini aðeins seinna í mánuðinum. Við tökum við pöntunum strax í dag og sniðugt að gera slíkt vilji maður tryggja sér eintak fyrir jólin,“ segir Björgvin. „Ég mæli eindregið með að fólk komi og skoði þessi nýju mögnuðu tæki, en við ættum að fá sýningareintök bráðlega. Það er ótrúlegt hvað það hefur mikið að segja, sérstaklega iPad Pro og nýja pennann,“ segir Björgvin og er hinn glaðasti.
Myndir / Aldís Pálsdóttir og úr einkasafni Epli.is Í samstarfi við Epli.is
MARGT & MIKIÐ er verslun sem býður upp á fjölbreytt úrval af alls konar vörum. Má þar helst nefna leikföng, spil, púsl, þrautir og leiki, föndurvörur, ferðatöskur, tölvutöskur og útivistarbakpoka.
Hjá okkur finnur þú gjafir við öll tilefni, hvort sem það er sængurgjöf, afmælisgjöf, útskriftargjöf eða jólagjöf. Okkar helstu markmið eru að veita viðskiptavinum góða þjónustu og að allir finni eitthvað sem þeir eru ánægðir með. Við bjóðum upp á fjölbreytt vöruval af skemmtilegum og áhugaverðum vörum fyrir alla aldurshópa, þó svo mesta vöruvalið sé fyrir yngri kynslóðina.
Þroskaandi leikföng í sérflokki
Við erum með mikið úrval af þroskandi leikföngum sem reyna meðal annars á ímyndunarafl, samhæfingu og fínhreyfingar. Tréleikföngin koma að stærstum hluta frá franska framleiðandanum Janod sem margir þekkja. Við erum með fallega bangsa og tuskudýr fyrir þau allra yngstu frá Kaloo sem einnig er franskt vörumerki. Mjúku gúmmíleikföngin frá Rubbabu hafa verið mjög vinsæl og algjör nýjung á markaðinum.
Sköpun og ímyndunaraflið fær að njóta sín
Hjá okkur er frábært úrval segulkubba frá Magformers og Tileblox auk smellukubba frá Clickformers, Zoob og K´nex þar sem sköpun og ímyndunaraflið fær að njóta sín. Við erum einnig með baðleikföng og föndurvörur, svo sem alls konar skartgripagerð, styttugerð, perlur, leir og smíðadót. Púsláhugafólk ætti að geta gert sér glaðan dag hjá okkur með því að skoða fjöldann allan af púslum og fylgihlutum. Það sama á við um spilaunnendur því úrvalið er ekki minna þar.
Frábært úrval af vönduðum töskum frá Thule
Útivistabakpokar í mörgum stærðum og gerðum en það er mjög mikilvægt að velja rétta bakpokann miðað við hvern og einn einstakling, eftir því hvað á að nota hann í, eða allt frá stuttum gönguferðum upp í margra daga ferðalag. Starfsfólkið okkar hjálpar þér að velja rétta bakpokann sem miðast við þínar þarfir.
Ferðatöskurnar eru hannaðar með það að leiðarljósi að endast vel og veita þér þægindi á ferðalaginu. Sem dæmi má nefna eina af okkar vinsælli handfarangurstöskum sem bæði er hægt að nota sem hefðbundna ferðatösku en einnig sem bakpoka.
Bakpokar og hefðbundnar tölvutöskur eru til í miklu úrvali svo flestir ættu að geta fundið réttu töskuna fyrir sig. Alltaf er gert ráð fyrir hólfi fyrir bæði fartölvu og spjaldtölvu. Svokallaðar „2in1“-töskur eru alltaf að verða vinsælli en það eru töskur sem bjóða upp á þann möguleika að nota bæði sem bakpoka eða hliðartösku.
Verslunin verður bráðum eins árs og það er afar ánægjulegt að sjá sömu andlitin koma til okkar. Fólk er mjög hrifið að fjölbreyttu vöruvali og eyðir oft löngum stundum við að skoða og velja „réttu“ gjöfina.
Tíu prósent af allri sölu til Tógó
MARGT & MIKIÐ er staðsett á jarðhæðinni í Holtasmára 1, betur þekkt sem Hjartaverndarhúsið fyrir ofan Smáralind. En 10% af allri sölu rennur beint til barnahjálparsamtakanna SPES, sem reka barnaþorp í Tógó.
Myndir / Hákon Davíð Björnsson Í samstarfi við Nordic Games/Margt og mikið
Á síðustu árum hafa skilin milli stétta á Íslandi orðið skýrari. Það er tilfinnanlegur munur á þeim efnahagslega veruleika sem fólk á Íslandi býr í og bilið hefur breikkað eftir því að sem hagkerfið hefur styrkst.
Stétt fjármagnseigenda hefur aukið auð sinn hratt og örugglega og styrkt stöðu sína jafnt og þétt með tilheyrandi hraðri aukningu á umsvifum eigna þeirra.
Á sama tíma hefur staða lágtekjuhópa versnað umtalsvert sökum þess að dregið hefur úr bótagreiðslum til þeirra, skattbyrði þeirra aukist og húsnæðiskostnaður hefur hækkað hraðar en kaupmáttur launa þeirra hefur aukist. Þá þykir húsnæðisöryggi hinna verst settu ekki viðunandi og aðgengi þeirra að viðeigandi húsnæði hefur dregist saman.
Þessar tvær stéttir eru á sitt hvorum endanum á lífsgæðastiganum á Íslandi. Þar á milli er síðan stór millistétt sem hefur líka verið klofin í tvennt; í þá sem á fasteignir og og þá sem hefur ekki haft tök á því að eignast slíkar.
Niðurstaðan er togstreita milli stétta sem á sér fá fordæmi hérlendis, og birtist meðal annars í því sem nýir leiðtogar verkalýðshreyfingarinnar kalla stéttastríð.
Icelandair keypti WOW air í upphafi viku. Kaupverðið er langt frá því verði sem til stóð að fá fyrir helmingshlut í WOW air fyrir tæpum tveimur mánuðum. Um björgunaraðgerð var að ræða sem átti sér skamman aðdraganda.
Nú er beðið niðurstöðu áreiðanleikakönnunar og Samkeppniseftirlitsins til að hægt sé að klára kaup Icelandair á WOW air. Ekki er ljóst hvenær sú niðurstaða mun liggja fyrir.
Ljóst er þó að samkeppnisyfirvöldum verður gerð grein fyrir því að engin önnur staða hafi verið í kortunum til að halda starfsemi WOW air áfram. Aðrir kaupendur hafi ekki verið í myndinni og eina sem blasað hefði við að óbreyttu væri gjaldþrot.
Viðmælendur Kjarnans segja að það séu töluverð samlegðaráhrif sem skapist við kaupin á WOW air. Markaðsstarf síðarnefnda félagsins á netinu sé til að mynda mjög gott og bókunarkerfi þess hagkvæmt. En það býst enginn sem við er rætt við öðru en að seglin verði dregin verulega saman, vélum sem eru á leigu verði skilað og starfsfólki fækkað. Óhjákvæmilegt sé að flugmiðaverð fari í kjölfarið hækkandi.
Þá megi búast við því að uppstokkun verði á skipulagi innan Icelandair Group þegar og ef yfirtakan á WOW air gengur í gegn.
