Ísraelski herinn lýsti því yfir í dag að Gaza-borg væri nú „hættulegt átakasvæði“ þegar hann undirbýr að ná undir sig stærstu borg Palestínu eftir nærri tveggja ára hrottafengið stríð.

Þrýstingur á Ísrael vex jafnt og þétt, bæði innanlands og erlendis, um að binda enda á hernaðaraðgerðirnar á Gaza, þar sem meirihluti íbúanna hefur þurft að flýja heimili sín að minnsta kosti einu sinni og Sameinuðu þjóðirnar hafa lýst yfir hungursneyð.

Þrátt fyrir það undirbýr herinn nú frekari átök og yfirtöku Gaza-borgar. Á síðustu dögum hefur hann sagt að hermenn starfi á jaðarsvæðum borgarinnar til að finna og eyða „hryðjuverka­innviðum“.

„Frá og með deginum í dag (föstudegi) kl. 10:00 (07:00 GMT) gilda ekki lengur staðbundin hlé á hernaðaraðgerðum í Gaza-borg, sem telst hættulegt átakasvæði,“ sagði herinn í tilkynningu. Slík dagleg hlé hafa hingað til verið nýtt til að auðvelda dreifingu mannúðaraðstoðar, að þeirra sögn.

Herinn hefur ekki enn beint íbúum borgarinnar til að yfirgefa hana strax, en talsmaður hersins á arabísku, Avichay Adraee, sagði á miðvikudag að rýming borgarinnar væri „óhjákvæmileg“.

Samkvæmt mati Sameinuðu þjóðanna búa nú nærri ein milljón manna í Gaza-sýslu, sem nær yfir Gaza-borg og nærliggjandi svæði í norðurhluta landsvæðisins.

„Hjarta mitt brennur. Við viljum ekki yfirgefa heimili okkar. Við erum úrvinda, rekin til norðurs og suðurs án hvíldar,“ sagði hinn 42 ára Mohammed Abu Qamar, sem er upprunalega frá Jabalia-flóttamannabúðunum en var á leið suður.
„Dauðinn nálgast okkur úr öllum áttum. Við göngum á vegunum án þess að vita hvort við náum í öruggt skjól eða deyi á leiðinni,“ sagði hann í símtali við AFP.

Myndefni AFP frá fimmtudegi sýndi íbúa á flótta suður á bóginn, bíla staflaða dýnum, stólum og töskum.

Í yfirlýsingu hersins á fimmtudag kom fram að hann væri að undirbúa „stækkuð aðgerðir gegn Hamas í Gaza-borg“, á sama tíma og COGAT, stofnun varnarmálaráðuneytisins sem sér um málefni á herteknu svæðunum, sagðist gera ráðstafanir til að „færa íbúana suður í þeim tilgangi að vernda þá“.

Mannúðarsamtök á vettvangi hafa hins vegar varað eindregið við frekari stigmögnun hernaðaraðgerða.

„Í dag þarf ég enn á ný að yfirgefa það sem eftir er af heimili mínu og minningum … Suðrið kann að vera aðeins rólegra en hér, en það er ekki öruggt – óttinn eltir okkur og dauðinn er alltaf nærri,“ sagði hinn 64 ára Abdul Karim Al-Damagh, sem hefur verið á vergangi fimm sinnum frá upphafi stríðsins.
„Það eina sem við biðjum um er miskunn. Ég vil deyja með höfuðið hátt, ekki í vatnsröð eða aftan við hveitipoka.“

Varnarmálaráðherra Ísraels, Israel Katz, hótaði í síðustu viku að eyða Gaza-borg ef Hamas féllist ekki á að binda enda á stríðið með skilmálum Ísraels. Ráðuneytið hefur samþykkt áætlun hersins um yfirtöku borgarinnar og heimilað innköllun um 60.000 varaliða.

Samhliða þessu greindi borgaraleg varnarsveit Gaza frá því á föstudag að 33 manns hefðu fallið í árásum Ísraelshers um allt landsvæðið. Ísraelski herinn sagði við AFP að málið væri í athugun. Takmarkanir á fjölmiðlaumfjöllun og aðgengi gera AFP þó ókleift að staðfesta sjálfstætt þessar tölur.

António Guterres, aðalritari Sameinuðu þjóðanna, fordæmdi á fimmtudag „endanlausa skrá yfir hrylling“ á Gaza, krafðist ábyrgðar og varaði við mögulegum stríðsglæpum. Hann benti einnig á að hungursneyð hefði verið staðfest í Gaza-sýslu í síðustu viku og kenndi Ísrael um kerfisbundnar hindranir á aðflutningi mannúðaraðstoðar.

Stríðið hófst eftir árás Hamas á Ísrael í október 2023 sem kostaði 1.219 manns lífið, flest óbreytta borgara, samkvæmt tölum AFP sem byggja á ísraelskum gögnum. Af 251 manni sem var rænt í árásinni eru 49 enn í haldi í Gaza, þar af 27 sem Ísraelsher segir látna.

Gagnárás Ísraels hefur síðan kostað að minnsta kosti 62.966 Palestínumenn lífið, samkvæmt heilbrigðisráðuneytinu í Gaza sem er undir stjórn Hamas. Meirihluti þeirra eru óbreyttir borgarar og Sameinuðu þjóðirnar telja tölurnar áreiðanlegar.