Í borginni St. Petersburg á Flórída er safn sem er tileinkað einum virtasta og umdeildasta málara heims.

Það er stærsta safn meistarans utan Spánar og hýsir að mestu einkasafn vinahjóna hans, Reynolds og Eleanor Morse, auk ljósmynda úr lífi Dalís og Gölu, eiginkonu hans.

Stuttu áður en Reynolds og Eleanor Morse giftu sig árið 1942 fóru þau á sýningu á verkum Dalís í Cleveland, Ohio. Þau féllu fyrir listamanninum og keyptu sitt fyrsta verk eftir hann ári seinna. Þetta varð upphafið á söfnun þeirra á upprunalegum verkum Dalís og að áralangri vináttu milli þessara hjóna. Verkin höfðu þau á heimili síni í Cleveland til ársins 1971 en þá opnuðu þau safn við hliðina á skrifstofuhúsnæði sínu í Beachwood, Ohio. Þeim varð hins vegar um megn að taka á móti þeim fjölda gesta sem sóttu safnið og ákváðu að flytja safnið á ný í lok áttunda áratugarins. Eftir mikla leit sem vakti þjóðarathygli völdu Morse-hjónin safninu stað í vörugeymslu við höfnina St. Petersburg sem opnaði árið 1982.

Árið 2008 var safninu svo valinn nýr staður og glæsileg bygging sem arkitektinn Yann Weymouth hannaði var tekin í notkun árið 2011. Byggingin er það sterkbyggð að hún á að standa af sér fellibyl af stærðargráðunni fimm.

Á safninu eru meira en 2000 listaverk – olíuverk, vatnslitamyndir, teikningar, skúlptúrar og fleira. Af þeim átján meistaraverkum sem Dalí gerði eru átta staðsett í þessu safni. Flest af þekktustu verkum Dalís eru í súrrealískum stíl og því kemur mörgum gestum safnsins á óvart hve gríðarlega fjölbreytt verk hans eru.
Fyrstu verk hans voru landslags-, andlits- og kyrralífsmyndir á meðan verk sem hann gerði síðar á ævinni voru meðal annars trúarlegs eðlis og þau sem sýna tvær myndir í einni. Síðan komu sjónhverfingar, sterk form og þrívídd inn í verk hans. Á safninu eru myndir sem gefa góða innsýn í öll þessi tímabil.

Meðal verka sem þið ættuð alls ekki að láta fram hjá ykkur fara eru Slave Market with the Disappearing Bust of Voltaire og Old Age, Adolescence, and Infancy (The Three Ages), súrrealískar myndir sem blekkja augað.
Hægt er að verja klukkustundum fyrir framan stærstu meistaraverkin eins og The Hallucinogenic Toreador sem Dalí málaði 1968-70, The Discovery of America by Christopher Columbus frá árinu 1959 og The Ecumenical Council sem hann málaði árið 1960. Einnig er vert að nefna verkið Gala Contemplating the Mediterranean Sea which at Twenty Meters Becomes the Portrait of Abraham Lincoln frá árinu 1976 sem er gott dæmi um mynd sem hefur tvær í einni.

Gala eiginkona Dalís er viðfangsefni í mörgum mynda hans en hún fylgdi honum alla tíð og sá til þess að hann gæti algerlega einbeitt sér að myndlistinni. Þau bjuggu ýmist í Bandaríkjunum eða á Spáni og litu á Ameríku sem sitt annað heimili. Þessa síðastnefndu mynd málaði Dalí á hótelherbergi í St. Régis-hótelinu í New York. Myndin er óður til landsins sem gaf honum skjól á meðan borgara- og heimstyrjaldir geysuðu í Evrópu.

Þess má geta að samband þeirra hjóna var enginn dans á rósum. Þau voru í opnu sambandi og það vakti oft upp afbrýðisemi og leiddi til illdeilna.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir

Börðust gegn lokun.

Fyrir ári gerðu stjórnendur Hússtjórnarskólans mennta- og menningarmálaráðuneytinu grein fyrir því að of fáir nemendur hefðu sótt um á vorönn 2017. „Við bjuggust samt ekki við að þá yrði ákveðið að hætta skólahaldi. Sveiflur í aðsókn að skólum eru eðlilegar og endurspegla ástand þjóðfélagsins. Það var því mikið áfall að fá þær fréttir. Við börðumst áfram fyrir skólann, sögu hans og hlutverki og um leið fyrir þá nemendur sem höfðu sótt um nám,“ segir Bryndís Fiona Ford skólameistari Hússtjórnarskólans.

„Skólinn er hluti af menningu fjórðungsins, skólinn og nemendur hans hafa því mikið gildi. Námið samanstendur af textílgreinum og matreiðslu og byggir á áralangri reynslu þar sem menningararfur og nútímatækni fara saman. Námið er stöðugt að breytast og nú með nýrri námskrá erum við að nálgast námsefnið út frá meiri sjálfbærni. Við nýtum okkur umhverfið sem mest og förum í kraftgöngur um skóginn og heimsækjum nánasta umhverfi. Í matreiðslu er mikið unnið með austfirskt hráefni og fá nemendur tækifæri til að skapa og hanna ýmsa rétti og útfærslur undir leiðsögn matreiðslumeistara og gestakennara. Nemendur tengjast sterkum böndum við skólann, umhverfið en allra mest við samnemendur. Hér á sér stað eitthvað ævintýralegt sem erfitt er að koma orðum að.“

Ítarlegt viðtal við Bryndísi er í 2. tölublaði Vikunnar.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir
Myndir / Myndsmiðjan/Kox

Það fyrsta sem hverfur er gamansemin

Vinnutengd streita hefur á undanförnum árum aukist hjá þjóðinni og mikilvægt að grípa tímalega til aðgerða. Sveindís Anna Jóhannsdóttir, félags- og fjölskylduráðgjafi, hefur vakið athygli á því að handleiðsla sé öflugt verkfæri gegn kulnun í starfi.

„Birtingarmyndir kulnunar geta verið margvíslegar en eitt af því sem hverfur eða minnkar stórlega er gamansemin. Það verður allt svo alvarlegt. Ekkert er lengur skemmtilegt eða hægt að brosa að. Fólk fer einnig að einangra sig, hætta að taka þátt, vinna jafnvel í kaffi- og matartímum til að forðast samstarfsfólk. Síðan fer fólk einnig að forðast kunningja og vini og að lokum einangrar fólk sig líka frá fjölskyldunni,“ segir Sveindís í greinargóðu viðtali í 2. tölublaði Vikunnar sem kom í verslanir í dag.

Hún segir að góð vinnustaðamenning sé mikilvæg gegn kulnun í starfi. „Auknar líkur eru á kulnun ef markmið starfsins eru óljós eða mótsagnarkennd. Strangar reglur lofa ekki góðu sem og neikvætt andrúmsloft, lítið rými fyrir nýjar hugmyndir, slök stjórnun og eftirfylgd, lítil áhrif starfsmanna á eigið starf og stöðugt kapphlaup við tímann. Einnig of mörg verkefni, þegar sjaldan er hrósað fyrir vel unnin störf og þegar fjöldi undirmanna er yfir 35 manns.“

Nánar má lesa um málið í 2. tölublaði Vikunnar sem kom út í dag 11. janúar.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir
Myndir / Hákon Davíð Björnsson

Fyrsta ástin er flókið fyrirbæri sem engu að síður er svo freistandi að fanga á hvíta tjaldinu.

Hér eru nokkrar ljúfsárar og yndislegar myndir um fyrstu ástina.

Algjörar andstæður
Í Spectacular Now (sbr. mynd hér að ofan) er sagt frá Sutter Keely sem lifir í núinu og er ekkert mikið fyrir það að gera plön fyrir framtíðina. Hann er á síðasta ári í framhaldsskóla, heillandi og vinamargur, miðdepill athyglinnar í veislum, elskar að vinna í fatabúðinni og svo framvegis – en hann er líka efnilegur alkóhólisti og vískíflaskan er aldrei langt undan. Eftir að kærastan segir honum upp fer hann á fyllerí og vaknar í ókunnugum garði þar sem Aimee Finecky stendur yfir honum. Hún er öðruvísi en þær stelpur sem hann á að venjast, sannkölluð „góð stelpa“ sem leggur sig fram í skóla, á sér drauma um framtíðina og hefur aldrei átt kærasta. Þrátt fyrir að vera svona ólík ná þau merkilega vel saman og hafa áhrif hvort á annað, bæði góð og slæm.