Hljómsveitin Lights on the highway kemur saman eftir nokkurra ára hlé og heldur tvenna tónleika milli jóla og nýjárs. Við heyrðum í Kristófer Jenssyni, söngvara bandsins, og hann sagði okkur meðal annars frá uppruna bandsins.
„Bandið varð til síðsumars 2003 þegar ég og Agnar Eldberg gítarleikari hittumst á Menningarnótt en við höfðum þekkst frá unglingsaldri. Ég hafði lánað honum Nirvana-vínylplötu mörgum árum áður, Come as you are-smáskífuna minnir mig, og það bar meðal annars á góma þetta kvöld,“ segir Kristófer. „Við vorum báðir á þeim tímapunkti í tónlistinni að við vorum að leita eftir nýjum verkefnum. Á þeim tíma hafði ég afnot af stúdíói hjá Skara og Junior, vinum mínum í Hafnarfirði, og stakk upp á að við mundum hittast og taka upp nokkur lög þar sem þeir voru að spila í útlöndum og plássið laust til afnota.“
Fundu trommara á Hróarskeldu
Agnar og Kristófer tóku upp fimm lög á tveimur kvöldum, þar á meðal þrjú ný lög sem urðu nánast til að staðnum. Þessi lög rötuðu svo öll á fyrstu plötu hljómsveitarinnar. Skömmu síðar gekk svo Karl Daði Lúðvíksson bassaleikari til liðs við þá og þeir byrjuðu að taka upp og spila sem acoustic-tríó undir nafninu Lights on the highway. „Hljómsveitin starfaði í talsverðan tíma þannig, ég og Aggi báðir á gítar og í söng og Kalli á bassann; alltaf órafmagnað. Við spiluðum á pínulitlum kaffihúsum út um alla Reykjavík og þá hafði myndast skemmtilegur hópur af tónlistarfólki sem var á svipaðri línu og spilaði oft saman á þessum tíma, Tenderfoot, Indigo, Pétur Ben, Moody Company og fleiri. Við vorum alltaf með í bakhöndinni að finna okkur trommara og hann fannst fyrir tilviljun á Hróaskelduhátíðinni í Danmörku 2004 þar sem ég og Halli lentum saman í tjaldbúðum,“ segir Kristófer og er hér að tala um Þórhall Reyni Stefánsson. „Eftir að heim var komið var stungið í samband og Halli kominn á bak við trommusettið í bandinu. Rúmu hálfu ári síðar vorum við komnir í Stúdíó Grjótnámuna fyrir tilstilli Eiríks Rósberg Eiríkssonar stórvinar okkar en þar var fyrsta platan okkar tekin upp á mjög skömmum tíma. Við upptökur á plötunni bættist síðan Gunnlaugur Lárusson í hópinn en við fengum hann „að láni“ frá vinum okkar í Brain Police. Gulli skilaði sér reyndar ekki aftur til þeirra fyrr en einhverjum árum síðar.“
Ást, togstreita, fíflaskapur
Stefán Gunnlaugsson hljómborðsleikari bættist svo í hljómsveitina en einnig hafa gítarleikararnir Konráð Bartch og Bjarni Þór Jensson komið að bandinu á einhverjum tímapunkti. Kristófer segir að erfitt sé að skilgreina tegund tónlistarinnar sem þeir spila en hipparokk komist kannski næst því. Þeir hafa sent frá sér tvær plötur, Lights on the Highway (2005) og Amanita Muscaria (2009) auk nokkurra útvarpssmáskífa, þar á meðal lagið Leiðin Heim sem er sennilega þekktasta lagið þeirra og það eina á íslensku. „Við höfum spilað út um allar trissur, allt frá pöbbum í Breiðholti til London Astoria og The Marquee á Englandi. Við spiluðum mikið á Dillon, Gauknum, Grand Rock og þessum helstu tónleikastöðum á sínum tíma þar sem nándin og hávaðinn var allsráðandi. Við vorum einnig þess heiðurs aðnjótandi að fá að spila í Silfurbergi á Opnunarhátíð Hörpu ásamt fleiri frábærum íslenskum hljómsveitum. Árið 2012 ákváðum við að setja hljómsveitina til hliðar þar sem Aggi var að flytja til Bandaríkjanna, og héldum þá tónleika undir nafninu „Afsakið Hlé“. Hljómsveitin hefur þó aldrei hætt, enda stór partur af okkur öllum.“
„Við höfum spilað út um allar trissur, allt frá pöbbum í Breiðholti til London Astoria og The Marquee á England.“
Hvað er minnisstæðast? Ást, vinátta, togstreita, sköpunargleði, rifrildi, ferðalög og fíflaskapur. Það heitir víst að vera í hljómsveit. Líklega er þetta eins og að eiga margar kærustur í einu sem eiga allar sama afmælisdaginn. Að hafa skapað eitthvað saman sem við getum verið stoltir af stendur þó alltaf upp úr, það er bara þannig.“
Furðuleg sjálfhverfa
Hljómsveitin kom síðast saman 2015 og þá tóku þeir eins konar míni-tour og spiluðu meðal annars á Quest, Dillon, KEX, Húrra, Græna hattinum og Eistnaflugi. „Það er í raun Stefáni Magnússyni að þakka að við höfum látið verða af þessu bæði þá og núna en við ætlum að halda tvenna tónleika á Hard Rock 29. og 30. desember næstkomandi. Miðasalan er í fullum gangi á tix.is og gengur vonum framar, við erum reyndar alveg orðlausir yfir viðbrögðunum sem við höfum fengið. Við hlökkum allir mikið til að hittast og fá að spila saman aftur þessi tvö skipti opinberlega. Vonandi fáum við að smita sem flesta á þeim stutta tíma af þessari furðulegu sjálfhverfu sem hljómsveitin er.“
Dagur B. Eggertsson borgarstjóri var í veikindaleyfi á sama tíma og hart var sótt að honum vegna braggamálsins. Hann segir vondan brag á umræðunni um störf borgarinnar en er staðráðinn í að sitja út kjörtímabilið sem að hans sögn mun einkennast að mikilli uppbyggingu.
