Æðsti leiðtogi Írans, Ayatollah Ali Khamenei, sagði í sjónvarpsávarpi í morgun að þjóðin myndi aldrei gefast upp eins og Donald Trump forseti krafðist og varaði Bandaríkin við því að þau myndu verða fyrir „óbætanlegum skaða“ ef þau skipta sér af.

„Þessi þjóð mun aldrei gefast upp fyrir þvingunum frá neinum,“ sagði Khamenei í ræðu sem lesin var upp í ríkissjónvarpinu. „Bandaríkin ættu að vita að öll hernaðaríhlutun mun án efa leiða til óbætanlegs skaða.“

Khameinei ítrekaði svar sitt til Donalds Trump: „Forseti Bandaríkjanna hvatti Írani sérstaklega til að gefast upp í óásættanlegri yfirlýsingu en við segjum honum: fyrst skal ógna þeim sem óttast að vera ógnað. Ógnanir munu ekki hafa áhrif á hugsun og hegðun írönsku þjóðarinnar,“ sagði Khamenei í ræðu sem flutt var í ríkissjónvarpinu.

Trump hefur sagt að allir íbúar ættu að yfirgefa höfuðborgina Teheran, en tók fram að Khameinei yrði ekki drepinn „í bili“. Hann krafðist skilyrðislausrar uppgjafar Írans og gaf til kynna að Bandaríkin stæðu með Ísrael að árásunum, með orðalaginu „við“, þrátt fyrir að Bandaríkin hefðu afneitað aðild fram að því. Nú er hann sagður íhuga að nota sérhannaðar stýriflaugar, sem geta brotið sér leið ofan í jörðina, til þess að ná að sprengja niðurgrafna aðstöðu írönsku kjarnorkuáætlunarinnar.

Engin miskunn fyrir leiðtoga Ísraels

Kjarnorkueftirlitsstofnun Sameinuðu þjóðanna sagði að árásir Ísraels í dag hefðu eyðilagt tvær byggingar sem framleiddu skilvinduhluta fyrir kjarnorkuáætlun Írans nálægt Teheran, á meðan Íran sagðist hafa skotið ofurhröðum stýriflaugum á meðan erkióvinirnir skiptust á skotum sjötta daginn í röð.

„Meira en 50 orrustuþotur ísraelska flughersins... framkvæmdu röð loftárása á Teheran-svæðinu á síðustu klukkustundum,“ sagði ísraelski herinn og bætti við að nokkrar vopnaverksmiðjur hefðu orðið fyrir árásum.

Nokkrum klukkustundum eftir að Donald Trump Bandaríkjaforseti krafðist uppgjafar Írans, sór æðsti leiðtoginn Ayatollah Ali Khamenei þess að land hans myndi sýna leiðtogum Ísraels „enga miskunn“.

Khamenei, sem hefur verið við völd síðan 1989 og er endanlegur úrskurðaraðili í öllum ríkismálum í Íran, flutti sjónvarpsávarp sitt í dag.

Trump staðhæfir að Bandaríkin hafi engan þátt átt í sprengjuherferð bandamanns síns Ísraels, en varaði einnig við því að þolinmæði hans væri að þrotum komin.

Langdræga árásin hófst á föstudag þegar Ísrael hóf gríðarlega sprengjuherferð sem varð til þess að Íran brást við með eldflaugum og drónum.

Eftir að ísraelski herinn gaf út viðvörun til almennra borgara um að yfirgefa eitt hverfi Teheran í öryggisskyni, réðust ísraelsk herflugvél á höfuðborgina snemma á miðvikudag.

„Meira en 50 orrustuþotur ísraelska flughersins... framkvæmdu röð loftárása á Teheran-svæðinu á síðustu klukkustundum,“ sagði ísraelski herinn og bætti við að nokkrar vopnaverksmiðjur hefðu orðið fyrir árásum.

„Sem hluti af víðtækri viðleitni til að trufla þróun kjarnorkuvopna Írans var ráðist á skilvinduverksmiðju í Teheran.“

Skilvindur eru nauðsynlegar fyrir auðgun úrans, viðkvæmt ferli sem getur framleitt eldsneyti fyrir kjarnorkuofna eða, í mjög þróuðu formi, kjarna kjarnorkusprengjunnar.

Árásirnar eyðilögðu tvær byggingar sem framleiddu skilvinduparta fyrir kjarnorkuáætlun Írans í Karaj, úthverfi Teheran, sagði Alþjóðakjarnorkumálastofnunin á miðvikudag.

Í annarri árás á stað í Teheran „var ein bygging hæfð þar sem þróaðir skilvinduhringir voru framleiddir og prófaðir“, bætti stofnunin við í færslu á X.

Byltingarverðir Írans sögðust hafa skotið ofurhröðum stýriflaugum af gerðinni Fattah-1 á Tel Aviv.

Ofurhraðar stýriflaugar ferðast á meira en fimmföldum hljóðhraða og geta breytt stefnu sinni á miðri leið, sem gerir þær erfiðari að rekja og stöðva.

