Tómaturinn (Solanum lycopersicum) er upprunninn í Mexíkó og Mið-Ameríku en fyrstu íslensku tómatarnir voru ræktaðir að Reykjum í Mosfellssveit árið 1913.
Tómatar eru misjafnir eftir tegundum að lit, lögun, stærð og bragði. Í dag er hægt að fá nokkur afbrigði, fyrir utan þennan hefðbundna sem flestir þekkja, t.d. plómutómata, kirsuberjatómata, bufftómata og konfekttómata.
Tómatar innihalda mikið af mikið af C-vítamíni, fólinsýru og A-vítamíni og þeir eru mjög trefjaríkir. Mest af vítamínunum er í safanum. Litarefnið í tómötum, lýkópeni, er talið veita vörn gegn blöðruhálskrabbameini en rannsóknir sýna að í þeim löndum sem neysla tómata er mikil eins og t.d. í Miðjarðarhaflöndunum eru líkurnar minni á að fá sjúkdóminn en annars staðar.
Til að auka lýkópenmagn tómatsins er mikilvægt að borða þá eldaða, t.d. í sósum. Tómata á ekki að geyma í kæli því þá verða þeir fyrr linir en ella.
Mynd / Rakel Ósk Sigurðardóttir
Texti / Guðrún Hrund