Óhætt er að segja að mikið hafi gengið á fyrstu mánuði nýs meirihluta sem kynntur var í júní. Gustað hefur um Orkuveitu Reykjavíkur eftir að framkvæmdastjóri Orku Náttúrunnar var sakaður um óæskilega hegðun gagnvart undirmönnum og einni þeirra sem kvartaði undan hegðun hans var sagt upp. Þá kom í ljós að tveir aðrir starfsmenn höfðu orðið uppvísir af sambærilegri hegðun, innan og utan veggja fyrirtækisins. Á haustmánuðum var svo ljóstrað upp um yfirgengilega framúrkeyrslu við enduruppbyggingu bragga í Nauthólsvík. Ofan á allt saman hefur Dagur glímt við erfið veikindi en hann greindi frá því í júlí að hann glímdi við svokallaða fylgigigt í kjölfar sýkingar. Um miðjan október fór hann í veikindaleyfi vegna þessa. „Gigtin var greind fljótt og vel og ég er á ansi mikilli ónæmisbælandi meðferð til að halda henni niðri og fannst það hafa gengið býsna vel. En hin hliðin á því að vera ónæmisbældur er að maður er útsettari fyrir sýkingum og ég hafði verið varaður við því. En maður býst samt kannski aldrei við því að fá þær og fyrir nokkrum vikum tók sig upp sambærileg sýking og ég fékk síðasta vetur. Hún var hins vegar greind fljótt og vel og ég fékk viðeigandi meðferð en þurfti að taka tíma til að jafna mig. Þannig að þetta er ákveðinn línudans en ég bý að því að eiga frábæra fjölskyldu og frábært samstarfsfólk sem steig bara inn í þau verkefni sem voru í gangi og leysti það mjög vel af hendi. Nú er ég kominn aftur á ról, kannski tek því aðeins rólegar,“ segir Dagur sem hefur notast við staf á ferðum sínum. „Ég er að reyna að losa mig við stafinn, nota hann á lengri gönguferðum en hvorki í vinnu né heima og vonast til að losna við hann fljótlega.“
Upphlaup út af stóru og smáu
Veikindi Dags urðu að pólitísku deilumáli eftir að oddviti Sjálfstæðisflokksins sagði óþægilegt að hann gæti ekki tekið þátt í umræðum um braggamálið og fékk hann miklar skammir í hattinn frá samherjum Dags. Sjálfur kaus Dagur að svara ekki fyrir málið. „Ég óskaði eftir ákveðinni tillitssemi í sumar og það sem mér finnst standa upp úr er að ég mæti hvarvetna hlýju og stuðningi og nánast undantekningarlaust í pólitíkinni. Þær undantekningar sem þar eru finnst mér dæma sig sjálfar og ég ætla ekkert að bregðast við því.“
Þegar ljóst var hvernig borgarstjórn var skipuð sagðist Dagur vonast til þess að þeir ósiðir sem tíðkuðust á Alþingi bærust ekki inn í ráðhúsið. Aðspurður hvernig til hafi tekist á þessum fyrstu mánuðum kjörtímabilsins svarar Dagur því til að núverandi minnihluti sé óvægnari en sá sem áður var: „Mér finnst vondur bragur á upphlaupum út af stóru og smáu. Það er nánast sama hvað er, það eru notuð alveg gríðarlega stór orð. Ég kveinka mér ekki undan því þegar þeim er beint að mér en mér finnst miklu verra þegar það er verið að hafa almennt verkafólk sem er að vinna hjá borginni að háði og spotti með því að birta myndir því á Facebook og gera það að athlægi.“ Eitt slíkt tilfelli var þegar Vigdís Hauksdóttir, borgarfulltrúi Miðflokksins, birti á Facebook-síðu sinni mynd af starfsmönnum borgarinnar að vökva blóm í rigningu. „Mér finnst þetta í raun vera að fara yfir einhver mörk sem við eigum ekki að venjast hér í borginni. Fólk sem er kjörnir fulltrúar og er komið í valdastöðu verður einfaldlega að sjá sóma sinn í því að umgangast það vald af hófsemi og virðingu fyrir öðru fólki.“
„Ég kveinka mér ekki undan því þegar þeim er beint að mér en mér finnst miklu verra þegar það er verið að hafa almennt verkafólk sem er að vinna hjá borginni að háði og spotti með því að birta myndir því á Facebook og gera það að athlægi.“
Senda skýr skilaboð um borgarlínu
„Ég myndi segja að þessi vetur gæti orðið vetur hinna stóru verkefna,“ segir Dagur þegar hann er spurður út í fjárhagsáætlun borgarinnar fyrir árið 2019 sem hann kynnti í vikunni. Er gert ráð fyrir að afgangur á rekstri borgarinnar nemi 3,6 milljörðum króna. Á sama tíma var fjármáláætlun næstu ára lögð fram. „Þar er af mörgu að taka og í mínum huga erum við að sigla inn í kjörtímabil sem mun einkennast af miklum fjárfestingum fyrir fólk og lífsgæðin í borginni, fyrir hverfin og þjónustu við börn og unglinga. Rekstur borgarinnar gengur mjög vel og tölurnar eru mjög sterkar.“ Fyrst nefnir Dagur fimm milljarða króna fjárfestingu í leikskólamálum á næstu árum þar sem markmiðið er að brúa bilið á milli fæðingarorlofs og leikskóla. „Við erum að fjölga leikskóladeildum, fjölga ungbarnadeildum sérstaklega og byggja nýja leikskóla. Á rekstrarhliðinni sjáum við fram á að geta tekið inn yngri börn í skrefum. Þarna erum við að klára leikskólabyltinguna sem var sett af stað í borginni fyrir 20 árum.“ Þá nefnir Dagur stór verkefni í efri byggðum borgarinnar – boltahús við Egilshöll í Grafarvogi, byggingu Dalsskóla í Úlfarsárdal ásamt menningarmiðstöð og sundlaug og knatthús og íþróttahús í Mjódd.
„Rekstur borgarinnar gengur mjög vel og tölurnar eru mjög sterkar.“
Stóra málið er þó vafalaust hin umdeilda borgarlína en í fyrsta skipti eru fjármunir eyrnamerktir því verkefni í fjárfestingaáætlun, fimm milljarðar nánar tiltekið. Það er þó ekki fugl í hendi því enn á eftir að semja við ríkið um fjármögnun verkefnisins. „Þó að þetta séu ekki endanlegar tölur þá vildum við sýna að borgin hefur afl til þess að standa fyrir sínum hluta á þessu stóra verkefni sem skiptir rosalegu máli ef að tafatíminn í umferðinni á ekki að aukast enn meira. Ríkið þarf auðvitað að standa við sinn hlut en við höfum sagt að við séum tilbúin til þess að leggja út fyrir borgarlínunni í einhver ár gegn öruggum samningi um að ríkisframlagið komi í réttu hlutfalli á móti vegna þess að ef maður horfir á morgunumferðina og síðdegisumferðina í borginni þá er augljóst að það þarf að grípa til fjárfestinga og róttækra aðgerða.“ Þótt borgarlínu sé ekki að finna í drögum að fimm ára samgönguáætlun ríkisins segist Dagur bjartsýnn á að verkefnið fái framgang, enda liggi fyrir viljayfirlýsing milli ríkisins og þeirra sveitarfélaga sem koma að verkefninu. „Nýframkomin loftlagsáætlun stjórnvalda ætti að styrkja í raun þennan málstað og þetta verkefni. Það er algjörlega ljóst að Ísland getur ekki náð þeim markmiðum sem sett eru varðandi samgöngur ef ekki koma til breyttar ferðavenjur, þar með talið borgarlína. Það er margt sem helst í hendur um að það ætti að vera hægt að ná breiðri pólitískri samstöðu og breiðri samstöðu milli ríkis og sveitarfélaga.“