Skeleggur strákur
Skondna kvikmyndin Submarine segir frá hinum 15 ára gamla Oliver Tate en hann á sér tvö meginmarkmið: að missa sveindóminn fyrir næsta afmælisdag og rústa sambandi móður sinnar við elskhuga sinn. Oliver er bráðþroska ungur strákur og rembist við að auka vinsældir sínar í skólanum. Einn góðan veðurdag verður hin dökkhærða fegurðardís, Jordana, skotin í honum og hann ákveður að hann ætli að verða besti kærasti í heimi til að tryggja að hún haldi áfram að vera hrifin af honum. Á sama tíma er hjónaband foreldra hans í molum og ekki bætir úr skák þegar fyrrum kærasti móður hans flytur inn í húsið við hliðina. Oliver leggur á ráðin um það hvernig hann geti látið foreldra sína vera áfram saman. Lúmskt skemmtileg bresk kvikmynd þar sem hinn ungi leikari Craig Roberts ber af.

Sorgleg en falleg
Það er ekki hægt að fjalla um fyrstu ástina og þroskasögur án þess að tala um My Girl. Þar kynnumst við Vödu Sultenfuss sem er heltekin af dauðanum. Móðir hennar er látin og faðir hennar rekur útfararstofu. Hún heldur að hún sé ástfangin af enskukennaranum sínum og skráir sig meira að segja í ljóðanámskeið til að ganga í augun á honum. Besti vinur hennar, Thomas J., er algjör ofnæmispési. Hann er yfir sig ástfanginn af Vödu og tilbúinn til að gera hvað sem er fyrir hana. Vada reiðist þegar faðir hennar ræður förðunarfræðing á útfararstofuna og hrífst af henni. Hún gerir allt hvað hún getur til að skemma fyrir þeim. Eins og flestir vita er endir myndarinnar mjög sorglegur og það er nauðsynlegt að vera með tissjúkassa við höndina þegar maður horfir á þessa.

Flókin ást
Það er nógu erfitt og flókið að verða skotinn í fyrsta skiptið þó manneskjan sem maður er skotinn í sé ekki vampýra í þokkabót. Í sænsku myndinni Låt den rätte komma in kynnumst við Oskari, 12 ára gömlum strák í Stokkhólmi sem er lagður í einelti í skólanum og foreldrar hans láta hann alveg afskiptan. Líf hans breytist þegar hann kynnist Eli sem er heldur betur sérstök stúlka. Hún þolir illa sólskinið, fúlsar við flestum mat og svo þarf að bjóða henni sérstaklega inn í herbergi. Hann fellur engu að síður fyrir henni og hún gefur honum styrk til að standa með sjálfum sér. En þegar hann uppgötvar að hún þarf að drekka mannablóð til að lifa neyðist hann til að hugsa sinn gang upp á nýtt.

Sannkallað ævintýri
Á eyjunni New Penzance búa aðeins örfáar hræður auk þess sem þar eru reknar sumarbúðir. Myndin Moonrise Kingdom fjallar um samband 12 ára stráks, Sam, og stelpu, Suzy, sem hafa verið pennavinir í eitt ár. Þau verða ástfangin í gegnum bréfaskriftirnar og gera með sér leynilegt samkomulag um að flýja saman út í óbyggðirnar. Suzy býr á eyjunni með fjölskyldu sinni en Sam kemur árlega í Ivanhoe-sumarbúðirnar. Á meðan yfirvöld og hinar ýmsu stofnanir leita þeirra sækir skuggalegur stormur í sig veðrið þannig að á endanum er hið sallarólega samfélag litlu eyjunnar komið á annan endann.

Texti / Hildur Friðriksdóttir

Á Suðurlandi eru margir stórbrotnir staðir sem vert er að heimsækja við réttar aðstæður.

Þar er hvergi meiri fjölbreytni í náttúrufari á Íslandi eins og jöklar, eldfjöll, eldfjallaeyjar, háhitasvæði, jökulár, svartar sjávarstrendur, víðáttumikil undirlendi, mýrar og stöðuvötn af öllum stærðum og gerðum. Það er því óhætt að mæla með ósnortnu hálendi Suðurlands við áhugasama ferðalanga.

Lakagígar gusu árið 1783 hinu mesta hraungosi er sögur fara af á jörðinni. Þeir voru þá kallaðir Skaftáreldar og er gígaröðin 25 kílómetrar að lengd og endar við Vatnajökul. Alls eru gígaopin talin vera um 100. Gígarnir eru af margvíslegri gerð og lögun. Sumir eru kringlóttir, aðrir aflangir og stundum meira eða minna brotnir. Í barmi flestra þeirra er skarð sem hraunið hefur runnið út úr.

Flestir þeirra eru að miklu leyti þaktir þykkri breiðu af grámosa og hinir fegurstu tilsýndar. Ganga ber um þá með gætni því að mosinn er afar viðkvæmur. Lakagígar eru, hvernig sem á þá er litið, ein stórfelldasta furðusmíð í náttúru landsins en þeir voru friðlýstir árið 1971.

Fjaðrárgljúfur Hið 100 metra djúpa og tveggja kílómetra langa Fjaðrárgljúfur er bæði stórbrotið og hrikalegt. Gljúfrið er veggbratt, hlykkjótt og þröngt. Berggrunnurinn í Fjaðrárgljúfri er að mestu móberg frá kuldaskeiðum ísaldar og telst um tveggja milljóna ára gamalt. Fjaðrá á upptök sín í Geirlandshrauni og fellur fram af heiðarbrúninni í þessu mikilfenglega gljúfri þar til hún skilar sér niður í Skaftá. Fjaðrá er bergvatnsá og ljóst er að hún hefur breyst mikið í tímans rás. Í dag er Fjaðrá oftast frekar vatnslítil og því geta göngumenn hæglega kosið að ganga inn gljúfrið en þá þarf að vaða ána alloft. Innst í gljúfrinu eru fossar svo ganga þarf sömu leið til baka. Flestir velja að ganga eftir göngustíg uppi á gljúfurbarminum og njóta um leið útsýnisins yfir gljúfrið. Fjaðrárgljúfur er á náttúruminjaskrá og öðlaðist heimsfrægð eftir að söngvarinn Justin Bieber tók upp myndband sitt I´ll Show You í gljúfrinu.

Raufarhólshellir Einn af lengstu hellum Íslands nefnist Raufarhólshellir og er staðsettur við Þrengslaveg. Hellirinn er yfir 1.300 metra langur og myndaðist í Leitarhraunsgosi í Bláfjöllum fyrir um 5.200 árum. Vinsælt er að nota hellinn í kvikmyndum og til að mynda var hluti úr kvikmyndinni Noah (2014) tekinn upp þar. Daglegar ferðir eru í boði í hellinn.

Jökladýrð Hluta af hinni kraftmiklu móður jörð er að finna í hinum hættulegu jöklum landsins. Flesta jökla landsins er að finna á Suðurlandi og vert að hafa í huga að mestu máli skiptir að setja í forgang viðeigandi búnað og skipulagningu ef ferðast á yfir jökul. Eitt megineinkenni jökla er að þeir hreyfast. Í jöklunum eru margar virkar eldstöðvar en eldgos og jarðhiti bræða ís og geta valdið jökulhlaupi. Um þriðjungur þess vatns sem fellur til sjávar á Íslandi er jökulvatn. Aðgengi að íslenskum jöklum er nokkuð mismunandi en þó er mögulegt að komast að flestum þeirra. Ferð upp á jökul getur verið ógleymanlegt ævintýri en þó ber að hafa í huga að þeir geta verið stórhættulegir og því nauðsynlegt að vera í fylgd reyndra jöklaleiðsögumanna. Nokkur fyrirtæki sjá um skipulagðar jöklaferðir á Suðurlandi en hægt er að nálgast upplýsingar um þær á Netinu, í upplýsingamiðstöðvum ferðamála eða hjá starfsmönnum hótela. Vikan mælir eindregið með að ferðamenn hafi samband við ferðaskipuleggjendur og leiðsögumenn á svæðunum áður en lagt er af stað upp á jökul.