Engin flaugin hæfði Tel Aviv um nóttina, þrátt fyrir fullyrðingar Írans um að árásir þeirra væru „ítrekað að hrista loftvarnabyrgin“. Ljósmyndir AFP sýndu þó loftvarnakerfi Ísraels virkjuð til að stöðva flaugar yfir borginni.

Íran sendi einnig „drónasveim“ í átt að Ísrael, á meðan ísraelski herinn sagðist hafa stöðvað samtals 10 dróna sem skotið var frá Íran.

Hann sagði að einn af þeirra eigin drónum hefði verið skotinn niður yfir Íran.

„Skilyrðislaus uppgjöf“

Trump ýtti undir vangaveltur um íhlutun Bandaríkjanna þegar hann yfirgaf G7 leiðtogafundinn í Kanada í flýti, þar sem leiðtogar klúbbs ríkra lýðræðisríkja kölluðu eftir að dregið yrði úr spennu en studdu „rétt Ísraels til að verja sig“. Erdogan Tyrklandsforseti hefur hins vegar sagt að Íranir hafi nú rétt á að svara fyrir sig.

Aftur í Washington á þriðjudag krafðist Trump „skilyrðislausrar uppgjafar“ íslamska lýðveldisins.

Hann hældi sér einnig af því að Bandaríkin gætu auðveldlega ráðið æðsta leiðtoga Írans, Ayatollah Ali Khamenei, af dögum.

„Við vitum nákvæmlega hvar svonefndur „Æðsti leiðtogi“ felur sig. Hann er auðvelt skotmark, en er öruggur þar -- Við ætlum ekki að taka hann út (drepa!), að minnsta kosti ekki í bili,“ skrifaði Trump á Truth Social vettvang sinn.

Trump fundaði með þjóðaröryggisráði sínu til að ræða átökin. Engin opinber yfirlýsing var gefin út strax eftir fundinn sem stóð yfir í klukkustund og 20 mínútur.

Bandarískir embættismenn lögðu áherslu á að Trump hefði ekki enn tekið ákvörðun um neina íhlutun.

Nokkrum klukkustundum síðar svaraði Khamenei með færslu á X og sagði: „Við verðum að svara hryðjuverkaríki síonista af hörku. Við munum ekki sýna síonistum neina miskunn.“

Brottflutningar

Árásir Ísraels hafa hitt kjarnorku- og hernaðaraðstöðu um allan Íran, sem og íbúðasvæði.

Íbúðasvæði í Ísrael hafa einnig orðið fyrir árásum og erlendar ríkisstjórnir hafa kappkostað að flytja ríkisborgara sína frá báðum löndum.

Síðan á föstudag hafa að minnsta kosti 24 manns látist í Ísrael og hundruð særst, samkvæmt forsætisráðuneyti Netanyahus.

Íran sagði á sunnudag að árásir Ísraels hefðu drepið að minnsta kosti 224 manns, þar á meðal hershöfðingja, kjarnorkuvísindamenn og almenna borgara.

. Íranska stjórnin hefur ekki gefið út uppfærða tölur síðan þá.

Meira en 700 útlendingar sem búa í Íran hafa farið yfir landamærin til nágrannaríkjanna Aserbaídsjan og Armeníu síðan Ísrael hóf herferð sína, samkvæmt opinberum tölum.

Á þriðjudaginn í Teheran mynduðust langar biðraðir fyrir utan bakarí og bensínstöðvar þar sem fólk flýtti sér að birgja sig upp af eldsneyti og nauðsynjavörum.

Írönsku fréttastofurnar ISNA og Tasnim greindu frá því á miðvikudaginn að fimm meintir njósnarar ísraelsku leyniþjónustunnar Mossad hefðu verið handteknir, sakaðir um að sverta ímynd landsins á netinu.

Meðan loftvarnaflautur óma reglulega í Tel Avív hafa sumir flutt sig í bílastæðakjallara undir verslunarmiðstöð.

„Við höfum ákveðið að setja upp varanlegt tjald hér þar til allt verður öruggt, held ég,“ sagði Mali Papirany, 30 ára, við AFP.

Kjarnorkumannvirki sprengd

Eftir langvarandi skuggastríð sagði Ísrael að loftárásirnar óvæntu miðuðu að því að koma í veg fyrir að Íran eignaðist kjarnorkuvopn – áform sem Teheran afneita.

Kjarnorkueftirlitsstofnun Sameinuðu þjóðanna sagði að það virtust hafa verið „beinar árásir á auðgunarsvæðin neðanjarðar“ í Natanz-kjarnorkuverinu í Íran.

Ísrael hefur haldið leynd yfir eigin kjarnorkustarfsemi, en Alþjóðlega friðarrannsóknarstofnunin í Stokkhólmi (SIPRI) segir að landið eigi 90 kjarnorkusprengjur.

Átökin settu strik í reikninginn í yfirstandandi kjarnorkuviðræðum milli Teheran og Washington, en Íran sagði eftir að herferð Ísraels hófst að það myndi ekki semja við Bandaríkin á meðan á árásum stæði.

Emmanuel Macron Frakklandsforseti sagði að Trump gegndi mikilvægu hlutverki í að endurræsa samningaviðræður við Íran, þar sem allar tilraunir til „stjórnarskipta“ myndu leiða til „óreiðu“.