Aðra stóra samgönguframkvæmd er þó að finna í samgönguáætlun og er það stokkur á Miklubraut. Dagur segir það mikið fagnaðarefni þótt sú framkvæmd sé einungis fjármögnuð að hluta. „Hún er sett í stokk á öðru tímabili samgönguáætlunar. Mér finndist mjög spennandi að skoða leiðir til þess að flýta því í tengslum við borgarlínuframkvæmdina en það er auðvitað praktískt úrlausnarefni. Þetta er líka flókin framkvæmd, það þarf að fara í umhverfismat og útfæra hvernig við ætlum að haga umferðinni á framkvæmdatímanum. En aðalatriðið er að Miklabraut fari í stokk. Stóra myndin í samgöngumálunum er sú að við þurfum að gera það að betri og í raun framúrskarandi kosti fyrir alla sem vilja fara til og frá vinnu eða skóla með almenningssamgöngum, að geta gert það fljótt og vel. Að borgarlínan fái forgang í umferðinni, að þú vitir að þetta skili þér hratt og örugglega, að tíðnin sé meiri, að stöðvarnar séu vistlegri og þetta sé bara framúrskarandi upplifun í alla staði.“
Til að takast á við miklar umferðarteppur á álagstímum segir Dagur að hægt sé að ráðast í tilteknar aðgerðir. „Það eru ákveðnir hlutir sem hægt er að gera í ljósastýringu og það á að gera það strax. Það eru líka ákveðnir hlutir sem hægt er að gera varðandi tiltekna flöskuhálsa sem hægt er að gera strax“. Um mislæg gatnamót segir Dagur að gefinn sé upp bolti með það í útjaðri borgarinnar í tengslum við áform um tvöföldun veganna út úr borginni. „En það er alveg ljóst að inni í miðri byggð þar sem eru íbúðahverfi, þar á hraðbrautaskipulag ekkert heima.“
Ekki meiri peningur í braggann
Dagur segir fjárhagsáætlunina bera þess merki að fjárhagsleg staða borgarinnar sé sterk en stærsta mál kjörtímabilsins hefur þó snúið að óábyrgri fjármálastjórn í kringum braggamálið. Þótt málið hafi á tíðum verið farsakennt, samanber 750 þúsund króna reikning fyrir dönsk strá sem líta út eins og íslenskt melgresi, þá er 250 milljóna króna framúrkeyrsla lítið gamanmál. Framkvæmdum er ólokið en Dagur segir að af hálfu Reykjavíkurborgar verði ekki meiri peningar settir í braggann. „Braggafjárfestingunni er lokið og nú verður Háskólinn í Reykjavík leigusali og annast starfsemina þar. Við þurfum auðvitað að ljúka frágangi málsins við Háskólann í Reykjavík en hugsunin var sú að leigugreiðslur háskólans myndu standa undir þessari framkvæmd. Það er alveg ljóst og var ljóst síðastliðið sumar að af því að framkvæmdin fór fram úr áætlun þá mun hluti þess lenda á Reykjavíkurborg og hluti þess á Háskólanum í Reykjavík. Þessari framkvæmd á að vera lokið.“
„Braggafjárfestingunni er lokið og nú verður Háskólinn í Reykjavík leigusali og annast starfsemina þar.“
Dagur segir að þessi mikla framúrkeyrsla hafi orðið honum ljós þegar viðauki við fjárfestingaáætlun hafi verið lagður fram í sumar. Hann hafi þá vakið athygli borgarráðs á málinu og kallað eftir skýringum. „Allur meirihlutinn hefur verið alveg skýr í því að það þurfi að fara yfir þetta mál og komast til botns í því og við höfum kallað eftir tillögum frá innri endurskoðun um það sem þarf að bæta úr. Við þurfum að tryggja að ferlarnir hjá okkur og leikreglurnar séu þannig að það dragi úr áhættu eins og hægt er í fjárfestingu og framkvæmdum. Við vitum það að opinberar framkvæmdir og framkvæmdir á vegum einkaaðila hafa tilhneigingu til að fara fram úr og það er áhætta í því öllu og umgjörðin hjá okkur þarf að vera þannig að það sé dregið úr þeirri áhættu eins og nokkur kostur er.“ Bendir Dagur í því samhengi á að bæði Perlan og Ráðhús Reykjavíkur hafi farið langt fram úr áætlunum. „Í samtímaheimildum sagði að Perlan hefði dugað til þess að byggja 27 leikskóla. Ráðhúsið eitt og sér voru 33 braggar í framúrkeyrslu.“
Dagur sagðist á dögunum ekki munu segja af sér vegna málsins en aðspurður um hvernig pólitísk ábyrgð á málinu komi til með að líta út svarar hann: „Við ákváðum að setja þetta mál til skoðunar, meðal annars vegna þess að það hafði verið spurt ýmissa spurninga varðandi það. Ég held að innri endurskoðun sé réttur aðili til að fara yfir það mál og fella dóma um það og ég ætla ekki að kveða upp dóma um það fyrr en þeirri skoðun er lokið.“
Erum að uppskera í húsnæðismálunum
Gríðarlegar hækkanir á húsnæðismarkaði hafa sett marga í erfiða stöðu, ekki síst leigjendur, fyrstu kaupendur og þá sem hafa minna á milli handanna. Fyrir þessa hópa er ástandið afleitt og húsnæðismálin verða eitt helsta málið í komandi kjarasamningum. Dagur segir að nú sé verið að sigla inn í tímabil uppskeru í húsnæðismálum. „Það sem við erum að sjá núna að á hverju ári koma inn á markaðinn hundruð íbúða sem eru í byggingu á vegum óhagnaðardrifinna félaga sem eru ætlaðar fólki með lægri laun, stúdentum, eldri borgurum og þeim sem vilja búseturétt. Þetta mun hafa veruleg og vaxandi áhrif inn á húsnæðismarkaðinn til þess að tempra hækkanir á leigu og stuðla að miklu heilbrigðari húsnæðismarkaði og þeirri fjölbreytni sem þarf.“ Á sama tíma séu að byggjast upp ný svæði með íbúðum á sölumarkaði – Vogabyggð, Hlíðarendi, Gufunes, Kirkjusandur, stækkun Bryggjuhverfis svo og nýtt hverfi í Skerjafirði þar sem 700 íbúðir fara af stað í fyrsta áfanga. „Þannig að við munum sjá miklar og jákvæðar breytingar á húsnæðismarkaði, bæði aukið framboð fyrir þá sem vilja kaupa en líka örugga langtímaleigu á viðráðanlegu verði fyrir þá sem hafa minna á milli handanna eða eru stúdentar.“
En koma þessar framkvæmdir ekki of seint í ljósi þess ástands sem ríkir á markaðinum?