Systrastapi við Klaustur Árið 1186 var sett nunnuklaustur í Kirkjubæ á Síðu sem síðar var nefnt Kirkjubæjarklaustur. Örnefnin Systrastapi og Systrafoss eru einmitt tengd þeim tíma.

Systrastapi er klettastapi vestan við Klaustur. Þjóðsaga segir að uppi á stapanum sé legstaður tveggja klaustursystra sem hafi verið brenndar á báli fyrir brot á siðareglum. Önnur hafði selt sig fjandanum, gengið með vígt brauð fyrir náðhúsdyr og lagst með karlmönnum. Hin hafði talað óguðlega um páfann. Eftir siðaskiptin var seinni nunnan talin saklaus og á leiði hennar óx fagur gróður en á leiði hinnar seku var gróðurlaust. Klifra má upp á stapann en þaðan er mikið útsýni með jöklasýn.

Systrafoss heitir fossinn þar sem Fossá fellur úr Systravatni fram af fjallsbrúninni fyrir ofan Kirkjubæjarklaustur, ofan í Fossárgil. Fallegar gönguleiðir eru í nágrenni fossins og greið gönguleið er upp á fjallsbrúnina að Systravatni en ofan af brúninni er stórbrotið útsýni.

Frá Hrífunesi yfir í Þjórsárdal Óhætt er að mæla með göngu frá Hrífunesi yfir í Þjórsárdal sem álitinn er af mörgum einn fegursti dalur landsins. Þjórsárdalur er staðsettur í Árnessýslu og liggur milli Búrfells og Skriðufells. Dalurinn skiptist í tvo dalbotna um Rauðukamba og Bergólfsstaðaá en hann er bæði sléttlendur og vikurborin eftir síendurtekin eldgos í Heklu. Talið er að Þjórsárdalur hafi verið fullbyggður á þjóðveldisöld en lagst í eyði á 17. öld. Merkustu staðir dalsins eru taldir vera Stöng, Háifoss, Þjóðveldisbærinn, Vegghamar og Gjáin.

Texti / Íris Hauksdóttir

Viktoría Hermannsdóttir fer af stað með Málið er, vikulega útvarpsþætti á Rás 1

Viktoría Hermannsdóttir vakti mikla athygli fyrir útvarpsþáttaseríuna Ástandsbörnin sem hún gerði fyrir Rás 1 í fyrra og útvarpsþáttinn Á ég bróður sem var sjálfstætt framhald og var fluttur um jólin.  Núna fer hún af stað með vikulega útvarpsþætti á Rás 1 sem bera heitið Málið er.

„Þetta er í raun mjög opið og ég ætla taka fyrir eitthvað sem mér finnst áhugavert hverju sinni. Þetta verður í heimildastíl og mikil vinna lögð í hvern þátt. Ég er algjör grúskari og elska góðar sögur þannig að það er skemmtilegt tækifæri fyrir mig að fá að fjalla um það sem mér finnst áhugavert á þessum skemmtilega vettvangi sem útvarpið er,“ segir Viktoría.  Hún er umsjónarmaður þáttanna en hugmyndin er líka að aðrir dagskrárgerðarmenn geti tekið mál fyrir og kafað ofan í þau.

Í fyrsta þættinum ætlar Viktoría að kafa ofan í heim týndu barnanna á Íslandi.

„Ég fæ að fylgja eftir lögreglumanni sem hefur undanfarin ár verið vakinn og sofin yfir því að leita að þessum börnum. Þetta eru börn á aldrinum 11-18 ára sem oft er lýst eftir. Þetta er ekki mjög stór hópur en það hefur fjölgað í honum undanfarið og vandi margra er mikill. Ég skoða allar hliðar í þessum þætti – kynnist þessum heimi í gegnum lögreglumanninn sem lifir og hrærist í þessu, foreldra sem eiga barn sem tilheyrir þessum hópi og svo unga konu sem eitt sinn tilheyrði þessum hópi og veitir okkur innsýn í þennan heim sem er ekkert alltof fallegur,“ segir Viktoría.

Þættirnir verða á dagskrá kl. 16 alla föstudaga á Rás 1 og verða aðgengilegir á hlaðvarpinu líka.

Ljósmynd / Hákon Davíð Björnsson

Skautadrottningin fyrrverandi Tonya Harding stendur uppi í hárinu á Piers Morgan.

Kvikmyndin I, Tonya, með Margot Robbie í hlutverk fyrrum ólympufara í listhlaupi á skautum, Tonyu Harding hefur farið sigurför um heiminn. Tonya var í viðtali gegnum gervihnött við Piers Morgan í Good Morning Britain þegar hann gaf í skyn að hún hefði ekki verið alsaklaust fórnarlamb þegar sá fáheyrði atburður átti sér stað að ofbeldismaður á launum hjá fyrrum eiginmanni Tonyu barði helsta keppinaut hennar í hnéð með hafnaboltakylfu. Skautadrottningin fyrrverandi svaraði hvasst fyrir sig.

Morgan gekk hart fram í spurningum sínum um árásina sem átti sér stað árið 1994. Báðar voru skautakonurnar á leið á ólympíuleika en Tonya hafði alla tíð mátt þola að fá lægri einkunnir fyrir frammistöðu sína á ísnum en Nancy. Í myndinni kemur fram að þetta hafi verið vegna þess að dómurum fannst Tonya ekki þess verð að vera fulltrúi Bandaríkjanna á alþjóðavettvangi. Stúlkurnar voru báðar frá fátækum heimilum en fjölskylda Tonyu ansi skrautleg meðan meiri reglusemi og festa ríkti í kringum Nancy.

Morgan er þekktur fyrir að vera óvæginn og nokkuð dómharður um menn og málefni. Hann spurði hana ítrekað um meint ofbeldi móður hennar og fyrrum eiginmanns gagnvart henni og sagði svo: „Kannski hentar þér að leika fórnarlamb. En ég held að þú hafir ekki verið fórnarlambið í þessu öll. Það var Nancy Kerrigan en draumur hennar um ólympíugull var gerður að engu.“

„Þakka þér kærlega fyrir en ég held ég verði að segja góða nótt,“ var svar skautadrottningarinnar og hún átti bágt með að leyna reiði sinni.

Þeir sem hafa séð myndina geta líklega ekki annað en dáðst að stillingu hennar því á sinni tíð var hún þekkt fyrir flest annað en yfirvegun. Hún svaraði þó nokkrum spurningum í viðbót en viðtalinu lauk með því að hún fullyrti að hún hefði ekkert vitað um ráðagerðir fyrrum manns síns og félaga hans. Hún benti einnig á að þolendur ofbeldis hafa sjaldan kraft til að standa með sjálfum sér eða setja sig upp á móti kúgurum sínum. Þess má einnig geta að á Golden Globe verðlaunahátíðinni hampaði Allison Janney  gullnum hnetti fyrir túlkun sína á móður Tonyu Harding í myndinni.

Texti / Steingerður Steinarsdóttir

Þórdís Elva segir yfirlýsinguna dæma sig sjálfa.

Rúmlega 100 franskar konur ásaka forsprakka byltingarinnar undir myllumerkinu #metoo um nornaveiðar. Catherine Deneuve er ein þeirra kvenna sem skrifað hafa opið bréf þar sem þær gagnrýna baráttuna gegn kynferðislegri áreitni og segja hana ógn gegn kynferðislegu frelsi. Í yfirlýsingunni kemur fram að konur sem ekki taki þátt í byltingunni eigi yfir höfði sér ásakanir um svik gegn kynsystrum sínum.

Þær segja karlmönnum hafa verið vikið úr störfum fyrir sakleysislegar snertingar og einstaka kossa. Það brjóti ekki gegn sæmd kvenna að snerta líkama þeirra og gerir þær síður en svo að fórnarlömbum.