„Við töldum, kannski með röngu vegna margs konar yfirlýsinga um alls konar lausnir í einingahúsum, nýjar lausnir í byggingaaðferðum og svo framvegis, að það kæmu í gegnum hinn almenna húsnæðismarkað lausnir sem myndu mæta ungu fólki og nýjum kaupendum. Að mínu mati og það var okkar niðurstaða í fyrra að þessar lausnir höfðu bara látið á sér standa þrátt fyrir alla umræðuna. Markaðurinn var ekki að mæta ungu fólki og þess vegna steig borgin fram.“ Þar vísar Dagur í verkefni sem kynnt var á dögunum og fólst í hugmyndasamkeppni þar sem öllum gafst kostur á að koma með hugmyndir að uppbyggingu ódýrs húsnæðis fyrir ungt fólk og fyrstu kaupendur. Borgin leggur til lóðir á völdum stöðum í borginni sem valdir samstarfsaðilar munu þróa og byggja upp að gefnum ákveðnum skilyrðum. „Þarna er borgin að einhverju leyti að fara út fyrir hlutverk sitt en við lítum þannig á að borg þarf að hafa heilbrigðan og fjölbreyttan húsnæðismarkað og við viljum beita okkur fyrir nýsköpun og tempra þessar rosalegu verðhækkanir sem hafa orðið.“
Eitt af þeim félögum sem valin voru til verksins var Heimavellir. Það vakti litla lukku meðal formanns VR sem sagði Heimavelli gróðafyrirtæki sem beri ekki hag leigjenda fyrir brjósti. Dagur bendir á móti á að Reykjavíkurborg hafi verið leiðandi í samstarfi við óhagnaðardrifin félög. „Það hefur enginn og ekkert sveitarfélag á Íslandi unnið nánar í samvinnu við verkalýðshreyfinguna en Reykjavíkurborg. Við vorum í liðinni viku að úthluta lóð fyrir 99 íbúðir uppi í Árbæ við Bæjarhálsinn til Bjargs. Þar með eru úthlutanir til Bjargs orðnar um 700. Við höfum síðan átt í mjög jákvæðum samskiptum við formann VR sem vill til viðbótar við þessar íbúðir á vegum Bjargs, sem eru fyrir lægst launaða hópinn, fara í verkefni þar sem VR byggir leiguíbúðir sem verði fyrir alla félagsmenn VR, ótekjutengt. Við erum mjög jákvæð fyrir því.“
Reykjavík axlar byrðar nágrannanna
Dagur segist finna fyrir því að ríkari kröfur eru gerðar til Reykjavíkurborgar en annarra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Aðspurður hvort hann upplifi það þannig að borgin sé að taka á sig byrðar nágrannasveitarfélaganna svarar hann: „Að hluta til. Ég hef kallað eftir því í mörg ár að önnur sveitarfélög geri meira í húsnæðismálunum. Mér finnst ekkert eðlilegt við það að Reykjavíkurborg sé að vinna að uppbyggingu þúsund íbúða í samvinnu við verkalýðshreyfinguna og sum stór og öflug sveitarfélög hafa ekki lagt fram lóð fyrir eina einustu íbúð í sama verkefni. Það er nákvæmlega það sama þegar kemur að stúdentaíbúðum og að mörgu leyti þegar kemur að íbúðum fyrir aldraða og búseturéttaríbúðir. Við erum með yfir þrjú þúsund íbúðir í byggingu í samráði við óhagnaðardrifin félög þá eru verkefni annarra sveitarfélaga bara í mýflugumynd.“ Dagur segir þetta varhugaverða þróun með tilliti til þróunar samfélagsgerðarinnar. Hætta sé á að ríkt fólk verði aðgreint frá hinum tekjulægri. „Við verðum að vera með eitt samfélag, með félagslega blöndun alls staðar. Það er heldur ekki gott fyrir fólk með meira á milli handanna að það verði til einhver einsleit hverfi fyrir ríkt fólk. Því að dæmin erlendis þar sem svona þróun hefur fengið að vera óáreitt eru ömurleg. Þetta er verri niðurstaða fyrir alla.“
„Ég hef kallað eftir því í mörg ár að önnur sveitarfélög geri meira í húsnæðismálunum.“
Dagur segir að þetta eigi að einhverju leyti við um aðra þjónustu þar sem borgin njóti ekki alltaf sannmælis. Það skýri meðal annars hvers vegna Reykjavíkurborg fái lakari einkunn í þjónustukönnunum en nágrannasveitarfélögin. „Fólk klórar sér svolítið í hausnum yfir því að menningarmál fái miklu hærri einkunn en Reykjavík í sveitarfélögum þar sem öllum ber saman um að menningu er alls ekki sinnt. Jafnvel í sumum góðum nágrannasveitarfélögum þar sem að fólk bara fer í Hörpu og Borgarleikhúsið til að sinna sinni menningarneyslu. Þetta hefur eitthvað með það að gera að eftir því sem borgin verður stærri, þá upplifir það fjarlægðina við stjórnendur meiri og þú gefur þínu nærumhverfi aðra einkunn.“ Þessar kannanir sýni til dæmis að skólarnir fái verstu einkunnina hjá þeim sem eru ekki að nota þá. „En ef þú ert með börn í skólanum þá eykst ánægjan og svo þegar þú ert spurður um þinn skóla þá er ánægjan komin um eða yfir 90% og 95% í leikskólanum. Þannig að þetta er líka spurningin á hvað áttu að horfa. Áttu að horfa á þjónustukönnun þar sem er verið að spyrja foreldra út í skólann sem börnin þeirra eru í og ánægjan mælist jafnvel 95% sem er gríðarlega hátt, eða áttu að leggja aðaláherslu á kannanir sem eru í rauninni einhvers konar ímyndarkannanir þar sem er verið að stórum hluta verið að spyrja fólk sem er ekki að nota viðkomandi þjónustu?“
Hafnartorg fengið ósanngjarna gagnrýni
Um þessar mundir stendur yfir mikil uppbygging í miðborginni. Hótel er að rísa við Hörpu og Hafnartorgið langt komið. Dagur segir loksins komið að því að miðborgin snúi vörn í sókn. „Miðborgin hefur átt undir högg að sækja eiginlega alveg frá því Kringlan var byggð. Borgarstjórnarkosningar eftir borgarstjórnarkosningar var linnulaus umræða um það að annað hvert bil við Laugaveginn væri autt. Núna er slegist um plássin í hliðargötunum.“ Uppbygging miðborgarinnar er þó ekki óumdeild og segir Dagur það eðlilegt enda þyki öllum vænt um miðborgina. En uppbygging Hljómalindar- og Hjartatorgsreitanna, Hafnarstrætis, Exeter-hótelsins og Fiskhallarinnar í Tryggvagötu sýni svo ekki verður um villst að miðborgin sé að þróast í rétta átt. „Það sem hefur verið hvað umdeildast er Hafnartorgið og það má alveg deila um arkitektúr en ég er sannfærður um að þær verslanir, veitingastaðir, íbúðir, skrifstofur og mannlíf sem þarna kemur mun verða alveg ótrúleg vítamínsprauta. Við fáum magnaðar göngugötur, bæði frá Austurvelli og út að Hörpu en líka í framhaldi af Hverfisgötu að Kolaportinu og þeirri starfsemi. Síðan þegar við sjáum húsin klárast norðan við Geirsgötuna erum við allt í einu komin með íbúðir og veitingastaði út að höfninni eins og við þekkjum frá Nyhavn í Kaupmannahöfn og Akerbrygge í Ósló. Ég er ótrúlega stoltur af þessum breytingum á borginni og ég held að að fólk sem hefur lýst áhyggjum af þessu eigi að halda aðeins í sér þangað til þetta verður komið í endanlega mynd.“
Þú nefndir byggingarnar á Hafnartorgi, finnst þér þær persónulega vel heppnaðar?
„Mér finnst þær hafa legið undir mjög ósanngjarnri gagnrýni. Þær hafa auðvitað mjög ákveðinn stíl. Mér hefur alltaf þótt það mjög eftirminnilegt þegar Pétur Ármannsson arkitekt var spurður út í hvort honum fyndist Harpan falleg daginn sem hún var opnuð. Hann sagði eitthvað á þá leið: „Spurðu mig eftir fimm ár“. Fimm árum eftir opnun Hörpu held ég að allir séu sammála um að hún sé ótrúlega vel heppnuð bygging. Þannig að ég held að ég svari því eins og Pétur, spurðu mig eftir fimm ár eftir að starfsemin hefur verið í gangi og þessi hús hafa fengið að sanna sig, ekki bara sem hús með vinnupöllum heldur hús með starfsemi og hús sem smita af lífi og þrótti út í borgarlífið.“
Stór hluti borgarlínuverkefnisins tengist uppbyggingu samgöngumiðstöðvar á BSÍ-reitnum. Þar sér Dagur fyrir sér að auk borgarlínunnar þjónusti hún alla helstu samgönguþjónustu, svo sem strætisvagna utan af landi og rútur með ferðamenn. „Þarna ertu í návígi við alla stærstu vinnustaði landsins; Landspítalann, háskólana báða og þetta er í raun flatlendi þannig að ef þú kemur með borgarlínu, strætó eða rútu og skiptir yfir á hjól, þá ertu í raun bara staddur í Danmörku með það flatlendi sem Vatnsmýrin og Kvosin er. Það er meira að segja hægt að sjá fyrir sér að við verðum með litlar rafskutlur sem myndu fara á milli þessara vinnustaða frá þessu samgönguhjarta.“
Ætlar að klára kjörtímabilið
Þrátt fyrir að hafa setið samfleytt í borgarstjórn síðan 2002 og ítrekað verðið orðaður við formennsku í Samfylkingunni er ekkert fararsnið á Degi úr borginni. Þvert á móti virðist hann vera að fjarlægjast landsmálin. Hann segist staðráðinn í að sitja út kjörtímabilið enda af nógu að taka. „Ég er borgarstjóri í Reykjavík og hef beitt kröftum mínum í borginni vegna þess að mér finnst borgin skipta gríðarlegu máli fyrir framtíð þessa lands. Borgarhagkerfið ásamt ferðaþjónustunni dró vagninn í hagvexti, auknum lífskjörum, fjárfestingu og svo framvegis á árunum eftir hrun og borgin mun líka gegna algjöru lykilhlutverki við að koma jafnvægi á húsnæðismarkaðinn og byggja upp atvinnulíf framtíðar. Þar er einfaldlega hjartað mitt, borgarmálin finnst mér langmest spennandi vettvangurinn í íslenskri pólitík og ótrúlega vanmetin varðandi mikilvægi.“
„Ég er borgarstjóri í Reykjavík og hef beitt kröftum mínum í borginni vegna þess að mér finnst borgin skipta gríðarlegu máli fyrir framtíð þessa lands.“
Verður borgarstjóraembættið þitt síðasta trúnaðarhlutverk fyrir Samfylkinguna?
„Ég held að maður eigi bara að spara stór orð um einhverja fjarlæga framtíð. Þetta kjörtímabil er að byrja, við erum í nýjum kraftmiklum meirihluta sem hefur ákveðið að takast á við mjög stór verkefni og á meðan svo er held ég að kröftum mínum sé hvergi varið betur en hér. Síðan er líka bara hitt, að þótt maður hafi gefið sig að stjórnmálum í einhvern tíma og ákveður að segja það gott á þeim vettvangi, þá er ekki sjálfgefið að maður haldi áfram í stjórnmálum á einhverjum öðrum vettvangi. Ég gæti þess vegna snúið mér að læknisfræði eða hverju öðru sem að höndum bæri.“
Birna Pétursdóttir fer með stórt hlutverk í söngleiknum Kabarett sem sýndur er um þessar mundir hjá Leikfélagi Akureyrar. Hún segir hlutverkið eiga vel við sig þó leiðin hafi í upphafi aldrei legið norður á land.
Birna leikur sem fyrr segir í söngleiknum Kabarett en hún segir æfingarferlið hafa verið bæði gefandi og nærandi í senn. „Ég mætti í prufur til Mörtu Nordal leikstjóra sýningarinnar og Þorvaldar Bjarna Þorvaldssonar tónlistarstjóra fyrr á vordögum og fékk í kjölfarið hlutverk bæði í Kabarett og Gallsteinum afa Gissa sem verður frumsýnt í febrúar.“
„Því miður eru allt of sjaldnan haldnar opnar auglýstar prufur á Íslandi eins og tíðkast annars staðar í heiminum og erfitt fyrir unga og upprennandi listamenn að koma sér á framfæri.“
„Í mínu tilfelli er sannkallaður draumur að rætast en æfingarferlið hefur verið glettilega skemmtilegt en á sama tíma stíft enda ljóst að allir meðlimir hópsins ætla sér stóra hluti. Ég hef verið spennt að mæta í vinnuna á hverjum degi en Marta leikstjóri hefur einstaka nærveru svo ekki sé minnst á hæfileika hennar, hlýju og húmor sem kveikti bókstaflega bál í sköpunargleði og ástríðu hvers króks og kima í gamla Samkomuhúsi Akureyrar sem í dag er augljóslega skemmtilegasti vinnustaður í heimi. Þorvaldur og Sinfoníuhljómsveit Norðurlands eru jafnframt einhvers konar náttúruöfl og ekkert nema magnað að læra af þeim, syngja með og dansa svo við dansverk Lee Proud sem gaf ekkert eftir á stífum dansæfingum.“
„Kennslan skilar sér í það minnsta á sviðinu, svo mikið er víst.“
„Ég fer með hlutverk hinnar stoltu og óforskömmuðu konu næturinnar, Fraulein Kost sem sér tækifæri við hvert fótmál og fer sínar eigin leiðir til að ná takmarki sínu. Þetta er kona sem hefur átt erfitt líf en rígheldur í vonina um að farmiðinn hennar til betra lífs sé mögulega hjá næsta kúnna. Hún veðjar svo á það lið sem ber sigur úr býtum hverju sinni, óháð því hvaða manneskjur tilheyra því liði. Þessi týpa er mjög hrá, gróf og hávær en undir niðri kraumar heill tilfinningagrautur. Það er óhætt að segja hana ólíka mér á allan hátt þó ég tengi auðvitað við það hvernig í henni takast á tilfinningar sem allar manneskjur þekkja, stoltið, vonin og örvæntingin.”
Þrátt fyrir að vera aðeins rúmlega þrítug hefur Arna Pálsdóttir upplifað meira en margir gera á heilli ævi. Hún ólst upp við mjög óhefðbundið fjölskyldumynstur og þurfti snemma að standa á eigin fótum. Á dögunum birti Arna pistil á Vísir.is sem ber heitið „Að vilja deyja eða geta ekki lifað“ en þar opnaði hún sig um sjálfsvíg föður síns og sína upplifun af því að vera aðstandandi. Pistillinn kveikti áhuga hjá okkur á að kynnast þessari heilsteyptu konu betur og heyra sögu hennar.
Arna var tveggja ára þegar foreldrar hennar skildu og á því engar minningar af þeim sem hjónum. Skilnaðurinn var þungur og erfiður og fór það svo að Arna flutti af heimilinu með pabba sínum en Lilja systir hennar sem er fimm árum eldri varð eftir hjá móður þeirra. Arna segir þessa ákvörðun hafa kostað móður hennar sálarstríð allar götur síðan. „Ég held að það hafi ekki legið nein sérstök hugsun að baki í upphafi en þegar mikið gengur á í tilfinningalífi fólks eru ákvarðanir sjaldan teknar af yfirvegun og skynsemi.“
Mamma veit að hún hefur minn skilning og ég veit að einn daginn mun hún sættast við þennan kafla í lífi okkar.