Catherine Deneuve er ein þekktasta leikkona frakka en hún hefur meðal annars skapað sér miklar óvinsældir eftir opinbera yfirlýsingu þess lútandi að standa með leikstjóranum Roman Polanski sem sakaður var um nauðgun á ungri stúlku. Þá var haft eftir Deneuve að nauðgun sé ofmetin.

Þórdís Elva Þorvaldsdóttir er ein þeirra sem farið hefur fremst í flokki baráttunnar á Íslandi segir yfirlýsinguna dæma sig sjálfa. „Hér er verið að fordæma konur fyrir að standa á rétti sínum að verða ekki fyrir áreitni eða ofbeldi. Til að gera lítið úr þeim eru notuð dæmi eins og „hendi á hné“, „þvingaður koss“ og „kynferðisleg skilaboð“ sem konum eru send, svo sem typpamyndir. Í nútímanum eru þetta ótvíræð dæmi um kynferðislega áreitni. Þegar Catherine Deneuve var ung þótti ýmislegt sem ógnar lýðheilsu ekki vera sérstakt tiltökumál, eins og að reykja í flugvélum og sleppa bílbeltanotkun. Sem betur fer hafa viðmiðin breyst og kröfurnar aukist.

Mér finnst þessi yfirlýsing vera dæmigerð afstaða þeirra sem eru mótfallnir framförum, því fyrr á tímum tíðkaðist verra atlæti. Í stað þess að horfa með nostalgíu til fortíðar, þar sem mannréttindi voru fótum troðin í öllum flokkum, hvort sem um er að ræða mannréttindi kvenna, þeldökkra, samkynhneigðra eða transfólks svo dæmi séu nefnd ættum við að vera stolt af þeim árangri sem náðst hefur. Viðtökurnar við #metoo sýna að á heimsvísu erum við langflest stolt af þessari þörfu byltingu. Ég spái því að Catherine Deneuve og hennar skoðanasystkin verði notuð sem dæmi í sögubókum framtíðarinnar um fólk sem andmælti framförunum, á sama hátt og þeir sem andmæltu mannréttindasigrum annarra minnihlutahópa.”

Texti / Íris Hauksdóttir
Mynd / Aldís Pálsdóttir

Spennandi fimm kílómetra keppnishlaup fyrir alla.

Hlaupaárið 2018 fer af stað með krafti og mörg skemmtileg keppnishlaup framundan. Hlaupasería FH og BOSE inniheldur þrenn fimm kílómetra hlaup og stigakeppni einstaklinga. Hlaupunum er startað á göngustígnum gegnt íþróttahúsinu á Strandgötu í Hafnarfirði stundvíslega klukkan 19 fimmtudagana 25. janúar, 22. febrúar  og 22. mars.

„Þetta er í áttunda árið sem að hlaupaserían er haldin. Þær breytingar urðu í ár að samið var við Origo og samhliða ákveðið að nefna seríuna Hlaupaseríu FH og BOSE,“ segir Hörður Jóhann Halldórsson formaður Hlaupahóps FH. „Hlaupaleiðin er mæld af löggildum mælingamönnum, brautin nokkuð flöt og því ákjósanleg til bætinga. Besta tíma konu í brautinni á Arndís Ýr Hafþórsdóttir, 17:52 og besta tíma karls í brautinni á Kári Steinn Karlsson, 15:03. Þau sem oftast hafa unnið hlaup í seríunni eru Arnar Pétursson sem hefur unnið fimm sinnum og Arndís Ýr Hafþórsdóttir, níu sinnum, en alls hafa 22 hlaup verið haldin síðan 2011. Reikna má með fjölmörgum hlaupurum í ár og mikilli stemningu þar sem DJ mun koma hlaupurum í gírinn við upphaf og endi hlaups. Undan- og eftirfarar verða á hjólum, öflug brautargæsla og hraðastjórar í 20, 25 og 30 mínútum nýtast sem ákveðin tímaviðmið í hlaupinu, sem ætti að hjálpa hlaupurum að ná markmiðum sínum hafi þeir ákveðið að klára hlaupið innan ákveðins tíma.“

Skráning í hlaupin fer fram á hlaup.is.
Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir

Arnar Pálsson flugvirki segir frá áhugaverðum stöðum í Delitzsch í Þýskalandi.

„Ég kynntist Maríu í Yakutsk í Síberíu og þar giftum við okkur. Við eigum saman tvö börn. Fyrir átti María einn son og ég átti tvær dætur og einn son. Við búum fimm saman hér í Delitzsch en börnin mín þrjú búa hjá mömmu sinni í Reykjavík.

María flutti fyrst til Íslands og við bjuggum saman í Keflavík í tæplega sex ár. Fyrir fjórum árum fékk ég einfaldlega nóg af ástandinu heima og fann vinnu á flugvellinum í Leipzig. Fyrstu tvö árin flaug ég á milli, vann í 14 daga og átti 14 daga frí á milli. Þar sem tækifærið var komið fór ég að undirbúa að flytja fjölskylduna með mér til Þýskalands og í ágúst í hittiðfyrra fluttum við út. Við keyptum okkur hús í júní á síðasta ári og líkar vel hérna. Það er svo miklu auðveldara að lifa hér en á Íslandi. Verðlag, úrval og gæði matvöru eru ekkert í líkingu við það sem er á Íslandi. Heilbrigðiskerfið virkar mjög vel og aldrei þurfum við að taka upp veskið þegar við hittum lækna. Lánavextir hér eru ekkert í líkingu við það sem þú sérð á Íslandi,“ segir Arnar.

„Það er svo miklu auðveldara að lifa hér en á Íslandi. Verðlag, úrval og gæði matvöru eru ekkert í líkingu við það sem er á Íslandi.“

„Delitzsch er mjög þægilegur bær að búa í en íbúar eru tæplega 20.000 talsins. Við búum í útjaðrinum svo það er ofsalega rólegt kringum húsið okkar og mjög öruggt fyrir börnin að leika úti. Delitzsch er mitt á milli Leipzig og Halle og tekur ekki nema um 20 mínútur að keyra þangað ef okkur vantar eitthvað á öðrum hvorum staðnum.

Hér eru margir áhugaverðir staðir. Delitzsch-kastali (sjá mynd hér að ofan) og garðurinn þar í kringum er virkilega flottur.
Hér er Porsche-verksmiðja þar sem hægt er að prófa bíla og skoða safn og hér er líka BMW-verksmiðja.
Miðborg Leipzig er heillandi og skemmtileg og ég hvet fólk til að ganga þar um og skoða. Gröf Johannesar Sebastians Bach er í Thomas-kirkju, hæsta minnismerki Evrópu er á staðnum en það var reist til minningar um fyrsta sigurinn gegn Napóleon árið 1813 og er kallað The Monument to the Battle of the Nations.“

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir.

Spennandi fjallgöngunámskeið með Vilborgu Örnu í janúar.

Vilborg Arna Gissurardóttir slær sjaldan slöku við og fer nú í janúar af stað með gönguhóp ásamt Ingu Dagmar Karlsdóttur og Tomaszi Þór Verusyni þar sem boðið er upp á göngudagskrá fram á vor. Fjallgöngurnar er tvær til þrjár í mánuði, stigvaxandi í takt við hækkandi sól og aukið þrek, og á endanum verður farið á Hvannadalshnjúk ef aðstæður og veður leyfir.

„Fjallgöngur eru ein besta líkamsræktin sem hægt er að stunda og eru þekktar fyrir að hafa jákvæð áhrif á líkama, streitu og huga. Við byrjum á minni fjöllum og bætum smá saman í hæðarmetrana með hækkandi sól. Ein þekktasta aukaverkunin af fjallgöngunum hafa verið nýir félagar og fleiri áskoranir svo við hvetjum alla áhugasama til þess að vera með,“ segir Vilborg Arna.

Þátttakendur þurfa að eiga Esjubrodda og ljós auk þess að vera viðbúin að leigja viðeigandi búnað fyrir jöklaferðirnar þannig að það má búast við spennandi ævintýrum með þessum flottu fjallagörpum.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir

Í borginni St. Petersburg á Flórída er safn sem er tileinkað einum virtasta og umdeildasta málara heims.

Það er stærsta safn meistarans utan Spánar og hýsir að mestu einkasafn vinahjóna hans, Reynolds og Eleanor Morse, auk ljósmynda úr lífi Dalís og Gölu, eiginkonu hans.

Stuttu áður en Reynolds og Eleanor Morse giftu sig árið 1942 fóru þau á sýningu á verkum Dalís í Cleveland, Ohio. Þau féllu fyrir listamanninum og keyptu sitt fyrsta verk eftir hann ári seinna. Þetta varð upphafið á söfnun þeirra á upprunalegum verkum Dalís og að áralangri vináttu milli þessara hjóna. Verkin höfðu þau á heimili síni í Cleveland til ársins 1971 en þá opnuðu þau safn við hliðina á skrifstofuhúsnæði sínu í Beachwood, Ohio. Þeim varð hins vegar um megn að taka á móti þeim fjölda gesta sem sóttu safnið og ákváðu að flytja safnið á ný í lok áttunda áratugarins. Eftir mikla leit sem vakti þjóðarathygli völdu Morse-hjónin safninu stað í vörugeymslu við höfnina St. Petersburg sem opnaði árið 1982.

Árið 2008 var safninu svo valinn nýr staður og glæsileg bygging sem arkitektinn Yann Weymouth hannaði var tekin í notkun árið 2011. Byggingin er það sterkbyggð að hún á að standa af sér fellibyl af stærðargráðunni fimm.

Á safninu eru meira en 2000 listaverk – olíuverk, vatnslitamyndir, teikningar, skúlptúrar og fleira. Af þeim átján meistaraverkum sem Dalí gerði eru átta staðsett í þessu safni. Flest af þekktustu verkum Dalís eru í súrrealískum stíl og því kemur mörgum gestum safnsins á óvart hve gríðarlega fjölbreytt verk hans eru.
Fyrstu verk hans voru landslags-, andlits- og kyrralífsmyndir á meðan verk sem hann gerði síðar á ævinni voru meðal annars trúarlegs eðlis og þau sem sýna tvær myndir í einni. Síðan komu sjónhverfingar, sterk form og þrívídd inn í verk hans. Á safninu eru myndir sem gefa góða innsýn í öll þessi tímabil.

Meðal verka sem þið ættuð alls ekki að láta fram hjá ykkur fara eru Slave Market with the Disappearing Bust of Voltaire og Old Age, Adolescence, and Infancy (The Three Ages), súrrealískar myndir sem blekkja augað.
Hægt er að verja klukkustundum fyrir framan stærstu meistaraverkin eins og The Hallucinogenic Toreador sem Dalí málaði 1968-70, The Discovery of America by Christopher Columbus frá árinu 1959 og The Ecumenical Council sem hann málaði árið 1960. Einnig er vert að nefna verkið Gala Contemplating the Mediterranean Sea which at Twenty Meters Becomes the Portrait of Abraham Lincoln frá árinu 1976 sem er gott dæmi um mynd sem hefur tvær í einni.

Gala eiginkona Dalís er viðfangsefni í mörgum mynda hans en hún fylgdi honum alla tíð og sá til þess að hann gæti algerlega einbeitt sér að myndlistinni. Þau bjuggu ýmist í Bandaríkjunum eða á Spáni og litu á Ameríku sem sitt annað heimili. Þessa síðastnefndu mynd málaði Dalí á hótelherbergi í St. Régis-hótelinu í New York. Myndin er óður til landsins sem gaf honum skjól á meðan borgara- og heimstyrjaldir geysuðu í Evrópu.

Þess má geta að samband þeirra hjóna var enginn dans á rósum. Þau voru í opnu sambandi og það vakti oft upp afbrýðisemi og leiddi til illdeilna.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir

Börðust gegn lokun.

Fyrir ári gerðu stjórnendur Hússtjórnarskólans mennta- og menningarmálaráðuneytinu grein fyrir því að of fáir nemendur hefðu sótt um á vorönn 2017. „Við bjuggust samt ekki við að þá yrði ákveðið að hætta skólahaldi. Sveiflur í aðsókn að skólum eru eðlilegar og endurspegla ástand þjóðfélagsins. Það var því mikið áfall að fá þær fréttir. Við börðumst áfram fyrir skólann, sögu hans og hlutverki og um leið fyrir þá nemendur sem höfðu sótt um nám,“ segir Bryndís Fiona Ford skólameistari Hússtjórnarskólans.

„Skólinn er hluti af menningu fjórðungsins, skólinn og nemendur hans hafa því mikið gildi. Námið samanstendur af textílgreinum og matreiðslu og byggir á áralangri reynslu þar sem menningararfur og nútímatækni fara saman. Námið er stöðugt að breytast og nú með nýrri námskrá erum við að nálgast námsefnið út frá meiri sjálfbærni. Við nýtum okkur umhverfið sem mest og förum í kraftgöngur um skóginn og heimsækjum nánasta umhverfi. Í matreiðslu er mikið unnið með austfirskt hráefni og fá nemendur tækifæri til að skapa og hanna ýmsa rétti og útfærslur undir leiðsögn matreiðslumeistara og gestakennara. Nemendur tengjast sterkum böndum við skólann, umhverfið en allra mest við samnemendur. Hér á sér stað eitthvað ævintýralegt sem erfitt er að koma orðum að.“

Ítarlegt viðtal við Bryndísi er í 2. tölublaði Vikunnar.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir
Myndir / Myndsmiðjan/Kox

Það fyrsta sem hverfur er gamansemin

Vinnutengd streita hefur á undanförnum árum aukist hjá þjóðinni og mikilvægt að grípa tímalega til aðgerða. Sveindís Anna Jóhannsdóttir, félags- og fjölskylduráðgjafi, hefur vakið athygli á því að handleiðsla sé öflugt verkfæri gegn kulnun í starfi.

„Birtingarmyndir kulnunar geta verið margvíslegar en eitt af því sem hverfur eða minnkar stórlega er gamansemin. Það verður allt svo alvarlegt. Ekkert er lengur skemmtilegt eða hægt að brosa að. Fólk fer einnig að einangra sig, hætta að taka þátt, vinna jafnvel í kaffi- og matartímum til að forðast samstarfsfólk. Síðan fer fólk einnig að forðast kunningja og vini og að lokum einangrar fólk sig líka frá fjölskyldunni,“ segir Sveindís í greinargóðu viðtali í 2. tölublaði Vikunnar sem kom í verslanir í dag.

Hún segir að góð vinnustaðamenning sé mikilvæg gegn kulnun í starfi. „Auknar líkur eru á kulnun ef markmið starfsins eru óljós eða mótsagnarkennd. Strangar reglur lofa ekki góðu sem og neikvætt andrúmsloft, lítið rými fyrir nýjar hugmyndir, slök stjórnun og eftirfylgd, lítil áhrif starfsmanna á eigið starf og stöðugt kapphlaup við tímann. Einnig of mörg verkefni, þegar sjaldan er hrósað fyrir vel unnin störf og þegar fjöldi undirmanna er yfir 35 manns.“

Nánar má lesa um málið í 2. tölublaði Vikunnar sem kom út í dag 11. janúar.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir
Myndir / Hákon Davíð Björnsson

Fyrsta ástin er flókið fyrirbæri sem engu að síður er svo freistandi að fanga á hvíta tjaldinu.

Hér eru nokkrar ljúfsárar og yndislegar myndir um fyrstu ástina.

Algjörar andstæður
Í Spectacular Now (sbr. mynd hér að ofan) er sagt frá Sutter Keely sem lifir í núinu og er ekkert mikið fyrir það að gera plön fyrir framtíðina. Hann er á síðasta ári í framhaldsskóla, heillandi og vinamargur, miðdepill athyglinnar í veislum, elskar að vinna í fatabúðinni og svo framvegis – en hann er líka efnilegur alkóhólisti og vískíflaskan er aldrei langt undan. Eftir að kærastan segir honum upp fer hann á fyllerí og vaknar í ókunnugum garði þar sem Aimee Finecky stendur yfir honum. Hún er öðruvísi en þær stelpur sem hann á að venjast, sannkölluð „góð stelpa“ sem leggur sig fram í skóla, á sér drauma um framtíðina og hefur aldrei átt kærasta. Þrátt fyrir að vera svona ólík ná þau merkilega vel saman og hafa áhrif hvort á annað, bæði góð og slæm.