Áfallið sem breytti öllu
Arna segir þessar aðstæður og erfið samskipti milli foreldra sinna vissulega hafa mótað æsku sína. Heimili hennar hafi verið mjög ástríkt en á sama tíma meðvirkt. Faðir hennar stjórnaði samskiptum og umgengni Örnu við mömmu hennar og hafði einnig mikil völd í sambandi hennar við stjúpmóður sína. Var það meðal annars alveg skýrt af hans hálfu að ef leiðir myndu skilja, myndu leiðir þeirra mæðgna gera það líka. Vanmáttur þeirra gagnvart honum var mikill.
„Pabbi minn var dásamlegur maður, örlátur, innilegur og hjartahlýr,“ segir Arna þegar hún lýsir föður sínum. „En hann átti sínar skuggahliðar og það var ekki auðveldlega farið gegn því sem hann hafði ákveðið. Þótt hann hafi verið góður maður tók hann ekki alltaf góðar ákvarðanir. Hann var ofboðslega stór persóna sem hafði mikla útgeislun og nærveru, var hrókur alls fagnaðar. Við bjuggum við fjárhagslegt öryggi og hann var alltaf að, hvort sem það var að smíða pall, stækka húsið eða gera upp gamlan Benz í bílskúrnum, enda einstaklega handlaginn. Hann elskaði að ferðast og við fjölskyldan ferðuðumst mikið.“
„Pabbi minn var dásamlegur maður, örlátur, innilegur og hjartahlýr.“
En sagt er að hver hafi sinn djöful að draga. Þunglyndi og alkóhólismi sóttu hart að heimilisföðurnum, og þótt Arna hafi verið náin pabba sínum og elskað hann mikið, viðurkennir hún að hafa líka verið hrædd við hann. „Við vorum það öll. Í fjölskyldum þar sem geðsjúkdómar eru til staðar litar það líf allra sem í þeim eru. Ég á óteljandi góðar minningar um pabba minn en líka aðrar ekki eins góðar,“ segir hún.
Eftir því sem árin liðu fóru djöflar föður Örnu að stækka og gekk á ýmsu á heimilinu. Það var svo árið 2001, þegar Arna var 16 ára, að hann framdi sjálfsvíg. Þrátt fyrir það sem á undan var gengið var þetta henni og fjölskyldunni allri gríðarlegt áfall. „Maður á aldrei von á svona fréttum,“ segir Arna. „Ég var ein heima þetta kvöld með nokkra vini í heimsókn þegar lögreglumaður og prestur bönkuðu upp á. Maður þarf ekki að vera mjög gamall til að vita að það boðar ekki gott þegar slíkt tvíeyki stendur fyrir framan þig. Þeir spurðu bara um mömmu og þá vissi ég að eitthvað hefði komið fyrir pabba. Þegar þeir sögðu mér að hann væri dáinn vissi ég strax hvað hefði gerst. Ég get ekki lýst því betur og ég get ekki útskýrt hvernig en ég vissi um leið að hann hefði framið sjálfsvíg.“
Þetta er aðeins brot úr ítarlegu viðtali við Örnu. Lestu viðtalið í heild sinni í nýjasta tölublaði Vikunnar.
JK Rowling segir fyrrverandi aðstoðakonu sína hafa stolið af henni upphæð sem nemur um 3,8 milljónum króna þegar hún starfaði fyrir hana.
Breski rithöfundurinn JK Rowling hefur höfðað mál gegn Amöndu Donaldson, fyrrverandi aðstoðarkonu sinni, og krefur hana um upphæð sem nemur um 3,8 milljónum króna. Rowling vill meina að Donaldson hafi stolið þeirri upphæð af sér þegar hún starfaði fyrir hana og hafði aðgang að kreditkorti fyrirtækis Rowling.
Rowling segir að Donaldson hafi farið í fjölmargar verslunarferðir með kreditkort fyrirtækisins og eytt þúsundum punda í snyrtivörur, mat og annað. Hún mun til að mynda hafa eytt um 220.000 krónum í ilmvatns- og kertabúðinni Jo Malone. Til viðbótar sakar Rowling fyrrverandi aðstoðarkonu sína um að hafa stolið ýmsum Harry Potter-varningi sem hún hafði aðganga að. Þetta kemur fram á vef Independent.
Donaldson var rekin í fyrra vegna meints misferlis í starfi en hún hefur alltaf neitað ásökunum Rowling. Þess má geta að Donaldson starfaði sem aðstoðarkona Rowling frá febrúar 2014 til þar til í apríl í fyrra.
Talsmaður Rowling staðfesti að hún hefði höfðað mál gegn Donaldson og málið yrði tekið fyrir í dómssal seinna á þessu ári.
Rapparinn Stormzy segir stjórnendur Oxford-háskólans hafa hafnað samstarfi við hann.
Breski rapparinn Stormzy segir skólastjórn Oxford-háskólans hafa hafnað tilboði hans um að veita tveimur þeldökkum breskum nemendum sem koma úr fátækt skólastyrk.
Stormzy greindi frá þessu á fjölmiðlafundi sem haldin var á Barbican-safninu í London vegna útgáfu nýrrar bókar hans. „Við reyndum við Oxford en þeir vildu ekki taka þátt,“ sagði rapparinn um verkefnið.
Hann útskýrði þá verkefnið fyrir viðstöddum og kvaðst vilja aðstoða framúrskarandi nemendur sem hafa alist upp við fátækt við að mennta sig í virtum skólum. „Ég hef alltaf verið heillaður af snillingum, fólki sem er gáfaðra en ég. Og núna er ég í þeirri stöðu að ég get lagt mitt af mörkum.“
Síðan stjórnendur Oxford-háskóla höfnuðu tilboði Stormzy hafa stjórnendur Cambridge-háskólans tekið tilboðinu og ætla í samstarf við rapparann.
Styrkur Stormzy felst í því hann mun borga skólagjöld fyrir tvo þeldökka nemendur Cambridge-háskólans í þrjú ár til viðbótar við að veita þeim peningastyrk fyrir uppihaldi.
Þessu er greint frá á vef The Guardian. Þar kemur fram að forsvarsmenn Oxford-háskólans hafa ekki viljað svara fyrirspurnum en skólinn hefur fengið mikla gagnrýni vegna málsins.
Kjörtímabilið getur orðið Degi B. Eggertssyni það erfiðasta til þessa. Auk þess að glíma við heilsubrest er nýr minnihluti óvægnari í gagnrýni sinni en áður. Hann segist munu sitja til loka kjörtímabilsins þótt sótt sé að honum vegna braggamálsins. Framundan er vetur hinna stórru verkefna, segir Dagur.
Rætt er ítarlega við Dag í Mannlífi sem kemur út á morgun.
Mats Wibe Lund heillaðist ungur af Íslandi og hefur í gegnum tíðina tekið ótal ljósmyndir af íslensku mannlífi og náttúru.
Þessa stundina stendur yfir ljósmyndasýning í Norræna húsinu eftir norska ljósmyndarann Mats Wibe Lund. Á sýningunni er 53 ljósmyndir sem Mats hefur tekið á yfir 60 ára ferli sínum sem ljósmyndari.
Ísland hefur lengi verið Mats hugleikið og á hann nú stórt safn mynda sem teknar eru hér á landi, jafnt af þéttbýlisstöðum sem og af flestum sveitabýlum og eyðibýlum á Íslandi.
Í inngangsorðum í bók hans segir meðal annars: „Ég tók ungur ástfóstri við Ísland og fluttist aðkominn hingað 1966. Hér hef ég átt ævintýralegt líf sem mig hefur lengi langað til að rifja upp og festa á blað.“
Mats kom fyrst til Íslands sumarið 1954. Hann rifjar upp þessa fyrstu heimsókn í bók sinni. „Það var mjög áhrifamikil stund þegar ég sá Öræfajökul rísa úr sæ í kvöldsólinni. Ég býst við að ég hafi þá þegar orðinn bergnuminn af landinu sem síðar átti eftir að verð heimili mitt í meira en hálfa öld.“
Á sýningunni kynnir Mats einnig nýútgefna bók sína Frjáls eins og fuglinn þar sem ljósmyndaferill hans er rakinn í myndum og máli.
Þess má geta að ljósmyndasýning Mats í Norræna húsinu lýkur á sunnudaginn. Safnið er opið virka daga frá 14.00-18.00 og um helgar frá klukkan 10.00 til 17.00. Aðgangur á sýninguna er ókeypis.
Rauði varaliturinn fer aldrei úr tísku. Hann á sér merkilega langa sögu en Forn-Súmerar eru taldir hafa skartað litnum 5000 árum fyrir Krist.
Náttúruleg fegurð 5000 árum f.Kr.
Forn-Súmerar eru taldir hafa verið þeir fyrstu til að hanna og bera varaliti og nota brotna eðalsteina til þess að skreyta varir sínar. Rómverjar til forna notuðu líka heimatilbúna varaliti. Egyptar fylgdu á eftir og þar á meðal Kleópatra VII sem maukaði maura og blandaði í býflugnavax til þess að farða sínar varir fagurrauðar.
Aftur í tísku upp úr 1550
Vinsældir varalitarins dóu smám saman út á meðal efri stétta þar sem fólki fannst varaliturinn eingöngu hæfa vændiskonum og konum í neðstu stéttum samfélagsins. Hins vegar kom Elizabeth I. Englandsdrottning rauða varalitnum aftur í tísku en hann bar hún með stolti við náhvíta húð.
Nornaveiðar, 1770
Rauðar varir urðu aftur umdeildar þegar breska þingið kom á lögum þar sem haldið var fram að farðaðar konur væru nornir sem reyndu að tæla menn í hjónaband.
Á hvíta tjaldinu á nítjándu öld
Seint á nítjándu öld bauð Sears Roebuck-vörulistinn konum að kaupa vara- og kinnalit. Leikkonur voru einna helst áhugasamar um rauða varalitinn þar sem þær þurftu að dekkja varirnar svo að þær væru meira áberandi í svarthvítu kvikmyndunum.
It-stúlkan talskona rauða varalitarins
Leikkonan Elizabeth Taylor var þekkt fyrir skærrauðar varir á fimmta áratugnum og tilvitnunina: „Helltu þér í glas, settu á þig varalit og taktu þig saman í andlitinu.“
Hollywood sjötta áratugarins
Á sjötta áratug síðustu aldar var rauði varaliturinn fylgihlutur hverrar konu. Stjörnur, eins og Marilyn Monroe, Rita Hayworth og Ava Gardner, hjálpuðu til við að gera útlitið ódauðlegt.
1980-1990
Söng- og leikkonan Madonna kom rauða varalitnum aftur á kortið á níunda áratugnum.
2018
Rauði varaliturinn er fyrir löngu orðinn klassískur og snyrtivöruframleiðendur keppast við að koma nýjum og spennandi formúlum á markað.
Ný aðferð til að krulla hárið með plastflösku hefur vakið mikla athygli.
Ný aðferð sem krullar hárið á fljótlegan hátt hefur slegið í gegn á samfélagsmiðlum. Aðferðin felst í því að klippa plastflösku til á ákveðinn hátt, setja hárlokk í flöskuna og blása hárið með heitum blæstri í gegnum gat á flöskunni. Blásturinn frá hárþurrkunni veldur því að það krullast upp á hárið innan í flöskunni og útkoman er liðaðir lokkar. Athygli er vakin á að mikilvægt sé að vera með stút framan á hárþurrkunni þegar aðferðin er notuð.
Blaðakona PopSugar prófaði aðferðina í tilraunarskyni en gefur henni ekki beint toppeinkunn. Hún segir útkomuna ekki hafa verið eins og hún hafði vonað. „Að mínu mati er betra að eyða nokkrum auka mínútum í að krulla hárið með krullujárni,“ skrifar hún. Hún bætir við að þetta sé þó skemmtileg aðferð sem vert er að prófa.
Áhugasamir geta skoðað myndbönd sem sýna fólk prófa flöskuaðferðina undir myllumerkinu #blowthebottlechallange á samfélagsmiðlum.
Brad Pitt vill leysa forræðisdeilurnar án þess að fara fyrir dóm og þannig hlífa börnunum.
Leikarinn Brad Pitt er sagður afar áhyggjufullur yfir því að forræðismál hans og leikkonunnar Angelinu Jolie fer fyrir dómstól í byrjun desember. Talið er að málið geti tekið tvær til þrjár vikur.
Pitt mun vera hræddur um að dómsmálið og ferlið í kringum það geti haft skaðleg áhrif á börnin þeirra sex og vill þess vegna að þau Jolie leysi málið sjálf. Heimildarmaður The Blast greindi frá því að Pitt segir Jolie vera „óábyrga“ fyrir að vilja fara með málið fyrir dóm. Hann mun einnig hafa áhyggjur af því að nú séu börn þeirra komin á þann aldur að þau geta lesið fréttir og slúður um forræðisdeilurnar.
Þess má geta að Jolie er sögð fara fram á fullt forræði yfir börnunum en Pitt mun vilja sameiginlegt forræði.
Jolie og Pitt hættu saman í september árið 2016 eftir að Jolie sakaði Pitt um ofbeldisfulla hegðun gagnvart syni þeirra, Maddox.
Konan sem olli dauða fjögurra ára dóttur bandarísku leikkonunnar Ruthie Ann Miles fannst látin í gær. Talið er að hún hafi framið sjálfsvíg.
Dorothy Bruns, konan sem olli dauða fjögurra ára dóttur leikkonunnar Ruthie Ann Miles, fannst látin í gær.
Slysið varð í mars á þessu ári þegar Bruns missti stjórn á bílnum sínum með þeim afleiðingum að bíllinn lenti á Ruthie Ann Miles og fjögurra ára dóttur hennar þar sem þær voru að labba yfir götu í Brooklyn ásamt öðrum. Dóttir leikkonunnar lést í slysinu. Þá var Miles komin sjö mánuði á leið þegar slysið átti sér stað og missti hún fóstrið. Eins árs drengur lést einnig í slysinu.
Við rannsókn málsins kom í ljós að Bruns hafði fengið flogakast rétt áður en hún keyrði á gangandi vegfarendur. Samkvæmt læknisráði átti hún ekki að keyra vegna ýmissa heilsufarsvandamála. Saksóknarar í málinu vöktu athygli á að Bruns hafi ekki farið eftir fyrirmælum lækna og fóru fram á 15 ára fangelsisdóm fyrir manndráp af gáleysi.