Skeleggur strákur
Skondna kvikmyndin Submarine segir frá hinum 15 ára gamla Oliver Tate en hann á sér tvö meginmarkmið: að missa sveindóminn fyrir næsta afmælisdag og rústa sambandi móður sinnar við elskhuga sinn. Oliver er bráðþroska ungur strákur og rembist við að auka vinsældir sínar í skólanum. Einn góðan veðurdag verður hin dökkhærða fegurðardís, Jordana, skotin í honum og hann ákveður að hann ætli að verða besti kærasti í heimi til að tryggja að hún haldi áfram að vera hrifin af honum. Á sama tíma er hjónaband foreldra hans í molum og ekki bætir úr skák þegar fyrrum kærasti móður hans flytur inn í húsið við hliðina. Oliver leggur á ráðin um það hvernig hann geti látið foreldra sína vera áfram saman. Lúmskt skemmtileg bresk kvikmynd þar sem hinn ungi leikari Craig Roberts ber af.

Sorgleg en falleg
Það er ekki hægt að fjalla um fyrstu ástina og þroskasögur án þess að tala um My Girl. Þar kynnumst við Vödu Sultenfuss sem er heltekin af dauðanum. Móðir hennar er látin og faðir hennar rekur útfararstofu. Hún heldur að hún sé ástfangin af enskukennaranum sínum og skráir sig meira að segja í ljóðanámskeið til að ganga í augun á honum. Besti vinur hennar, Thomas J., er algjör ofnæmispési. Hann er yfir sig ástfanginn af Vödu og tilbúinn til að gera hvað sem er fyrir hana. Vada reiðist þegar faðir hennar ræður förðunarfræðing á útfararstofuna og hrífst af henni. Hún gerir allt hvað hún getur til að skemma fyrir þeim. Eins og flestir vita er endir myndarinnar mjög sorglegur og það er nauðsynlegt að vera með tissjúkassa við höndina þegar maður horfir á þessa.

Flókin ást
Það er nógu erfitt og flókið að verða skotinn í fyrsta skiptið þó manneskjan sem maður er skotinn í sé ekki vampýra í þokkabót. Í sænsku myndinni Låt den rätte komma in kynnumst við Oskari, 12 ára gömlum strák í Stokkhólmi sem er lagður í einelti í skólanum og foreldrar hans láta hann alveg afskiptan. Líf hans breytist þegar hann kynnist Eli sem er heldur betur sérstök stúlka. Hún þolir illa sólskinið, fúlsar við flestum mat og svo þarf að bjóða henni sérstaklega inn í herbergi. Hann fellur engu að síður fyrir henni og hún gefur honum styrk til að standa með sjálfum sér. En þegar hann uppgötvar að hún þarf að drekka mannablóð til að lifa neyðist hann til að hugsa sinn gang upp á nýtt.

Sannkallað ævintýri
Á eyjunni New Penzance búa aðeins örfáar hræður auk þess sem þar eru reknar sumarbúðir. Myndin Moonrise Kingdom fjallar um samband 12 ára stráks, Sam, og stelpu, Suzy, sem hafa verið pennavinir í eitt ár. Þau verða ástfangin í gegnum bréfaskriftirnar og gera með sér leynilegt samkomulag um að flýja saman út í óbyggðirnar. Suzy býr á eyjunni með fjölskyldu sinni en Sam kemur árlega í Ivanhoe-sumarbúðirnar. Á meðan yfirvöld og hinar ýmsu stofnanir leita þeirra sækir skuggalegur stormur í sig veðrið þannig að á endanum er hið sallarólega samfélag litlu eyjunnar komið á annan endann.

Texti / Hildur Friðriksdóttir

Á Suðurlandi eru margir stórbrotnir staðir sem vert er að heimsækja við réttar aðstæður.

Þar er hvergi meiri fjölbreytni í náttúrufari á Íslandi eins og jöklar, eldfjöll, eldfjallaeyjar, háhitasvæði, jökulár, svartar sjávarstrendur, víðáttumikil undirlendi, mýrar og stöðuvötn af öllum stærðum og gerðum. Það er því óhætt að mæla með ósnortnu hálendi Suðurlands við áhugasama ferðalanga.

Lakagígar gusu árið 1783 hinu mesta hraungosi er sögur fara af á jörðinni. Þeir voru þá kallaðir Skaftáreldar og er gígaröðin 25 kílómetrar að lengd og endar við Vatnajökul. Alls eru gígaopin talin vera um 100. Gígarnir eru af margvíslegri gerð og lögun. Sumir eru kringlóttir, aðrir aflangir og stundum meira eða minna brotnir. Í barmi flestra þeirra er skarð sem hraunið hefur runnið út úr.

Flestir þeirra eru að miklu leyti þaktir þykkri breiðu af grámosa og hinir fegurstu tilsýndar. Ganga ber um þá með gætni því að mosinn er afar viðkvæmur. Lakagígar eru, hvernig sem á þá er litið, ein stórfelldasta furðusmíð í náttúru landsins en þeir voru friðlýstir árið 1971.

Fjaðrárgljúfur Hið 100 metra djúpa og tveggja kílómetra langa Fjaðrárgljúfur er bæði stórbrotið og hrikalegt. Gljúfrið er veggbratt, hlykkjótt og þröngt. Berggrunnurinn í Fjaðrárgljúfri er að mestu móberg frá kuldaskeiðum ísaldar og telst um tveggja milljóna ára gamalt. Fjaðrá á upptök sín í Geirlandshrauni og fellur fram af heiðarbrúninni í þessu mikilfenglega gljúfri þar til hún skilar sér niður í Skaftá. Fjaðrá er bergvatnsá og ljóst er að hún hefur breyst mikið í tímans rás. Í dag er Fjaðrá oftast frekar vatnslítil og því geta göngumenn hæglega kosið að ganga inn gljúfrið en þá þarf að vaða ána alloft. Innst í gljúfrinu eru fossar svo ganga þarf sömu leið til baka. Flestir velja að ganga eftir göngustíg uppi á gljúfurbarminum og njóta um leið útsýnisins yfir gljúfrið. Fjaðrárgljúfur er á náttúruminjaskrá og öðlaðist heimsfrægð eftir að söngvarinn Justin Bieber tók upp myndband sitt I´ll Show You í gljúfrinu.

Raufarhólshellir Einn af lengstu hellum Íslands nefnist Raufarhólshellir og er staðsettur við Þrengslaveg. Hellirinn er yfir 1.300 metra langur og myndaðist í Leitarhraunsgosi í Bláfjöllum fyrir um 5.200 árum. Vinsælt er að nota hellinn í kvikmyndum og til að mynda var hluti úr kvikmyndinni Noah (2014) tekinn upp þar. Daglegar ferðir eru í boði í hellinn.

Jökladýrð Hluta af hinni kraftmiklu móður jörð er að finna í hinum hættulegu jöklum landsins. Flesta jökla landsins er að finna á Suðurlandi og vert að hafa í huga að mestu máli skiptir að setja í forgang viðeigandi búnað og skipulagningu ef ferðast á yfir jökul. Eitt megineinkenni jökla er að þeir hreyfast. Í jöklunum eru margar virkar eldstöðvar en eldgos og jarðhiti bræða ís og geta valdið jökulhlaupi. Um þriðjungur þess vatns sem fellur til sjávar á Íslandi er jökulvatn. Aðgengi að íslenskum jöklum er nokkuð mismunandi en þó er mögulegt að komast að flestum þeirra. Ferð upp á jökul getur verið ógleymanlegt ævintýri en þó ber að hafa í huga að þeir geta verið stórhættulegir og því nauðsynlegt að vera í fylgd reyndra jöklaleiðsögumanna. Nokkur fyrirtæki sjá um skipulagðar jöklaferðir á Suðurlandi en hægt er að nálgast upplýsingar um þær á Netinu, í upplýsingamiðstöðvum ferðamála eða hjá starfsmönnum hótela. Vikan mælir eindregið með að ferðamenn hafi samband við ferðaskipuleggjendur og leiðsögumenn á svæðunum áður en lagt er af stað upp á jökul.

Systrastapi við Klaustur Árið 1186 var sett nunnuklaustur í Kirkjubæ á Síðu sem síðar var nefnt Kirkjubæjarklaustur. Örnefnin Systrastapi og Systrafoss eru einmitt tengd þeim tíma.

Systrastapi er klettastapi vestan við Klaustur. Þjóðsaga segir að uppi á stapanum sé legstaður tveggja klaustursystra sem hafi verið brenndar á báli fyrir brot á siðareglum. Önnur hafði selt sig fjandanum, gengið með vígt brauð fyrir náðhúsdyr og lagst með karlmönnum. Hin hafði talað óguðlega um páfann. Eftir siðaskiptin var seinni nunnan talin saklaus og á leiði hennar óx fagur gróður en á leiði hinnar seku var gróðurlaust. Klifra má upp á stapann en þaðan er mikið útsýni með jöklasýn.

Systrafoss heitir fossinn þar sem Fossá fellur úr Systravatni fram af fjallsbrúninni fyrir ofan Kirkjubæjarklaustur, ofan í Fossárgil. Fallegar gönguleiðir eru í nágrenni fossins og greið gönguleið er upp á fjallsbrúnina að Systravatni en ofan af brúninni er stórbrotið útsýni.

Frá Hrífunesi yfir í Þjórsárdal Óhætt er að mæla með göngu frá Hrífunesi yfir í Þjórsárdal sem álitinn er af mörgum einn fegursti dalur landsins. Þjórsárdalur er staðsettur í Árnessýslu og liggur milli Búrfells og Skriðufells. Dalurinn skiptist í tvo dalbotna um Rauðukamba og Bergólfsstaðaá en hann er bæði sléttlendur og vikurborin eftir síendurtekin eldgos í Heklu. Talið er að Þjórsárdalur hafi verið fullbyggður á þjóðveldisöld en lagst í eyði á 17. öld. Merkustu staðir dalsins eru taldir vera Stöng, Háifoss, Þjóðveldisbærinn, Vegghamar og Gjáin.

Texti / Íris Hauksdóttir

Viktoría Hermannsdóttir fer af stað með Málið er, vikulega útvarpsþætti á Rás 1

Viktoría Hermannsdóttir vakti mikla athygli fyrir útvarpsþáttaseríuna Ástandsbörnin sem hún gerði fyrir Rás 1 í fyrra og útvarpsþáttinn Á ég bróður sem var sjálfstætt framhald og var fluttur um jólin.  Núna fer hún af stað með vikulega útvarpsþætti á Rás 1 sem bera heitið Málið er.

„Þetta er í raun mjög opið og ég ætla taka fyrir eitthvað sem mér finnst áhugavert hverju sinni. Þetta verður í heimildastíl og mikil vinna lögð í hvern þátt. Ég er algjör grúskari og elska góðar sögur þannig að það er skemmtilegt tækifæri fyrir mig að fá að fjalla um það sem mér finnst áhugavert á þessum skemmtilega vettvangi sem útvarpið er,“ segir Viktoría.  Hún er umsjónarmaður þáttanna en hugmyndin er líka að aðrir dagskrárgerðarmenn geti tekið mál fyrir og kafað ofan í þau.

Í fyrsta þættinum ætlar Viktoría að kafa ofan í heim týndu barnanna á Íslandi.

„Ég fæ að fylgja eftir lögreglumanni sem hefur undanfarin ár verið vakinn og sofin yfir því að leita að þessum börnum. Þetta eru börn á aldrinum 11-18 ára sem oft er lýst eftir. Þetta er ekki mjög stór hópur en það hefur fjölgað í honum undanfarið og vandi margra er mikill. Ég skoða allar hliðar í þessum þætti – kynnist þessum heimi í gegnum lögreglumanninn sem lifir og hrærist í þessu, foreldra sem eiga barn sem tilheyrir þessum hópi og svo unga konu sem eitt sinn tilheyrði þessum hópi og veitir okkur innsýn í þennan heim sem er ekkert alltof fallegur,“ segir Viktoría.

Þættirnir verða á dagskrá kl. 16 alla föstudaga á Rás 1 og verða aðgengilegir á hlaðvarpinu líka.

Ljósmynd / Hákon Davíð Björnsson

Skautadrottningin fyrrverandi Tonya Harding stendur uppi í hárinu á Piers Morgan.

Kvikmyndin I, Tonya, með Margot Robbie í hlutverk fyrrum ólympufara í listhlaupi á skautum, Tonyu Harding hefur farið sigurför um heiminn. Tonya var í viðtali gegnum gervihnött við Piers Morgan í Good Morning Britain þegar hann gaf í skyn að hún hefði ekki verið alsaklaust fórnarlamb þegar sá fáheyrði atburður átti sér stað að ofbeldismaður á launum hjá fyrrum eiginmanni Tonyu barði helsta keppinaut hennar í hnéð með hafnaboltakylfu. Skautadrottningin fyrrverandi svaraði hvasst fyrir sig.

Morgan gekk hart fram í spurningum sínum um árásina sem átti sér stað árið 1994. Báðar voru skautakonurnar á leið á ólympíuleika en Tonya hafði alla tíð mátt þola að fá lægri einkunnir fyrir frammistöðu sína á ísnum en Nancy. Í myndinni kemur fram að þetta hafi verið vegna þess að dómurum fannst Tonya ekki þess verð að vera fulltrúi Bandaríkjanna á alþjóðavettvangi. Stúlkurnar voru báðar frá fátækum heimilum en fjölskylda Tonyu ansi skrautleg meðan meiri reglusemi og festa ríkti í kringum Nancy.

Morgan er þekktur fyrir að vera óvæginn og nokkuð dómharður um menn og málefni. Hann spurði hana ítrekað um meint ofbeldi móður hennar og fyrrum eiginmanns gagnvart henni og sagði svo: „Kannski hentar þér að leika fórnarlamb. En ég held að þú hafir ekki verið fórnarlambið í þessu öll. Það var Nancy Kerrigan en draumur hennar um ólympíugull var gerður að engu.“

„Þakka þér kærlega fyrir en ég held ég verði að segja góða nótt,“ var svar skautadrottningarinnar og hún átti bágt með að leyna reiði sinni.

Þeir sem hafa séð myndina geta líklega ekki annað en dáðst að stillingu hennar því á sinni tíð var hún þekkt fyrir flest annað en yfirvegun. Hún svaraði þó nokkrum spurningum í viðbót en viðtalinu lauk með því að hún fullyrti að hún hefði ekkert vitað um ráðagerðir fyrrum manns síns og félaga hans. Hún benti einnig á að þolendur ofbeldis hafa sjaldan kraft til að standa með sjálfum sér eða setja sig upp á móti kúgurum sínum. Þess má einnig geta að á Golden Globe verðlaunahátíðinni hampaði Allison Janney  gullnum hnetti fyrir túlkun sína á móður Tonyu Harding í myndinni.

Texti / Steingerður Steinarsdóttir

Þórdís Elva segir yfirlýsinguna dæma sig sjálfa.

Rúmlega 100 franskar konur ásaka forsprakka byltingarinnar undir myllumerkinu #metoo um nornaveiðar. Catherine Deneuve er ein þeirra kvenna sem skrifað hafa opið bréf þar sem þær gagnrýna baráttuna gegn kynferðislegri áreitni og segja hana ógn gegn kynferðislegu frelsi. Í yfirlýsingunni kemur fram að konur sem ekki taki þátt í byltingunni eigi yfir höfði sér ásakanir um svik gegn kynsystrum sínum.

Þær segja karlmönnum hafa verið vikið úr störfum fyrir sakleysislegar snertingar og einstaka kossa. Það brjóti ekki gegn sæmd kvenna að snerta líkama þeirra og gerir þær síður en svo að fórnarlömbum.

Catherine Deneuve er ein þekktasta leikkona frakka en hún hefur meðal annars skapað sér miklar óvinsældir eftir opinbera yfirlýsingu þess lútandi að standa með leikstjóranum Roman Polanski sem sakaður var um nauðgun á ungri stúlku. Þá var haft eftir Deneuve að nauðgun sé ofmetin.

Þórdís Elva Þorvaldsdóttir er ein þeirra sem farið hefur fremst í flokki baráttunnar á Íslandi segir yfirlýsinguna dæma sig sjálfa. „Hér er verið að fordæma konur fyrir að standa á rétti sínum að verða ekki fyrir áreitni eða ofbeldi. Til að gera lítið úr þeim eru notuð dæmi eins og „hendi á hné“, „þvingaður koss“ og „kynferðisleg skilaboð“ sem konum eru send, svo sem typpamyndir. Í nútímanum eru þetta ótvíræð dæmi um kynferðislega áreitni. Þegar Catherine Deneuve var ung þótti ýmislegt sem ógnar lýðheilsu ekki vera sérstakt tiltökumál, eins og að reykja í flugvélum og sleppa bílbeltanotkun. Sem betur fer hafa viðmiðin breyst og kröfurnar aukist.

Mér finnst þessi yfirlýsing vera dæmigerð afstaða þeirra sem eru mótfallnir framförum, því fyrr á tímum tíðkaðist verra atlæti. Í stað þess að horfa með nostalgíu til fortíðar, þar sem mannréttindi voru fótum troðin í öllum flokkum, hvort sem um er að ræða mannréttindi kvenna, þeldökkra, samkynhneigðra eða transfólks svo dæmi séu nefnd ættum við að vera stolt af þeim árangri sem náðst hefur. Viðtökurnar við #metoo sýna að á heimsvísu erum við langflest stolt af þessari þörfu byltingu. Ég spái því að Catherine Deneuve og hennar skoðanasystkin verði notuð sem dæmi í sögubókum framtíðarinnar um fólk sem andmælti framförunum, á sama hátt og þeir sem andmæltu mannréttindasigrum annarra minnihlutahópa.”

Texti / Íris Hauksdóttir
Mynd / Aldís Pálsdóttir

Spennandi fimm kílómetra keppnishlaup fyrir alla.

Hlaupaárið 2018 fer af stað með krafti og mörg skemmtileg keppnishlaup framundan. Hlaupasería FH og BOSE inniheldur þrenn fimm kílómetra hlaup og stigakeppni einstaklinga. Hlaupunum er startað á göngustígnum gegnt íþróttahúsinu á Strandgötu í Hafnarfirði stundvíslega klukkan 19 fimmtudagana 25. janúar, 22. febrúar  og 22. mars.

„Þetta er í áttunda árið sem að hlaupaserían er haldin. Þær breytingar urðu í ár að samið var við Origo og samhliða ákveðið að nefna seríuna Hlaupaseríu FH og BOSE,“ segir Hörður Jóhann Halldórsson formaður Hlaupahóps FH. „Hlaupaleiðin er mæld af löggildum mælingamönnum, brautin nokkuð flöt og því ákjósanleg til bætinga. Besta tíma konu í brautinni á Arndís Ýr Hafþórsdóttir, 17:52 og besta tíma karls í brautinni á Kári Steinn Karlsson, 15:03. Þau sem oftast hafa unnið hlaup í seríunni eru Arnar Pétursson sem hefur unnið fimm sinnum og Arndís Ýr Hafþórsdóttir, níu sinnum, en alls hafa 22 hlaup verið haldin síðan 2011. Reikna má með fjölmörgum hlaupurum í ár og mikilli stemningu þar sem DJ mun koma hlaupurum í gírinn við upphaf og endi hlaups. Undan- og eftirfarar verða á hjólum, öflug brautargæsla og hraðastjórar í 20, 25 og 30 mínútum nýtast sem ákveðin tímaviðmið í hlaupinu, sem ætti að hjálpa hlaupurum að ná markmiðum sínum hafi þeir ákveðið að klára hlaupið innan ákveðins tíma.“

Skráning í hlaupin fer fram á hlaup.is.
Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir

Arnar Pálsson flugvirki segir frá áhugaverðum stöðum í Delitzsch í Þýskalandi.

„Ég kynntist Maríu í Yakutsk í Síberíu og þar giftum við okkur. Við eigum saman tvö börn. Fyrir átti María einn son og ég átti tvær dætur og einn son. Við búum fimm saman hér í Delitzsch en börnin mín þrjú búa hjá mömmu sinni í Reykjavík.

María flutti fyrst til Íslands og við bjuggum saman í Keflavík í tæplega sex ár. Fyrir fjórum árum fékk ég einfaldlega nóg af ástandinu heima og fann vinnu á flugvellinum í Leipzig. Fyrstu tvö árin flaug ég á milli, vann í 14 daga og átti 14 daga frí á milli. Þar sem tækifærið var komið fór ég að undirbúa að flytja fjölskylduna með mér til Þýskalands og í ágúst í hittiðfyrra fluttum við út. Við keyptum okkur hús í júní á síðasta ári og líkar vel hérna. Það er svo miklu auðveldara að lifa hér en á Íslandi. Verðlag, úrval og gæði matvöru eru ekkert í líkingu við það sem er á Íslandi. Heilbrigðiskerfið virkar mjög vel og aldrei þurfum við að taka upp veskið þegar við hittum lækna. Lánavextir hér eru ekkert í líkingu við það sem þú sérð á Íslandi,“ segir Arnar.

„Það er svo miklu auðveldara að lifa hér en á Íslandi. Verðlag, úrval og gæði matvöru eru ekkert í líkingu við það sem er á Íslandi.“

„Delitzsch er mjög þægilegur bær að búa í en íbúar eru tæplega 20.000 talsins. Við búum í útjaðrinum svo það er ofsalega rólegt kringum húsið okkar og mjög öruggt fyrir börnin að leika úti. Delitzsch er mitt á milli Leipzig og Halle og tekur ekki nema um 20 mínútur að keyra þangað ef okkur vantar eitthvað á öðrum hvorum staðnum.

Hér eru margir áhugaverðir staðir. Delitzsch-kastali (sjá mynd hér að ofan) og garðurinn þar í kringum er virkilega flottur.
Hér er Porsche-verksmiðja þar sem hægt er að prófa bíla og skoða safn og hér er líka BMW-verksmiðja.
Miðborg Leipzig er heillandi og skemmtileg og ég hvet fólk til að ganga þar um og skoða. Gröf Johannesar Sebastians Bach er í Thomas-kirkju, hæsta minnismerki Evrópu er á staðnum en það var reist til minningar um fyrsta sigurinn gegn Napóleon árið 1813 og er kallað The Monument to the Battle of the Nations.“

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir.

Spennandi fjallgöngunámskeið með Vilborgu Örnu í janúar.

Vilborg Arna Gissurardóttir slær sjaldan slöku við og fer nú í janúar af stað með gönguhóp ásamt Ingu Dagmar Karlsdóttur og Tomaszi Þór Verusyni þar sem boðið er upp á göngudagskrá fram á vor. Fjallgöngurnar er tvær til þrjár í mánuði, stigvaxandi í takt við hækkandi sól og aukið þrek, og á endanum verður farið á Hvannadalshnjúk ef aðstæður og veður leyfir.

„Fjallgöngur eru ein besta líkamsræktin sem hægt er að stunda og eru þekktar fyrir að hafa jákvæð áhrif á líkama, streitu og huga. Við byrjum á minni fjöllum og bætum smá saman í hæðarmetrana með hækkandi sól. Ein þekktasta aukaverkunin af fjallgöngunum hafa verið nýir félagar og fleiri áskoranir svo við hvetjum alla áhugasama til þess að vera með,“ segir Vilborg Arna.

Þátttakendur þurfa að eiga Esjubrodda og ljós auk þess að vera viðbúin að leigja viðeigandi búnað fyrir jöklaferðirnar þannig að það má búast við spennandi ævintýrum með þessum flottu fjallagörpum.

Texti / Ragnhildur Aðalsteinsdóttir